Apelacioni sud Crne Gore ukinuo je presudu, kojom je 13 optuženih za pokušaj terorizma na dan parlamentarnih izbora 2016. godine osuđeno na skoro 70 godina zatvora.
Apelacioni sud je prihvatio žalbe branilaca prvostepeno osuđenih presudom Višeg suda u Podgorici koja je izrečena 9. maja 2019. godine. Postupak je vraćen ponovo Višem sudu, ali kako je naznačeno u presudi, “pred potpuno izmijenjenim sudskim vijećem”.
Među njima su ruski državljani Eduard Šišmakov i Vladimir Popov koji su bili optuženi da su počinili krivično djelo terorizam u pokušaju i osuđeni prvostepeno na 15 i 12 godina zatvora.
Lideri Demokratskog fronta (DF) Milan Knežević i Andrija Mandić su bili osuđeni na po pet godina zatvora pod optužbom za stvaranje kriminalne organizacije.
Presuda je ukinuta i za optužene srpske državljane: penzionisanog generala žandarmerije Srbije Bratislava Dikića koji je bio osuđen na osam godina zatvora, kao i Predraga Bogićevića, Nemanju Ristića, Kristinu Hristić, Branku Milić, Milana Dušića, Dragana Maksića, Srboljuba Đorđevića i aktivistu DF-a Mihaila Čađenovića.
Apelacioni sud je naložio da se Bratislavu Dikiću ukine pritvor i odmah pusti na slobodu. Ostali osuđeni od strane Višeg suda su ranije pušteni na slobodu ili su bili nedostupni crnogorskom pravosuđu.
Gdje su osuđeni za državni udar?
„Vijeće je ukinulo prvostepenu presudu jer su u postupku njenog donošenja, i u samoj presudi, počinjene povrede odredaba krivičnog postupka, a zbog kojih se nijesu mogli prihvatiti zaključci u prvostepenoj presudi, kako u odnosu na postojanje krivičnih djela, tako i u odnosu na postojanje krivice za ta djela” navodi se u saopštenju Apelacionog suda od 5. februara.
Mandić i Knežević: Presuda na tragu istine
Oslobođeni krivice u drugostepenom postupku, lideri Demokratskog fronta Andrija Mandić i Milan Knežević, na vanrednoj pres konferenciji su ocijenili da je presuda Apelacionog suda na tragu istine koju su saopštavali tokom sudskog postupka.
„Mi ne osjećamo nikakvu satisfakciju niti radost. Radilo se o jednoj brutalnoj i politički motivisanoj montaži protiv Demokratskog fronta. Mi smo politički progonjeni u jednom montiranom postupku koji je imao za cilj da našu čistu izbornu pobjedu 2016. godine pretvore u pokušaj državnog udara, kako bi DPS zajedno sa svojim satelitima namakao tanku parlamentarnu većinu, ocijenio je Milan Knežević.
Knežević je dodao da neće krivično-pravo procesuirati tužioce Milivoja Katnića i Sašu Čađenovića, ni sutkinje Suzanu Mugošu, Vesnu Pean i Dragicu Vuković, ali ih poziva da saopšte ko im je naredio da progone Mandića i njega.
„Imamo odluku koja je na tragu pravde i istine. Imamo namjeru da se suočimo sa svima koji su montirali taj lažni sudski proces. Nemamo nikakve dileme da ti tragovi vode do predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića. To sve mora da se istraži i utvrdi“, rekao je Andrija Mandić dodajući da će svi koji su u tome učestvovali morati da se suoče sa zakonom i pravdom:
„Bilo bi dobro da oni koji su učestvovali u montaži ovog procesa i (prvostepenom) sudskom vijeću da podnesu ostavke“, saopštio je Mandić.
DPS: Moguće fatalne posljedice po demokratiju
Opozociona Demokratska partija socijalista je ocijenila, da je odluka Apelacionog suda kojom je ukinuta prvostepena presuda za "državni udar", donijeta u atmosferi kontinuiranih pritisaka vladajuće većine na pravosudne institucije.
"Nakon nedavne, skandalozne naredbe ministra pravde Vladimira Leposavića da se poništi prvostepena presuda za pokušaj terorizma, današnji sudski epilog nije neočekivan. Bojimo se da će današnja presuda biti dokaz da se 'preventivno' djelovanje ministra pravde, u vidu nečuvenog pritiska na pravosuđe, isplati, i da će patentirano od novih vlasti kompromitovati i urušiti čitav pravosudni sistem“, naveli su iz DPS-a zaključujući da takvo poimanje „vladavine prava“ i funkcionisanja institucija može da ima fatalne posljedice po demokratiju.
U susret odluci Apelacionog suda ministr pravde Vladimir Leposavića je najavio mogućnost donošenja zakona o amnestiji ukoliko sud potvrdi prvostepene presude za pokušaj terorizma Andriji Mandiću i Milanu Kneževiću.
Slučaj koji traje od oktobra 2016. godine
Pokušaj “državnog udara” u Crnoj Gori se dogodio na dan parlamentarnih izbora u oktobru 2016. godine kada su crnogorske bezbjednosne službe uhapsile par desetina državljana Srbije, koje su osumnjičili za pokušaj sprovođenja terorističkih akcija u cilju rušenja vlasti nasilnim upadom u Skupštinu Crne Gore i zarobljavanjem ili likvidacijom tadašnjeg premijera Mila Đukanovića.
Prema optužnici Specijalnog tužilaštva koju je zastupao Glavni specijalni tužilac Milivoje Katnić, cilj optuženih je bio sprječavanje priključenja Crne Gore NATO alijansi i nasilna promjena vlasti u Crnoj Gori.
Ruski državljani Eduard Šišmakov i Vladimir Popov su optužnicom bili označeni kao organizatori i finansijeri pokušaja terorizma i nasilnog rušenja vlasti u Crnoj Gori. Oni su bili nedostupni crnogorskom pravosuđu, a u pisanim izjavama odbacili su navode optužnice.
Ruski ministar vanjskih poslova Sergej Lavrov odbacio je u februaru 2017. optužbe da Moskva stoji iza neuspješnog pokušaja puča čiji je plan bio ubistvo tadašnjeg premijera Crne Gore i zbacivanje prozapadne vlade, uz obrazloženje da za te tvdnje "nema dokaza".
Tokom sudskog postupka, niko od optuženih nije priznao krivično djelo za koje je bio okrivljen niti je priznao da poznaje druge optužene.
Od izricanja presude Višeg suda u maju 2019. godine, u Crnoj Gori je došlo do promjene vlasti na parlamentarnim izborima 30. avgusta 2020. godine. Na vlast je došla tročlana koalicija predvođena Demokratskim frontom čiji su lideri bili među osuđenima u slučaju "državni udar".
*Nastavljamo da pratimo reakcije iz Podgorice na ukidanje presude.
