Dnevno@RSE na početku svakog radnog dana donosi vam pregled najvažnijih vijesti sa Zapadnog Balkana i svijeta. Za vas biramo najave za ključne događaje kao i jedinstvene sadržaje RSE. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!
Dobro jutro poštovani čitaoci,
Piše vam Jasmina Đikoli, novinarka Radija Slobodna Evropa.
Ovog jutra za vas smo izabrali:
Važno za danas
- Olaf Scholz u posjeti Beogradu i Prištini -- Njemački kancelar Olaf Scholz 10. juna dolazi u posjetu Prištini i Beogradu, a putovanje bi trebalo prerasti u malu balkansku turneju s posjetama Tirani i Skoplju, možda i Sarajevu. Kancelarova posjeta Balkanu novi je dokaz da je regija visoko na listi prioriteta nove koalicije u Berlinu, gdje su početkom maja boravili predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i premijer Kosova Aljbin Kurti.
- Predsjednik Evropskog vijeća pozvao na sastanak politčke lidere iz BiH -- Susret je potvrđen na zvaničnoj agendi predsjednika Evropskog vijeća a biće održan u nedjelju 12 juna.
- Vlada Srbije izdvojila tri miliona eura za izbjeglice u Ukrajini -- Vlada Srbije saopštila je da je na sjednici 9. juna donijela odluku da uputi novčanu humanitarnu pomoć za djecu i izbjeglice u Ukrajini u ukupnom iznosu od tri miliona eura.
Balkan na RSE
Srbija 'neutralan' teren za fudbalere Bjelorusije -- Dogovor da fudbaleri Bjelorusije igraju utakmice Lige nacija u Srbiji nema nikakve političke konotacije, kažu za Radio Slobodna Evropa u Fudbalskom savezu Srbije. Srbija je, naime, "pozajmila" svoje fudbalske terene igračima iz Bjelorusije koji zbog umiješanosti te zemlje u rusku agresiju na Ukrajinu ne mogu da budu domaćini u okviru evropskih takmičenja kod kuće.
Most preko Bojane spojiće Crnu Goru i Albaniju -- Plan Albanije i Crne Gore je da zajednički do 2024. godine izgrade most preko rijeke Bojane, koji će spajati Ulcinj - najjužniju crnogorsku opštinu i ljetovalište Velipolje u Albaniji. Projekat su predstavili premijeri Crne Gore i Albanije Dritan Abazović i Edi Rama, tokom Samita "Otvoreni Balkan" u Ohridu.
'Vječiti' direktori državnih agencija BiH – Iako su mandati najmanje 20 direktora i zamjenika direktora državnih policijskih, poreznih i drugih agencija u Bosni i Hercegovini istekli, novi rukovodioci nisu imenovani zbog nepostojanja političkog dogovora između stranaka koje čine državnu vlast. Neki su ostali na pozicijama mada su im četverogodišnji mandati istekli i prije tri godine.
Najave spornih objekata u centru Banjaluke bez urbanističkog plana -- Stručna javnost, ali i građani Banjaluke, protive se najavljenim promjenama u centru grada prema regulaciononom planu, jer bi izgled užeg gradskog jezgra bio nepovratno izmijenjen. Radi se o pomoćnom objektu u porti Hrama Hrista Spasitelja, novom višespratnom objektu i spomen-obilježju vojnicima Vojske Republike Srpske (RS), poginulim u ratu devedesetih.
Hrvatski liječnici protiv prijavljivanja pacijenata čija terapija ugrožava vožnju -- Opozicija u Saboru, ali i liječnici porodične medicine oštro su ustali protiv prijedloga u izmjenama Zakona o sigurnosti prometa na cestama. Prijedlog podrazumijeva da bi ubuduće liječnici porodične medicine morali obavezno prijaviti policiji ako ocijene da zdravstveno stanje nekog njihovog pacijenta ili lijekovi koje uzima ugrožavaju njegove vozačke sposobnosti.
Kosovski državni vrh ignorisao Paradu ponosa -- Na Kosovu je održana šesta Parada ponosa. Nisu joj prisustvovali najviši zvaničnici - predsjednica Vjosa Osmani, premijer Aljbin Kurti i predsjednik parlamenta Gljauk Konjufca. Parada je organizovana u okviru Nedjelje ponosa koja je počela 6. juna u zgradi Vlade i u prisustvu predsjednice Osmani.
U videu Snagom volje protiv predrasuda upoznajte Murisu Halilović iz BiH koja s još pet kolegica besplatno studira u posebnom programu za obrazovanje žena iz marginaliziranih grupa, rušeći predrasude da Romkinje ne mogu dalje od srednje škole.
RSE Intervju
Cole: Tajvanci spremni da se brane od kineske invazije -- Politička kampanja koju vodi Kina protiv Tajvana izaziva kontraefekat, jer jača spremmost stanovništva da se odupru njenim namjerama, kaže za Radio Slobodna Evropa Michael Cole, analitičar Global Taiwan Institute sa sjedištem u Tajpeju.
Rat u Ukrajini
Mogu li željeznice spasiti prevoz ukrajinskog žita i spriječiti globalnu krizu gladi? -- Od početka ruske invazije u februaru, ukrajinski poljoprivrednici se boreda plasiraju svoje usjeve na tržište zbog ruske pomorske blokade crnomorskih luka u zemlji. Sada Ukrajina, njeni susjedi i EU pokušavaju pronaći alternativne rute, uključujući željeznicu. Međutim, da li je to dovoljno?
Pogledajte foto priču Ukrajinski poljoprivrednici rizikuju živote, dok se nazire globalna kriza -- Nemogućnost Ukrajine da izveze milione tona žitarica i drugih poljoprivrednih proizvoda usred ruske invazije povećala je opasnost od globalne krize. Ukrajina je velik izvoznik ulja, kukuruza i pšenice, ali je transport ugrožen ruskom blokadom luka. Ukrajinski lideri traže izlaz, a zemljoradnici se suočavaju s raketnim napadima.
U videu Ukrajinski branitelji istočnog grada pod ruskom artiljerijom 24/7 pogledajte šta je zabilježio novinar Ukrajinskog servisa Radija Slobodna Evropa Marian Kušnir koji je 7. juna bio sa ukrajinskom vojskom dok su se krili od konstantnog napada ruske artiljerije u blizini okupiranog grada Svitlodarsk u regiji Donjeck.
Svijet
Eksplozija u američkom LNG terminalu ugrozila izvoz gasa u Evropu -- Zbog eksplozije u jednom od najvećih terminala u SAD za izvoz tečnog prirodnog gasa (LNG) u naredne tri sedmice biće smanjen izvoz američkog gasa na svjetska i evropska tržišta koja su već pod posebnim pritiskom zbog nastojanja evropskih zemalja da prekinu uvoz energenata iz Rusije zbog invazije na Ukrajinu, pišu svjetski mediji, ukazujući da su cijene gasa u Evropi odmah povećane.
Video 'ispovijest' popularnog afganistanskog influensera izaziva gnjev – Nakon što talibani prikazali snimak izvinjenja pretučenog jutjubera koji je prethodno uhapšen zbog navodnog "vrijeđanja islama", Amnesty International je osudio prisilno izvinjenje, navodeći da je to posljednji napad na slobodu govora u Afganistanu pod talibanima.
Vladimir Putin, crvena živa i 'posljednja velika prevara' -- Pročitajte kako je gradski Komitet na čelu sa budućim ruskim predsjednikom podržao plan da se pronađe lažno hemijsko jedinjenje sa navodnom nuklearnom primjenom. Ovaj izvještaj je treći dio istraživačkog projekta Current Timea i Ruskog servisa Radija Slobodna Evropa u kojem se istražuju afere i prevare oko Vladimira Putina i njegovih saradnika tokom njegovog mandata na mjestu gradskog službenika Sankt Peterburga 1990-ih.
Za kraj pogledajte Hollywood na Uni -- Najdramatičnije scene visokobudženog holivudskog filma snimaju se na Štrbačkom buku. Nacionalni park Una dom je za više od stotinu ljudi koji rade na filmu Universal studija čija se premijera očekuje na proljeće.
Toliko za danas, pišite nam i podijelite vaše priče sa nama na slobodnaevropa@rferl.org
Srdačan pozdrav do ponedjeljka ujutru,
Jasmina Đikoli
Dnevno@RSE dolazi besplatno u vaš inbox. Prijavite se, uštedite vrijeme, informišite se!