Srpsko Ministarstvo unutrašnjih poslova skoro četiri mjeseca crnogorskim kolegama nije poslalo informaciju kada je Andrija Mandić, jedan od lidera bivšeg prosrpskog Demokratskog fronta stekao državljanstvo Srbije.
"Ovom ministarstvu zaključno sa 17.10.2023. godine nije dostavljen odgovor od strane Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije", piše u odgovoru na upit Radija Slobodna Evropa (RSE).
Ministarstvo je upit zvanično zatražilo krajem juna.
Pitanje Mandićevog dvojnog državljanstva ponovo je aktualizovano nakon najave da bi lider bivšeg prosrpskog Demokratskog fronta (DF) mogao biti novi predsjednik Skupštine Crne Gore.
To je prema tvrdnjama iz Mandićeve partije dio dogovora sa mandatarom Milojkom Spaićem u zamjenu za parlamentarnu podršku Vladi, koja treba da se formira do 8.novembra.
Stranke bivšeg DF okupljene u koaliciji Za budućnost Crne Gore na poslednjim izborima u junu osvojile su 13 poslaničkih mandata.
Zakon o crnogorskom državljanstvu zabranjuje dvojno državljanstvo, osim ako je stečeno prije nezavisnosti Crne Gore 3. juna 2006. ili ako o tome postoji sporazum između dvije države. Takav sporazum Crna Gora nema sa Srbijom.
Na upit RSE, da li će otkriti datum prijema u srpsko državljanstvo, Mandić i i portparol stranke Jovan Vučurović nijesu odgovarali.
Isto pitanje RSE je uputio i MUP-u Srbije, ali je odgovor izostao.
Mandićevo znakovito ćutanje
Mandić ne krije da ima srpsko državljanstvo.
Pitanje je da li ga je stekao prije 2006. u kom slučaju ne bi morao da ga se odrekne ili nakon te godine u kom slučaju krši Zakon o crnogorskom državljanstvu.
Ovo pitanje bilo je aktuelno i u februaru ove godine kada je Mandić bio kandidat za predsjednika Crne Gore.
Tokom kampanje za te izbore, u medijima je objavljen dokument da Mandić navodno od 2009. ima srpsko državljanstvo.
Iz stranke su rekli da se radi o "falsifikatu i lažnoj vijesti".
Tada je upravo zbog posjedovanja srpskog državljanstva eliminisan Mandićev konkurent Milojko Spajić za koga je utvrđeno da ga je stekao nakon 2006.
Na zahtjev Državne izborne komisije MUP Srbije je saopštio da Mandića nema u evidenciji, dok su za Spajića potvrdili da ima prebivalište u Beogradu.
Potom se Spajić odrekao se srpskog državljanstva, da bi na osnovu izbornog rezultata na junskim parlamentarnim izborima, dobio mandat za sastav nove Vlade.
Mandić koji je u politički bliskim vezama sa predsjednikom Srbije Aleksandrom Vučićem i njegovom Srpskom naprednom strankom i tada je odbio da otkrije od kada ima srpsko državljanstvo.
"Ostavite da saopštim nešto i kad odem (u MUP)", glasio je Mandićev odgovor, na pitanje Televizije Vijesti da li je državljanstvo stekao prije 2006.
On je samo rekao da ga je dobio u skladu "s propisima bivše državne zajednice Srbije i Crne Gore, Ustavom Crne Gore, Ustavom Srbije i važećim zakonima".
Da uz crnogorsko ima i srpsko državljanstvo otkrio je kao poslanik u crnogorskom parlamentu 2011. poručivši da " ga se nikad neće odreći".
Mandić nepoželjan zapadnim partnerima
Nakon što je DF saopštio da su sa Spajićem dogovorili učešće u novoj vlasti i mjesto predsjednika parlamenta za Mandića iz Ambasade Sjedinjenih Američkih Država(SAD) su saopštili da su veoma zabrinuti a iz i Evropske Unije da očekuju Vladu usaglašenu sa evropskim vrijednostima.
Mandić je jedan od lidera DF koji se zalagao za povlačenje priznanja nezavisnosti Kosova, za ukidanje sankcija Rusiji, protivio se članstvu Crne Gore u NATO.
Crna Gora treba da izbjegne da u novu Vladu uvede anti-NATO, anti-zapadnu političku stranku " nedavno je poručio i Gabrijel Eskobar, zamjenik pomoćnika državnog sekretara SAD.
Da je i Brisel zabrinut kazao je 16. oktobra premijer u tehničkom mandatu Dritan Abazović. On je potvrdio da je na samitu Evropske unije u Tirani, iza zatvorenih vrata, bilo riječi i o sastavu nove Vlade Crne Gore.
"Postoji određena zabrinutost. Znate da ne smijemo da odemo van onoga što bi trebalo da bude jedan jasni proevropski, evroatlantski kurs, naročito u ovim trusnim vremenima", kazao je Abazović za Televiziju Crne Gore.
Ruski uticaj preko Mandića?
A Demokratska partija socijalista (DPS) bivšeg predsjednika Mila Đukanovića ukazala je da bi izbor Mandića značio da Crna Gora postaje "država u sferi uticaja politike Kremlja i Beograda".
Naime, po crnogorskom Ustavu šef Skupštine je i član Savjeta za odbranu i bezbjednost, tijela nadležnog za pitanja bezbjednosti i komandovanja Vojskom.
"To bi značilo da Mandićevi nalogodavci iz Srbije i Rusije imaju pristup svim tajnim podacima koji mu se kao prvom čovjeku parlamenta dostavljaju", saopštio je DPS.
Portparol DPS-a Miloš Nikolić je podsjetio na Mandićevu izjavu o ruskom predsjedniku.
"Čovjek koji je rekao da Putina doživljava kao svog predsjednika, postao bi član Savjeta za odbranu i bezbjednost države članice NATO", navodi Nikolić.
Politički status DF nakon promjene vlasti
Iako funkcioneri DF-a nijesu bili članovi prve Vlade formirane nakon izbora avgusta 2020. na kojima je DPS Mila Đukanovića posle tri decenije izgubila vlast, taj politički savez joj je pružao podršku u parlamentu.
Zauzvrat su dobili brojne funkcije u državnim kompanijama. Njihovi funkcioneri na izborima dobili su mjesta gradonačelnika u više velikih opština.
Mandić je uz Milana Kneževića, još jednog lidera bivšeg DF, osam srpskih i dva ruska državljanina, optužen u slučaju "državni udar", na dan izbora 2016. U prvostepenom postupku bili su osuđeni na zatvorske kazne, koje je ukinuo Apelacioni sud i slučaj vratio na ponovno suđenje.
Taj proces još traje.
Mandić se pozicionira kao politički lider Srba u Crnoj Gori, podržava Vučića, a koalicija koju predvodi bliska je Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
Njegova partija negira genocid u Srebrenici.
Nedavno je na direktno pitanje televizije Vijesti da li je za njega Radovan Karadžić heroj ili ratni zločinac, izbjegao konkretan odgovor, rekavši da je "Karadžić ratni lider Srba u Bosni i Hercegovini".
U politiku je ušao devedesetih prošlog vijeka. Od 2003. je lider Nove srpske demokratije, članice nekadašnjeg Demokratskog fronta a sada koalicije Za budućnost Crne Gore.
Dodijeljena mu je titula četničkog vojvode 2007. po oporuci četničkog vojvode Mila Rakočevića.
Facebook Forum