Državna izborna komisija Crne Gore dobila je 14. februara odgovor od nadležnih organa Srbije da Milojko Spajić, koji je najavio kandidaturu za predstojeće predsjedničke izbore, ima prebivalište u Beogradu.
Istovremeno je saopšteno da lider prosrpskog Demokratskog fronta Andrija Mandić nije prijavljen u Beogradu.
Odgovori su dostavljeni na zvanični zahtjev Državne izborne komisije Crne Gore koja je ovo pitanje aktuelizovala nakon što je Mandić predao, a Spajić, lider pokreta Evropa sad, najavio kandidaturu za predsjedničke izbore 19. marta.
"Provjerom kroz elektronsku evidenciju prebivališta i boravišta građana na dan 10.02.2023. utvrđeno je da se lice Andrija Mandić ne nalazi u istoj. Takođe obavještavamo da lice Milojko Spajić, uvidom u navedenu evidenciju ima prijavljeno prebivalište u Beogradu, opština Zvezdara, Ul. Topalovićeva br. 4", piše u odgovoru Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije.
Iako je DIK 3. februara tražila ove podatke, uz obrazloženje da su dužni da utvrde da li podnosioci kandidature ispunjavaju uslove za to - iz te institucije u utorak nijesu odgovorili na pitanje Radija Slobodna Evropa - da li prebivalište u drugoj državi zakonski diskvalifikuje Spajića i druge kandidate za predsjedničke izbore u Crnoj Gori.
Predsjednik DIK Nikola Mugoša za RSE je kratko saopštio da o "ispunjenosti uslova odlučuje komisija" na sjednici.
"U tom smislu ne bih komentarisao hipotetičke situacije, a naročito imajući u vidu da gospodin Spajić još nije ni podnio kandidaturu DIK-u", piše u odgovoru Mugoše.
Za sada je kandidaturu Državnoj izbornoj komisiji zvanično predao samo lider Demokratskog fronta (DF), Andrija Mandić, za koga je od ranije poznato da ima i državljanstvo Srbije. To je sam saopštio 2011. godine, ustvrdivši da se ne sjeća kada mu je dodijeljeno.
Za sada je nejasno, i da li Spajić pored prebivališta ima državljanstvo Srbije.
Rukovodilac Direktorata za državljanstvo i strance u Ministarstvu unutrašnjih poslova (MUP) Crne Gore Radovan Popović, kazao je da su prvi koraci MUP u narednom periodu da provjeri da li Spajić ima državljanstvo Srbije.
"Velika je vjerovatnoća da čim ima prebivalište, da ima i državljanstvo Srbije", kazao je Popović za televiziju Vijesti.
Šta je Spajić ranije tvrdio
Spajić se u utorak nije oglašavao povodom podataka da posjeduje prebivalište u Beogradu, ali je 4. februara kazo da nema prebivalište u Srbiji i da ne razumije "otkud tolika opsesija Srbijom".
"Nikada nisam živio u Srbiji. Podržavam DIK da kontaktira Singapur, da konktaktira Japan, Francusku i SAD jer sam tamo boravio, a u Srbiji nijesam", poručio je Spajić na konferenciji za novinare.
Lider pokreta Evropa sad je istovremeno kazao da ispunjava uslov - prebivališta u Crnoj Gori:
"Ispunjavam rezidencijalni uslov, kada je u pitanju crnogorsko zakonodavstvo", rekao je Spajić, na konferenciji za novinare 4. februara ove godine.
Povodom njegovih višegodišnjih boravaka u inostranstvu Spajić je ranije rekao:
"Boravio sam u Singapuru, Japanu, Francuskoj, uvijek na radnoj, školskoj vizi. Moj stalni boravak je uvijek bio vezan za Crnu Goru."
Zakonom o izboru predsjednika, propisano je da pravo da bude biran za Predsjednika ima punoljetni državljanin Crne Gore, koji ima prebivalište u Crnoj Gori najmanje 10 godina, od poslednjih 15 godina prije dana održavanja izbora.
Opozicija o Spajiću
Lider opozicione Socijeldemokratske partije Raško Konjević, bivši ministar policije i odbrane pak, smatra da Spajić ne može biti predsjednički kandidat u Crnoj Gori.
"Činjenica da Milojko Spajić ima prebivalište Srbije, ustavno i zakonski mu onemogućava da bude kandidat na predsjedničkim izborima u Crnoj Gori", napisao je Konjević na Tviteru.
On smatra da podaci o prebivalištu pokazuju i da je Spajić obmanuo crnogorsku javnost nakon što je tvrdio da ispunjava zakonske uslove da se kandiduje.
"Na stranu što nije govorio istinu i što je obmanjivao javnost duži period. Ovo je i potvrda da je Spajić državljanin Srbije suprotno Ustavu".
Na vijest da Spajić ima prebivalište u Beogradu regovao je i potpredsjednik najjače opozicione Demokratske partije socijalista ( DPS) Ivan Vuković, koji je na Tviter nalogu napisao:
"Možeš varati neke ljude neko vrijeme, ali ne možeš varati sve ljude sve vrijeme."
DF: Spajić pravno diskvalifikovan
Reagujući na informaciju da Spajić ima prebivalište u Beogradu, poslnik DF Slaven Radunović je saopštio da zbog toga predsjednik pokreta Evropa sad ne može biti kandidat za predsjednika Crne Gore.
"Zašto Spajić ne može biti predsjednik Crne Gore? Zbog toga što ima prebivalište u Beogradu? To je samo formalni razlog, koji ga pravno diskvalifikuje".
Radunović je ukazao i da Spajić "otvoreno izgovara neistine”.
"Mnogo ozbiljniji razlog je činjenica koju smo upravo saznali, a to je da je spreman da gleda pravo u oči i otvoreno izgovara neistine. Znači, radi se o čovjeku spremnom na sve. Opasnom po državu, po sistem…", naveo je Radunović, a prenio DF na Fejsbuku.
Mitrić: Spajić može da bude kandidat ukoliko obrazloži DIK-u prebivalište u Beogradu
Bivši predsjednik Ustavnog suda profesor Blagota Mitrić za RSE kaže da niko ne može biti kandidat na predsjedničkim izborima u Crnoj Gori "ko ima dva važeća prebivališta".
"Ako Spajić ne uspije da dokaže da nema prebivalište u Beogradu ili da ga je odjavio i slično onda je na DIK da ga proglasi nepodobnim da bude kandidat na predsjedničkim izborima. Odnosno, ne može sa dva važeća previbališta biti kandidat. Spajić može biti kandidat za predsjednika ukoliko obrazloži DIK prebivalište u Beogradu".
On objašnjava da Spajić ne može po Ustavu biti kandidat ako ima državljanstvo Srbije. Mitrić kaže da prebivalište prethodi državljanstvu i ukazuje:
"Meni je mnogo značajniji njegov boravak u Singapuru i Japanu. On tvrdi da nije imao prebivalište već boravište iako je u jednoj državi bio pet a u drugoj šest godina. Mislim da tu priču može Spajić da priča djeci u vrtiću. On je u tim državama imao prebivalište a možda i državljanstvo".
Mitrić podsjeća da Spajića ukoliko ima državljanstvo Srbije diskvalifikuje Ustav Crne Gore:
"Prema Članu 96 Ustava stav dva za predsjednika Crne Gore može biti biran crnogorski državljanin koji ima najmanje deset godina prebivališta u poslednjih 15 godina od dana raspisivanja izbora".
Ko je najavio kandidaturu
Iako je do predsjedničkih izbora ostalo nešto više od mjesec dana još se ne zna kandidat najjače opozicione DPS predsjednika Mila Đukanovića. Kako su iz te partije saopštili ime kandidata biće poznato do kraja ove sedmice.
Iz opozicione SDP su objavili da je njihova kandidatkinja poslanica Draginja Vukasanović.
Svi predsjednici Crne Gore
Od partija parlamentarne većine kandidaturu za predstojeće izbore najavile su i Demokrate Alekse Bečića, ali do danas nijesu predstavile kandidata.
I Goran Danilović, lider Ujedinjene Crne Gore, koja je dio DF-a, najavio je kandidaturu, rekavši da bi, u slučaju izbora za predsjednika, povukao priznanje Kosova i ukinuo sankcije Rusiji.
Kandidaturu je najavio i Dejan Vukšić, koji je za vrijeme Vlade Zdravka Krivokapića bio direktor Agencije za nacionalnu bezbjednost.
Jedine stranke koje neće učestvovati u predsjedničkoj trci su dvije vladajuće partije - Građanski pokret URA premijera Dritana Abazovića, i Socijalistička narodna partija (SNP) Vladimira Jokovića, koje dominantno kontrolišu Vladu kojoj je prije pola godine izglasano nepovjerenje.
