Memorandum o saradnji dijela vladajućih i manjinskih partija u Crnoj Gori

Memorandum o saradnji između dijela vladajućih i opozicionih partija nacionalnih manjina Crnoj Gori, od srijede 15. decembra, potpisnici su ocijenili velikim iskorakom građanske Crne Gore.

To je izazvalo burne reakcije ostatka partija vlasti, Demokratskog fronta (DF) i Demokrata koji su izrazili sumnju da je u pitanju pakt „za smjenu ove Vlade i izdaju izborne volje građana“.

Oni su ocijenili da je memorandum praktično početni korak ka prekompoziciji vlasti u Crnoj Gori i pakt za saradnju sa Demokratskom partijom socijalista (DPS), partija predsjednika države, Mila Đukanovića.

Đukanovićev DPS je nakon izbora u avgustu prošle godine prešao u opoziciju, a vlast su formirale tri koalicije predvođene prosrpskim Demokratskim frontom, Demokratama i Građanskim pokretom Ura.

Memorandum su potpisale stranke koje ukupno imaju 14 poslanika.

Potpisnici su Građanski pokret URA i Savez građana CIVIS, koji imaju četiri poslanika i Socijalistička narodna partija sa pet mjesta u parlamentu. Od partija nacionalnih manjina potpis su stavile Bošnjačka stranke (BS) sa tri poslanika i tri partije koje okupljaju Albance u Crnoj Gori, Albanska alternativa, Forca i Demokratska partija koje imaju dva poslanička mjesta.

Sadržaj Memoranduma i očekivanja potpisnica

U Memorandumu se partije potpisnice obavezuju da će sarađivati na: pomirenju u Crnoj Gori, izgradnji građanske države, poštovanju Ustava, radu na depolitizaciji institucija u cilju članstva Crne Gore u Evropskoj Uniji, snažnom ekonomskom razvoju, izgradnji socijalne države i države vladavine prava, zaštiti i unapređenju prava manjina i njihovoj integraciji u institucije, uspostavljanju ekološke države.

Takođe Memorandum predviđa da će se partije potpisnice zalagati za državu građana jednakih prava, ali i državu u kojoj se neće sprovoditi bilo koji vid revanšizma.

Potpisnici Memoranduma su na pres konferenciji saopštili da se radi o velikom iskoraku građanske Crne Gore.

Lider Građanskog pokreta Ura i potpredsjednik Vlade Dritan Abazović je rekao da je cilj uspostavljanje veće političke saradnje između različitih političkih subjekata:

„Želimo da pokažemo da građanska Crna Gora ima na koga da se osloni“, rekao je Abazović, negirajući da je novoformirani savez uperen protiv aktuelne Vlade Crne Gore.

„Ovo nije Memorandum o stvaranju manjinske Vlade, niti je usmjeren ka stvaranju nove nego u cilju saradnje“, naveo je.

Vladimir Joković, predsjednik Socijalističke narodne partije, koja je na izborima nastupila u koaliciji predvođenom Demokratskim frontom i premijerom Zdravkom Krivokapićem, saopštio je da Memorandum nije usmjeren ni protiv koga i pozvao ostale stranke da se pridruže.

„Imamo sadašnju Vladu, a Memorandum je iskorak i želimo širok savez za dobro Crne Gore. Te špekulacije da je ovo neka buduća ili prelazna Vlada dolaze od onih koji u ovom trenutku nisu prihvaćeni u međunarodnoj zajednici kao poželjan partner za razgovor i saradnju“, rekao je Joković.

Ervin Ibrahimović, predsjednik Bošnjačke stranke, je ocijenio da će Memorandum doprinijeti međuetničkoj stabilnosti.

„Ovo potvrđuje da su Bošnjaci i drugi manje brojni narodi spremni za smanjenje međuetničke distance“, rekao je Ibrahimović.

„Prvi put realizujemo suštinski politički potez koji oslikava evropsku misao u Crnoj Gori. Za stolom su predstavnici svih etnosa i svih vjeroispovijesti i identiteta, to je jedini pravi put ka pomirenju“, saopštio je Srđan Pavićević iz Saveza Civis.

Nik Đeljošaj, predsjednik Albanske alternative, je ocijenio da je poslata poruka da je stavljena tačka na podjele i preuzeta odgovornost za ispunjenje krajnjeg cilja – članstva Crne Gore u Evropskoj uniji.

Konstatujući da je Crna Gora podijeljena po više osnova, predsjednik Force Genci Nimanbegu očekuje da će Memorandum unijeti nadu mladim ljudima da u Crnoj Gori ima perspektive za njih.

Fatmir Đeka iz Demokratske partije Albanaca je konstatovao da nacionalne manjine snažno podržavaju put Crne Gore ka Evropskoj uniji.

„Ovo je važan trenutak za dalji tok političkih događaja u Crnoj Gori“, rekao je Đeka.

Memorandum u vrhuncu političke krize

U Memorandumu se konstatuje da se Crna Gora nalazi u političkoj, institucionalnoj i zdravstvenoj krizi, te da je napredak društva paralisan zbog izraženih nacionalnih, etničkih, socioekonomskih i političkih podjela.

Zbog izgubljene podrške u parlamentu od dijela partija koje su je izabrale, rad Vlade uveliko je blokiran, posebno u dijelu usvajanja više desetina zakona.

Parlamentarna većina prosrpskog Demokratskog fronta, Demokrata i Ure izabrala je sa 41 glasom Vladu na čelu sa Zdravkom Krivokapićem. No, ubrzo se našla na meti kritika DF-a, koji je tražio njenu smjenu i ulazak svojih funkcionera u Vladu.

Naime, pošto je izabrana kao ekspertska, od političara u nju je ušao samo predsjednik URA Dritan Abazović.

Samo jednog poslanika manje ima opozicija DPS, dvije socijaldemokratske partije i partije nacionalnih manjina, Bošnjačke i tri albanske stranke.

Osude Demokratskog fronta i Demokrata

Potpisivanje Memoranduma izazvalo je burne reakcije u vladajućem Demokratskom frontu i Demokratama.

Jedan od lidera Demokratskog fronta Nebojša Medojević je taj akt dijela vlasti i opozicije nazvao „memorandumom o kapitulaciji i izdaji“.

„Ovaj Memorandum je pomirenje države i naroda sa korupcijom i kriminalom. Tačnije, politički akt kapitulacije države pred mafijom. Ovim nerazumnim aktom u temelje buduće Crne Gore se ugrađuje nekažnjivost“, rekao je Medojević.

On tvrdi da se Memorandumom, u dijelu u kojem se pominje nesprovođenje revanšizma, zapravo daju garancije predsjedniku Milu Đukanoviću da neće biti krivično gonjen.

Demokratska Crna Gora je ocijenila da je Memorandum pakt za saradnju sa Demokratskom partijom socijalista.

„Nema norme kojom se obavezuju da neće na bilo koji način paktirati sa DPS i rušiti aktuelnu vlast u Crnoj Gori“, saopštile su Demokrate.

Opozicija pozdravlja Memorandum

Opoziciona Socijaldemokratska partija (SDP) je pozdravila potpisivanje Memoranduma između manjinskih partija i dijela stranaka parlamentarne većine.

”SDP smatra da je Crnoj Gori potrebna politička promjena u pravcu uspostavljanja vrijednosnih partnerstava i snaženja dijaloga kao jedinog puta za izlazak iz sistemske agonije kroz koju prolazimo”, naveo je predsjednik SDP Raško Konjević.

Memorandum je i za Socijaldemokrate odgovoran potez i uslov za prevazilaženje aktuelne političke i institucionalne krize, saopštio je poslanik Damir Šehović konstatujući da su građani taoci krize gotovo punih 12 mjeseci.

Opoziciona Demokratska partija socijalista se nije oglašavala povodom Memoranduma čiji su potpisnici i manjinske nacionalne partije koje su više od dvije decenije bili koalicioni partneri Đukanovićeve stranke dok je bila na vlasti.

Memorandum o saradnji dijela vladajućih i opozicionih političkih subjekata sa parlamentarnim statusom, predstavlja prvi međustranački sporazum od formiranja vladajuće parlamentarne većine tri koalicije predvođenih Demokratskim frontom, Demokratama i Građanskim pokretom Ura nakon izbora u avgustu 2020. godine.