Kandidat Miloš Radinović odustao je 25. marta od mjesta ambasadora Crne Gore u Moskvi, nakon što je potvrđeno da je ujedno i državljanin Rusije, životno i poslovno vezan za tu zemlju i sarađuje sa političkom strankom Rodina, koja je u savezu sa Jedinstvenom Rusijom Vladimira Putina.
Radinovića je za ambasadora u Rusiji kandidovao Milan Knežević, jedan od lidera rasformiranog proruskog Demokratskog fronta (DF) i predsjednik vladajuće Demokratske narodne partije (DNP).
Prema koalicionom dogovoru, DNP je dobila pravo da predloži ambasadora Crne Gore u Moskvi.
Iako je u diplomatiji pravilo da se ne objavljuju imena kandidata za ambasadore dok mu zemlja prijema ne dodijeli agreman Knežević je potvrdio da je on kandidovao Radinovića.
Kao kandidat za budućeg ambasadora Radinović je bio sporan predsjedniku Crne Gore Jakovu Milatoviću, koji je zatražio dodatne konsultacije sa Vladom.
Iako Bečka konvencija o diplomatskim odnosima dozvoljava, u izuzetnim slučajevima, da ambasador ima i državljanstvo države prijema, nije dozvoljeno da budući ambasador stiče profit u toj zemlji niti da bude uključen u političke aktivnosti.
To navodi za Radio Slobodna Evropa (RSE) profesor međunarodnih odnosa na Univerzitetu u Bostonu i bivši diplomata Vesko Garčević.
"Bez obzira na imena, od diplomate Crne Gore se očekuje da sprovodi politiku i interese svoje zemlje. Zato nije uobičajeno da dvojni državljani budu postavljeni za ambasadore, a naročito oni koji su vezani politički i ekonomski za zemlju domaćina. Jer se smatra da oni već imaju interese u toj zemlji."
Zašto je Radinović odustao od kandidature
U pismu koje je poslao jednom od lidera DF-a, Miloš Radinović je naveo da odustaje od kandidature jer ima informaciju da njegovo imenovanje za ambasadora izaziva "pogrešna tumačenja o namjerama".
"Obzirom na osjetljivost teme, a naročito imajući u vidu stepen zavisnosti za donošenje ovakvih rješenja i od adresa koje imaju ozbiljan uticaj na Crnu Goru - obavještavam Vas da odustajem od dalje procedure po imenovanju za ambasadora Crne Gore u Rusiji", naveo je Radinović.
U raspodjeli diplomatskih predstavništava stranke bivšeg proruskog DF-a su dobile pravo da predlože četiri kandidata za ambasadore - u Moskvi, Beogradu, Pekingu i Atini.
Kneževićeva partija je predložila Radinovića, tvrdeći da bi njegov zadatak bio da poboljša odnose Crne Gore sa Rusijom. Radinović je, ističu iz partije, bio spreman da se odrekne ruskog državljanstva i poslova u toj zemlji kako bi predstavljao Crnu Goru.
Bivši kandidat za ambasadora u Rusiji je predsjednik Društva rusko-srpsko-crnogorskog prijateljstva "Slovenski most".
"Osim činjenice da je ruski državljanin, Radinovićevi spoljno politički stavovi su u direktnoj koliziji sa evroatlantskim opredeljenjem Crne Gore. Djelovanje Radinovića, kao i ljudi koji su sa njim povezani, nedvosmisleno spada u maligni ruski uticaj", konstatovao je Digitalni forenzički centar (DFC) u Podgorici.
Prema onome što je objavljeno na njegovom Fejsbuk profilu, Radinović se protivio sankcijama koje je Crna Gora 2014. uvela Rusiji nakon aneksije Krima.
To je saopštio bivšem ambasadoru Crne Gore u Moskvi Miloradu Šćepanoviću 2021. godine:
"Naglasio sam da su sankcije uvedene Rusiji isključivo na štetu interesa Crne Gore."
Na društvenim mrežama je ispratio skupove podrške Rusiji u Srbiji i Crnoj Gori koji su organizovani nekoliko dana pošto je Rusija izvršila vojnu agresiju na Ukrajinu februara 2022.
Pozdravio je i dopremanje spomenika bivšem predsjedniku Savezne Republike Jugoslavije Slobodanu Miloševiću u Moskvu.
O Radinovićevoj povezanosti sa ruskom nacionalnom partijom Rodina govore zajedničke fotografije sa članovima te stranke, koja je u savezu sa partijom Vladimira Putina.
Bio je prisutan i na sastancima koje su lideri DF Andrija Mandić i Milan Knežević imali tokom posjete Rusiji u januaru 2017. godine.
Rodina i DNP Milana Kneževića su u februaru 2016. godine potpisale Memorandum o saradnji, navodeći da dijele iste ideološke principe "narodne demokratije".
Delegacija Rodine je 2017. godine pružila podršku liderima DF Mandiću i Kneževiću, kada su optuženi za pokušaj "državnog udara" u Crnoj Gori tokom izbornog dana u oktobru 2016.
Knežević i Mandić, koji je sada predsjednik Skupštine Crne Gore, osuđeni su 2019. godine prvostepeno na po pet godina zatvora, zajedno sa još 14 ruskih i srpskih državljana. Presudu je oborio Apelacioni sud i naložio ponovno suđenje, koje je u toku.
Pokušava li se mijenjati spoljnopolitički kurs ?
"Ovakvim predlozima dijelovi vladajuće većine u Crnoj Gori pokušavaju uticati na evroatlantski kurs zemlje, uprkos deklarativnim garancijama da se on neće mijenjati niti na bilo koji način dovoditi u pitanje", navodi DFC u objavi.
Partije bivšeg DF su se zalagale za ukidanje sankcija Rusiji, povlačenje priznanja nezavisnosti Kosova i izlazak Crne Gore iz NATO, čija je članica od 2017.
Nakon ulaska u vlast predvođenu Pokretom Evropa sad premijera Milojka Spajića, lider DF-a su saopštili da ta pitanja neće otvarati.
Osim toga koalicioni sporazum partija vladajuće većine obavezuje potpisnice da poštuju evroatlantski kurs države.
"Ako su koalicioni partneri i Vlada dogovorili da ne mijenjaju spoljnopolitički kurs Crne Gore kao članice NATO, ne može ambasador da ima svoju političku ili ideološku agendu. To bi onda govorilo o neozbiljnosti ili neprofesionalnosti diplomatske mreže", ocjenjuje Vesko Garčević.
On pojašnjava da bi, u nekoj idealnoj situaciji, budući ambasador u Rusiji treba da zna jezik te zemlje, da poznaje istoriju i da bude profesionalno opredijeljen da u potpunosti sprovodi politiku države koju predstavlja,
Diplomatija bez dvije trećine ambasadora
Komentarišući činjenicu da Crna Gora već godinama nema popunjenu diplomatsku mrežu, Garčević ocjenjuje da to pokazuje da su politički interesi iznad nacionalnih.
"Štete su velike, jer nemamo ambasadore u NATO, Vašingtonu, Moskvi… To može predstavljati i znak slabosti i neorganizovanosti, kao i nepoštovanja domaćina koji čeka da imenujete da predstavlja zemlju na najvišem nivou", zaključuje Garčević.
Crna Gora nema ambasadore u više od 75 odsto ambasada, ali ni šefove misija pri Ujedinjenim nacijama u Njujorku i NATO u Briselu.
Predsjednik Crne Gore Jakov Milatović i ministar vanjskih poslova Filip Ivanović nedavno su razgovarali su o predlozima za popunjavanje 16 ambasadorskih mjesta.
Sedam kandidata je bilo iz redova karijernih diplomata, koje je predsjednik države načelno prihvatio, a devetoro su predložile političke stranke. Od tih devetoro, sporna su četiri, među njima i Radinović.
Od smjene trodecenijske vlasti Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića 2020. godine, Crna Gora je promijenila tri vlade.
Za to vrijeme su postojeći ambasadori smjenjivani ili im je isticao mandat, a novi nisu imenovani.
Facebook Forum