Ministar energetike i rudarstva Republike Srpske (RS) Petar Đokić, u pisanom odgovoru Radiju Slobodna Evropa (RSE) saopštio je u utorak da se izjavom koju su potpisali premijeri RS i Srbije o namjeri gradnje tri hidroelektrane na Rijeci Drini u okviru Hidroenergetskog Sistema (HES) “Gornja Drina” ne krši odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine (BiH).
Izjava o izgradnji HES “Gornja Drina” temelji se na odredbama Zakona o unutrašnjoj plovidbi RS kojima su sve rijeke u tom bh. entitetu, uključujući Drinu, proglašene kao „unutrašnje vode RS-a“.
Ustavni sud BiH je odlukom U-9-19 iz februara ove godine proglasio neustavnim to zakonsko rješenje pojasnivši da rijeke predstavljaju imovinu kojom može raspolagati isključivo država Bosna i Hercegovina.
Ministar Petar Đokić navodi da se “takav eventualni stav može odnositi samo na hidroenergetske projekte koji su locirani na srednjem toku rijeke Drine, gdje su lokaliteti za izgradnju tri nove hidroelektrane granica između Srbije i Bosne i Hercegovine”.
“Lokacija za izgradnju tri hidroelektrane na gornjem toku rijeke Drine se nalazi na području Republike Srpske i, polazeći od zakona kojima je uređena koncesiona aktivnost, isključivo je u nadležnosti RS da uređuje to pitanje”, poručio je ministar Đokić.
U odgovoru, Đokić navodi i da je nadležnost energetike, prema Ustavu, nadležnost entiteta.
“Takođe, Sporazumom o specijalnim i paralelnim vezama, koji takođe postoji kao mogućnost koja proizilazi iz Ustava i Dejtonskog mirovnog sporazuma, mi imamo uređen odnos sa Republikom Srbijom u pogledu privredne saradnje i učešća u zajedničkim privrednim projektima, a izgradnja hidroelektrana u gornjem toku rijeke Drine je zajednički privredni projekat i ne vidim da tu postoji bilo šta sporno. Mi smo sve procedure u skladu sa zakonom proveli i nastavićemo sa realizacijom tih aktivnosti”, stoji u pisanoj izjavi ministra energetike i rudarstva RS Petra Đokića.
Profesor ustavnog prava Kasim Trnka, u izjavi za RSE od 16. novembra, rekao je da je potpisana izjava ‘direktno kršenje Dejtonskog mirovnog sporazuma od Republike Srbije, da se radi o nepriznavanju suvereniteta i teritorijalnog integriteta, kao i politike neovisnosti Bosne i Hercegovine’.
“S druge strane, entitet ne može raspolagati vodama, šumama, poljoprivrednim zemljištem, sve što se smatra dobrom od opšeg interesa, i to nesumnjivo spada u domen državne imovine. O tome je i Ustavni sud u dva navrata precizno rekao da se uvijek za pojam države veže pojam institucije Bosne i Hercegovine, a entiteti i niži nivoi vlasti. Oni su sastavni dio Bosne i Hercegovine”, objasnio je Trnka, ocjenjujući da bi vlasti Bosne i Hercegovine morale ozbiljno reagovati na ovu situaciju, jer se pravi presedan.
Na rijeci Drini, prirodnoj granici između Srbije i BiH, u okolini Foče, planira se izgradnja tri hidroelektrane u gornjem slivu rijeke Drine - Buk Bijela, Foča i Paunci ukupne vrijednosti oko 520 miliona evra. Prvo bi trebala početi gradnja Buk Bijele.
O tome su 13. novembra izjavu potpisali premijerka Srbije Ana Brnabić i premijer bh. entiteta Republika Srpska (RS) Radovan Višković.
