Žestoke borbe na poluotoku Krimu, naročito za strateški lučki grad Sevastopolj, jedna je od najdramatičnijih i impresivnijih stranica borbe Sovjetskog Saveza tokom Drugog svjetskog rata. Priča naglašava hrabrost i izdržljivost Crvene armije i sovjetskih civila. I krimska kampanja bila je jedna od rijetkih svijetlih tačaka u Sovjetskom Savezu za vrijeme mračnih dana tokom prve dvije godine ovog konflikta. U maju 1945., sovjetski čelnik Josef Staljin je proglasio Sevastopolj, zajedno s Lenjingradom, Staljingradom i Odesom, prva od ukupno četiri "herojska grada" SSSR-a. Krim je osvojilo Rusko carstvo u 18. vijeku. Za većinu ondašnjih ljudi taj poluotok je bio dio Ruske Republike. Ipak, 1954. godine sovjetska vlada se preoblikovala i u Ukrajinsku Republiku. Nakon sloma Sovjetskog Saveza, Rusija i međunarodna zajednica su pristale zadržati Krim u granicama nove nezavisne Ukrajine. Međutim, u martu 2014. Rusija je pripojila sebi ovaj poluotok nakon hitno organizovanog referenduma pritom izazivajući međunarodnu krizu i nestabilnost koja se proširila na druga područja Ukrajine.
Vremeplov: Opsada Sevastopolja
1
Još otkako je izgrađen 1783. godine, Sevastopolj ima krucijalnu ulogu u historiji Rusije. U ovom lučkom gradu je sjedište ruske Crnomorske flote, a istovremeno je i važna komercijalna luka. Tokom 11-mjesečne opsade, od 1854. do 1855., Sevastopolj su tokom krimskog rata opkolile britanske, francuske i druge vojne snage. Poslije hrabre odbrane, Rusi su bili prisiljeni da onesposobe cijelu flotu, te da evakuišu žitelje razrušenog grada.
(Detalj iz panoramske slike Franza Roubauda "Opsada Sevastopolja, oktobar 1853 - februar 1856.")
(Detalj iz panoramske slike Franza Roubauda "Opsada Sevastopolja, oktobar 1853 - februar 1856.")
2
Krim je bio od ogromnog strateškog značaja tokom Drugog svjetskog rata. Iz baze u i oko Sevastopolja, Sovjetski Savez je mogao pokrenuti zračne napade protiv rumunskih naftnih polja u Ploiesti koji su bili ključni u nacističkoj ratnoj mašineriji. Osim toga, njemačka vojska, napredujući uporedo sa SSSR-om ljeta 1941. i 1942., nadala se da će se moći boriti kroz Kerch moreuz kako bi pridobila sovjetska naftna polja na Kavkazu. Takav manevar im je omogućio da nadmudre branioce u ključnim sovjetskim gradovima Rostovu i Donu, te Staljingradu s juga. Konačno, Hitler je imalo lični fetiš - trofejno "okupiranje" gradova poput Lenjingrada, Staljingrada i Sevastopolja.
7
Sovjetske snage su, tokom opsade Sevastopolja, koristile sve dostupne resurse. Mornari i marinci Crnomorske flote bili su raspoređeni u pješadiju. Više od 100.000 civila u Sevastopolju je obavljalo vojnu službu, pomagalo u izgradnji utvrđenjâ ili u dopremanju zaliha.
(Marinci Crvene armije "popunjavaju" defanzivne linije oko Sevastopolja, 1942.)
(Marinci Crvene armije "popunjavaju" defanzivne linije oko Sevastopolja, 1942.)
9
(Lenjinova ulica u Sevastopolju, 9. maj 1944.)