Beogradska štampa piše kako je šef diplomatije Ruske crkve mitropolit Ilarion, prilikom prošlonedeljne posete Beogradu i Podgorici, predložio da se Mitropoliji crnogorsko-primorskoj da neka vrsta konfederalnog statusa unutar Srpske pravoslavne crkve, kako bi se smanjile napetosti sa crnogorskom državom i među pravoslavnim vernicima u Crnoj Gori.
I dok u Mitropoliji ne komentarišu taj predlog, u Crnogoroskoj pravoslavnoj crkvi smatraju da je u pitanju prevara ruske i srpske crkve koja neće rešiti, već, izazvati nove probleme u Crnoj Gori.
Predlažući konfederalni status za Srpsku crkvu u Crnoj Gori, mitropolit Ilarion se, navodno, pozvao na politiku i praksu Ruske pravoslavne crkve nakon raspada Sovjetskog Saveza, kada su osnovane nove, nezavisne države, pa su posebne crkve formirane u Ukrajini, Belorusiji, Moldaviji i baltičkim državama.
U Mitropoliji Crnogorsko-primorskoj nije bilo moguće dobiti odgovor na pitanje – da li su saglasni da je davanje konferederalnog statusa Mitropoliji unutar Srpske pravoslavne crkve pravi put za prevazilaženje krize.
U Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi predlog ruskog mitroplita smatraju još jednom prevarom, ovog puta u režiji Ruske i Srpske crkve.
“On kao ministar vanjskih poslova Ruske crkve, po prirodi stvari, zna suštinu problema. Međutim, on je, umjesto lijeka za ovaj problem, Beogradskoj patrijaršiji preporučio da pokuša da izvrši najobičniju prevaru u njenu korist, zato što se autokefalnost Crnogorske crkve podrazumijeva. Ona nije uzrok spora, nego je spor oko toga čija je crkva domicilna u Crnoj Gori i koji joj je narod povjeren na čuvanje hrišćanskioh vrlina. U pitanju tzv. Crnogorsko-primorske mitropolije, to je ustvari filijala Srpske crkve čija je suština u nacionalnom smislu srpska, ona deponuje i njeguje srpsku tradiciju i kulturu i lojalna je srpskoj državi i Beogradu. Upravo takvu crkvu ne želimo u našoj zemlji”, kaže Stevo Vučinić.
Nema "labavljenja odnosa"
U zvaničnom saopštenju na sajtu SPC navode se samo tehnički podaci o poseti mitropolita Ilariona, dok u izjavi za RSE bivši dekan Teološkog fakulteta Pribislav Simić kaže da je, u ovom trenutku, teško reći koliko je takav predlog prihvatljiv. Ali napominje:
„Stav Moskovske patrijaršije je, ustvari, i stav SPC. Tu nema dvojbe.“
Mitropolit Ilarion
Prbislav Simić nije siguran da bi, u ovom trenutku, moglo da dođe do značajnijih pomaka.
„Za sada kako situacija stoji i kakvi su odnosi, i unutar crkve i međudržavni, da tako kažem, između Srbije i Crne Gore – teško da se može govoriti o nekakvom labavljenju odnosa između Srpske crkve – Patrijaršije u Beogradu i Mitropolije cetinjske, odnosno Arhiepiskopije, kako je to mitropolit Amfilohije, već, negde unapred prekrstio, odnosno podigao ih je sam na neki viši novo“, rekao je Simić.
Tokom razgovora u Podgorici, Ilarion je naznačio da Ruska crkva ne priznaje Crnogorsku pravoslavnu crkvu, nego isključivo Mitropoliju crnogorsko-primorsku, kao deo SPC. CPC je javno nazvao grupom samozvanaca koji će pre ili kasnije nestati sa scene, što je izazvalo burne reakcije u intelektualnim krugovima.
U Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi kažu da nije tačna Ilarionova tvrdnja da su Ruska i Srpska crkva nadnacionalne crkve.
“ Nije tačno! U protivnom, ne bi svaki pravslavni narod, dakle - ruski rusku, srpski srpsku, rumunski rumunsku, bugarski bugarsku…, imao svoju pravoslavnu crkvu, nego bi bila jedna Vaseljenska na cijelom istoku kao u doba Vizantije prije 1200 godina”, rekao je Stevo Vučinić.
“Srpska crkva ne bi trebalo, po mom mišljenju, da se odriče svoje nadležnosti nad tim delom crkve, iako se ona sada nalazi u toj novokomponovanoj – da upotrebim malo i taj pežorativni izraz - državi Crnoj Gori, neke svoje nadležnosti”, smatra Prbislav Simić.
Verski analitičar Živica Tucić, međutim, smatra da bi predlog - da se Mitropoliji crnogorsko-primorskoj da neka vrsta široke autonomije koja graniči sa autokefalijom - mogao da bude dobro rešenje za buduće odnose između dveju crkava.
„Znači poglavar u Beogradu bi ostao isti, ali ta crkva bi sama stvarala svoju politiku, imala bi svoje sabore i održavala bi i određene odnose sa drugim crkvama. Neko kaže – pa evo kako Aleksandrijska patrijaršija deluje u pedeset crkava? Pa nije to to! Ovo su autohtoni pravoslavni narodi. Znate, ako se mnogi osećaju kao Crnogorci i Makedonci, niko nema pravo da im osporava da oni žele da imaju svoju crkvu“, ocenjuje Tucić.
I dok u Mitropoliji ne komentarišu taj predlog, u Crnogoroskoj pravoslavnoj crkvi smatraju da je u pitanju prevara ruske i srpske crkve koja neće rešiti, već, izazvati nove probleme u Crnoj Gori.
Predlažući konfederalni status za Srpsku crkvu u Crnoj Gori, mitropolit Ilarion se, navodno, pozvao na politiku i praksu Ruske pravoslavne crkve nakon raspada Sovjetskog Saveza, kada su osnovane nove, nezavisne države, pa su posebne crkve formirane u Ukrajini, Belorusiji, Moldaviji i baltičkim državama.
Vučinić: On kao ministar vanjskih poslova Ruske crkve zna suštinu problema. Međutim, on je, umjesto lijeka, Beogradskoj patrijaršiji preporučio da pokuša da izvrši najobičniju prevaru.
U Mitropoliji Crnogorsko-primorskoj nije bilo moguće dobiti odgovor na pitanje – da li su saglasni da je davanje konferederalnog statusa Mitropoliji unutar Srpske pravoslavne crkve pravi put za prevazilaženje krize.
U Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi predlog ruskog mitroplita smatraju još jednom prevarom, ovog puta u režiji Ruske i Srpske crkve.
“On kao ministar vanjskih poslova Ruske crkve, po prirodi stvari, zna suštinu problema. Međutim, on je, umjesto lijeka za ovaj problem, Beogradskoj patrijaršiji preporučio da pokuša da izvrši najobičniju prevaru u njenu korist, zato što se autokefalnost Crnogorske crkve podrazumijeva. Ona nije uzrok spora, nego je spor oko toga čija je crkva domicilna u Crnoj Gori i koji joj je narod povjeren na čuvanje hrišćanskioh vrlina. U pitanju tzv. Crnogorsko-primorske mitropolije, to je ustvari filijala Srpske crkve čija je suština u nacionalnom smislu srpska, ona deponuje i njeguje srpsku tradiciju i kulturu i lojalna je srpskoj državi i Beogradu. Upravo takvu crkvu ne želimo u našoj zemlji”, kaže Stevo Vučinić.
Nema "labavljenja odnosa"
U zvaničnom saopštenju na sajtu SPC navode se samo tehnički podaci o poseti mitropolita Ilariona, dok u izjavi za RSE bivši dekan Teološkog fakulteta Pribislav Simić kaže da je, u ovom trenutku, teško reći koliko je takav predlog prihvatljiv. Ali napominje:
„Stav Moskovske patrijaršije je, ustvari, i stav SPC. Tu nema dvojbe.“
Prbislav Simić nije siguran da bi, u ovom trenutku, moglo da dođe do značajnijih pomaka.
„Za sada kako situacija stoji i kakvi su odnosi, i unutar crkve i međudržavni, da tako kažem, između Srbije i Crne Gore – teško da se može govoriti o nekakvom labavljenju odnosa između Srpske crkve – Patrijaršije u Beogradu i Mitropolije cetinjske, odnosno Arhiepiskopije, kako je to mitropolit Amfilohije, već, negde unapred prekrstio, odnosno podigao ih je sam na neki viši novo“, rekao je Simić.
Tokom razgovora u Podgorici, Ilarion je naznačio da Ruska crkva ne priznaje Crnogorsku pravoslavnu crkvu, nego isključivo Mitropoliju crnogorsko-primorsku, kao deo SPC. CPC je javno nazvao grupom samozvanaca koji će pre ili kasnije nestati sa scene, što je izazvalo burne reakcije u intelektualnim krugovima.
U Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi kažu da nije tačna Ilarionova tvrdnja da su Ruska i Srpska crkva nadnacionalne crkve.
“ Nije tačno! U protivnom, ne bi svaki pravslavni narod, dakle - ruski rusku, srpski srpsku, rumunski rumunsku, bugarski bugarsku…, imao svoju pravoslavnu crkvu, nego bi bila jedna Vaseljenska na cijelom istoku kao u doba Vizantije prije 1200 godina”, rekao je Stevo Vučinić.
“Srpska crkva ne bi trebalo, po mom mišljenju, da se odriče svoje nadležnosti nad tim delom crkve, iako se ona sada nalazi u toj novokomponovanoj – da upotrebim malo i taj pežorativni izraz - državi Crnoj Gori, neke svoje nadležnosti”, smatra Prbislav Simić.
Verski analitičar Živica Tucić, međutim, smatra da bi predlog - da se Mitropoliji crnogorsko-primorskoj da neka vrsta široke autonomije koja graniči sa autokefalijom - mogao da bude dobro rešenje za buduće odnose između dveju crkava.
„Znači poglavar u Beogradu bi ostao isti, ali ta crkva bi sama stvarala svoju politiku, imala bi svoje sabore i održavala bi i određene odnose sa drugim crkvama. Neko kaže – pa evo kako Aleksandrijska patrijaršija deluje u pedeset crkava? Pa nije to to! Ovo su autohtoni pravoslavni narodi. Znate, ako se mnogi osećaju kao Crnogorci i Makedonci, niko nema pravo da im osporava da oni žele da imaju svoju crkvu“, ocenjuje Tucić.
