Nemačka je obeležila 60. godišnjicu početka izgradnje Berlinskog zida, koji je podelio naciju na dva rivalska politička sistema i postao simbol Hladnog rata koji je trajao 28 godina.
Nemački predsednik Frank-Valter Štajnmajer je nazvao početak izgradnje zida 1961. godine „početkom kraja“ za komunističku vladu u Istočnoj Nemačkoj, prenosi redakcija Radija Slobodna Evropa na engleskom.
"13. avgust 1961. bio je sudbonosan dan za nas Nemce i za svet", rekao je Štajnmajer.
"I dan koji je uništio snove i nade, koji je odvojio decu od roditelja, unuke od bake i deke, koji se bolno i tužno umešao u živote bezbrojnih pojedinačnih ljudi," istakao je nemački predsednik.
Štajnmajer i gradonačelnik Berlina Mihael Miler položili su vence na spomen obeležje Berlinskog zida za približno 140 ljudi koje su istočnonemački graničari ubili dok su pokušavali da pobegnu na Zapad iz komunističke Istočne Nemačke.
Zid je konačno uništen popularnom revolucijom na istoku u novembru 1989. godine, utirući put ponovnom ujedinjenju Nemačke manje od godinu dana kasnije.
Štajnmajer je pozvao Nemce da se sete duha tih vremena aktivnim učešćem u demokratskom sistemu zemlje.
"Sloboda i demokratija zahtevaju odlučnu posvećenost i strast", rekao je on.
Gradnja zida je počela zbog masovnog egzodusa građana iz Istočne Nemačke u Zapadnu.
Naime, Nemačka je nakon Drugog svetskog rata bila podeljena na četiri okupacione zone, s tim što je glavni grad Berlin nalazio u sovjetskoj okupacionoj zoni i u njemu je bilo sedište Savezničkog kontrolnog veća. I Berlin je bio podeljen na četiri okupacione zone.
Prvobitna ideja da SAD, Velika Britanija, Francuska i Sovjetski Savez, kao okupacione sile, zajednički upravljaju Nemačkom – ubrzo je napuštena zbog izbijanja Hladnog rata između Zapada i Istoka.
Zbog toga je od američke, britanske i francuske zone formirana 1949. Savezna Republika Nemačka, u kojoj se našao i Zapadni Berlin, dok je SSSR od svoje zone formirao Nemačku Demokratsku Republiku.
Nakon toga je velikih broj ljudi poslom svakodnevno prelazio iz Istočnog u Zapadni Berlin koji se ubrzano obnavljao zahvaljajući Maršalovom planu za pomoć ratom razorenoj Evropi.
Mnogi su i ostali u Zapadnoj Nemačkoj. Procenjuje se da je od 1945. do 1961. godine oko 3,5 miliona stanovnika napustilo Nemačku Demokratsku Republiku ili oko 20 odsto. Samo je 1960. oko 200 hiljada građana iz Istočne Nemačke otišlo u Zapadnu.
Zbog toga su istočnonemačke vlasti donele odluku o gradnji zida kako bi sprečile egzodus stanovništva.
Tako je nastao zid visine 3,6 metara dužine oko 160 kilometara sa 300 osmatračnica sa stražarima. Ipak, 5.000 istočnih Nemaca uspelo je da pređe u Zapadni Berlin, među njima i 574 vojnika čiji je zadatak bio da čuvaju Berlinski zid.
Zid je postao simbol podele Evrope između Istoka i Zapada i „gvozdene zavese" između dva bloka.
