Više incidenata dogodilo se u utorak, 6. decembra, u Zubinom Potoku i Severnoj Mitrovici, opštinama sa srpskom većinom na severu Kosova, saopštila je policija Kosova.
U policiji tvrde da su "maskirani pojedinci i grupe oštetili kancelarije opštinskih izbornih komisija na severu Kosova", upotrebljavajući "opasna sredstva, uključujući ručne bombe jugoslovenske proizvodnje".
Policija je bila u pratnji na zahtev Centralne izborne komisije Kosova, kako bi joj pružila pomoć oko priprema za održavanje lokalnih izbora u opštinama na severu zemlje.
Radi se o pripremi izbora u Severnoj Mitrovici, Leposaviću, Zvečanu i Zubinom Potoku, koji su zakazani za 18. decembar.
Napad na članove izborne komisije i policajce
Policija je navela da nije bilo povređenih, ali da su "demolirane kancelarije opštinske izborne komisije".
"Organizovane grupe sa maskama su napali službenike opštinske izborne komisije i policajce", kazao je ministar unutrašnjih poslova Kosova Dželjlalj Svečlja.
On je naveo da su izbori osnovno pravo svakog građanina u demokratskoj zemlji te da su pripadnici izborne komisije i policajci sprečeni u obavljanju svoje dužnosti.
Pojedini srpski mediji ranije su objavili da su se dve eksplozije čule su u utorak popodne u Zubinom Potoku, a još tri u Severnoj Mitrovici - obe opštine u severnom delu Kosova naseljene većinom srpskim stanovništvom.
Prema pisanju tih medija, eksplozije su se dogodile u trenutku kada su članovi Opštinske izborne komisije, pod pratnjom pripadnika kosovske policije, ušli u prostorije opštinskog objekta u Zubinom Potoku.
Izvori RSE rekli su da su se u Severnoj Mitrovici - takođe naseljenoj većinski srpskim stanovništvom - sirene za uzbunu čule nešto pre 15 časova.
Kako saznaje RSE, pripadnici opštinske izborne komisije u prisustvu policije Kosova pokušali su da uđu u sedište opštinske izborne komisije u Kolašinskoj ulici u Severnoj Mitrovici.
Ispred same opštinske izborne komisije začule su se tri jake detonacije, a u isto vreme i sirene za uzbunu.
Kosovo optužuje Srbiju da "usmerava" napade
Predsednica Kosova Vjosa Osmani ocenila je da situacija na severu Kosova može da eskalira kao i ranije jer, kako je navela, "kriminalne grupe podržava predsednik Srbije Aleksandar Vučić".
Osmani je istaknula da je cilj destabilizacija Kosova.
"Moramo da damo sve od sebe da kroz bezbednosne institucije Kosova uspostavimo red i zakon u svakom delu naše zemlje, ali i da zaštitimo živote svakog našeg građanina, bez obzira na etničku pripadnost", rekla je na konferenciji za medije u Tirani.
Premijer Kosova Albin Kurti izjavio je da će s intenziviranjem napada na severu doći i do povećanog prisustva policije u ovom delu zemlje.
Kurti je za napade optužio "zločinačke grupe" koje, kako je naveo, "plaća i usmerava Srbija".
"Brojna kršenja zakona neće biti oproštena, a tendencije kriminalne destabilizacije neće uspjeti", napisao je Kurti na Facebooku.
"Dobro je što nema stradalih", izjavio Vučić
Komentarišući incidente na severu Kosova, predsednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio je da je dobro "što nema saznanja o stradanjima".
Vučić je rekao da "što se tiče tajminga, ne zna šta je u glavama ljudi koji hoće da izazivaju sukobe i tenzije svake nedelje".
Prethodno je direktor Kancelarije za Kosovo u Vladi Srbije Petar Petković optužio kosovskog premijera Albin Kurtija da mu je cilj da "nasilno i oružjem zauzme četiri opštine na severu" i "postavi albanske predstavnike u njima nezakonitim i nelegitimnim izborima“.
Petković je u objavi na Tviteru objavio nekoliko fotografija na kojima se vide, kako je naveo, prostorije Opštinske izborne komisije u Severnoj Mitrovici, koje su "uništile specijalne snage" Kosova. RSE nije nezavisno potvrdio autentičnost tih fotografija.
Policija Kosova demantovala je ove Petkovićeve navode.
"Kriminalne grupe koje vrše nezakonite radnje, kojima narušavaju slobodu i bezbednost građana, teže da te radnje pripišu redovnim jedinicama policije Kosova, koje svoje dužnosti obavljaju sa velikom odgovornošću", navodi se.
Predsedavajući Centralne izborne komisije (CIK) Kosova Krešnik Radonići (Kreshnik Radoniqi) ocenio je da incidenti na severu zemlje pokazuju da je pristup CIK-u ograničen u tom delu Kosova.
On je dodao da je teško održati izbore pod trenutnim okolnostima.
Pojedini članovi CIK-a su ocenili da bi izbore trebalo održati 18. decembra, kako je planirano, ali da službenike obezbeđuje policija Kosova i pripadnici KFOR-a, vojne misije NATO-a na Kosovu.
O predstojećim izborima
Za 18. decembar raspisani su vanredni izbori za gradonačelnike u četiri opštine na severu Kosova, gde živi većinsko srpsko stanovništvo - Severnoj Mitrovici, Zubinom Potoku, Leposaviću i Zvečanu.
Te opštine su od 5. novembra bez gradonačelnika srpske nacionalnosti, nakon što su oni podneli su ostavke u znak protivljenja odluci Vlade Kosova da pokrene proces preregistracije automobila sa tablicama koje su za Kosovo nelegalne, a koje izdaje Srbija.
Za povratak u institucije kao uslov naveli su i formiranje Zajednice srpskih opština, što je dogovoreno 2013. Briselskim sporazumom, a Ustavni sud Kosova proglasio neustavnim.
Kada je počeo porast tenzija?
Najnoviji incidenti zbivaju se u danu kada je visoki predstavnik Evropske unije za spoljnu politiku i bezbednost Žozep Borelj potvrdio da je Prištini i Beogradu uručen tekst plana za normalizaciju odnosa.
Tenzije između Kosova i Srbije su porasle letos, kada je Vlada Kosova saopštila da više neće dozvoliti automobile sa registarskim tablicama koje izdaje Srbija na severu.
Protiv sprovođenja ovog plana započetog 1. novembra, Srbi sa severa podneli su ostavke iz kosovskih institucija, kako na lokalnom tako i na centralnom nivou.
Kosovo i Srbija su u međuvremenu postigli dogovor o pitanju registarskih tablica, na osnovu kojeg je Priština suspendovala plan preregistracije automobila, dok se Beograd obavezao da neće izdavati nove tablice Srbima na severu.
