Jezero Trump – predlog prvo iznet kao kroz šalu, sada poprima ozbiljne dimenzije. Premijer Kosova Avdullah Hoti već je pozdravio jednu takvu ideju.
Radi se o preimenovanju jezera Gazivode, na albanskom Ujmani, koji se nalazi na samoj granici između Kosova i Srbije na severu, a koje većim delom pripada teritoriji Kosova.
Isto jezero je jedno od spornih pitanja u odnosima Kosova i Srbije, i deo je sporazuma o ekonomskoj normalizaciji postignutog u Beloj kući između Kosova i Srbije. Predviđa se izrada studije izvodljivosti o njegovoj zajedničkoj upotrebi.
Priču o preimenovanju, prvi je pokrenuo, iako u šali, specijalni izaslanik američkog predsednika za dijalog Kosova i Srbije, Ričard Grenel (Richard Grenell), u razgovoru za jedan američki radio, nakon postignutog sporazuma u Beloj kući.
Zbog nesuglasica oko naziva jezera između kosovske i srpske strane, Grenel je u jednom intervjuu naveo da je kroz šalu predložio njegovo preimenovanje u ’Jezero Trump’.
„Dvadeset godina smo bili zaglavljeni oko toga da se oni slože oko reči, fraza... Na primer, postoji jezero, čija je većina na Kosovu, manji deo u Srbiji. Kad smo pokušali da rešimo kako da nateramo ove dve države na ekonomsku saradnju, pomislili smo ’hajde da vidimo kako da iskoristimo ovo jezero’. Dakle mora postojati način kako stvoriti radna mesta kroz projekte o energetici... Dakle, gurali smo obe strane ka tom ’ekonomskom trenutku’, a dve strane su se svađale kako da nazovemo jezero. Kosovska strana je htela svoj naziv, Srbi svoj. Ono što sam predložio bilo je ’hajde da upotrebimo jedan, pa drugi naziv’. To je bilo teško pregovaranje. Nazvali smo jezero sa oba imena... Šaleći se oko toga, izneo sam rešenje da ako ne mogu da se dogovore oko imena, onda ćemo ga samo nazvali jezero Tramp“, kazao je Grenel.
Od predloga do natpisa
I tako je natpis ’Jezero Tramp’ osvanuo pored same brane jezera Gazivode 24. septembra, dok je na mostu poznatom kao Branjak, koji se nalazi sa srpske strane, postavljen natpis ’Trumpov most’. To je navodno uradilo srpsko stanovništvo opštine Zubin Potok, kome pripada ovo jezero.
Pisanja medija sa fotografijom natpisa „Jezero Trump“ na Tviteru je podelio i sam Grenel uz komentar:
„Kako nazvati jezero na Kosovu i u Srbiji bilo je ozbiljno pitanje, uprkos kompromisu koji su omogućile Sjedinjene Države za pokretanje studije izvodljivosti radi stvaranja više radnih mesta i energije u regionu. Obe strane složile oko novog imena, odnosno da se ono nazove jezero Tramp“, napisao je Grenel na svom Twiter nalogu.
Istu objavu podelio je direktor Kancelarije za Kosovo u vladi Srbije, Marko Đurić.
Ubrzo nakon toga oglasio se i premijer Kosova, Avdulah Hoti, koji je pozdravio Grenelov predlog da se jezero Gazivode na severu Kosova nazove Trampovim jezerom.
Kako je rekao, to se može učiniti u čast Trampove „izvanredne uloge u postizanju istorijskog sporazuma o normalizaciju ekonomskih odnosa između Kosova i Srbije".
Hoti je preimenovanje jezera Gazivode u Trampovo jezero komentarisao i na društvenoj mreži Facebook uz navode da na Kosovu već postoje trgovi koji su imenovani po istaknutim ličnostima iz SAD.
„U čast njihove presudne uloge za slobodu, nezavisnost i priznanje naše države, imenovali smo najlepše trgove u našim gradovima u imena najistaknutijih ličnosti Sjedinjenih Američkih Država, kao što su: predsednik „Klinton (Bill Clinton), Džordž Buš (George Bush), senator Bob Dol, sekretarka Medlin Olbrajt (Olbright) itd.“, napisao je Hoti na svom Fejsbuk profilu.
Značaj jezera Gazivode
Jezero Gazivode nalazi se u opštini Zubin Potok na severu Kosova sa većinski srpskim stanovništvom, a manjim delom pripada opštini Tutin u Srbiji. Na osnovu zvaničnih vladinih dokumenata, od hidrosistema Ibar-Lepenac na Gazivodu u Zubinom Potoku, pijaćom vodom se snabdeva sever Kosova, ali i Priština sa okolinom.
Brana Gazivode koja se nalazi 25 kilometara od Mitrovice, građena je između 1979. i 1984, radi vodosnabdevanja stanovništva, za industriju, termoelektrane i navodnjavanje.
Ovaj hidrosistem takođe isporučuje vodu za termoelektrane u Obiliću koja se koristi za hlađenje elektrana Kosovo A i Kosovo B, a pored toga, voda iz akumulacionog jezera Gazivode koristi se i za navodnjavanje poljoprivrednih površina. U slučaju suše, kao što je bilo 2014. godine, voda iz Gazivoda je korišćena i za punjenje jezera u blizini Prištine, Batlavskog i jezera Badovac.
Sam kanal Ibar - Lepenac dugačak je 49 kilometara – od jezera Gazivode do Prištine, završava se u jezeru Badovac a prolazi kroz teritoriju pet opština – Zubin Potok, Mitrovicu, Vučitrn, Obilić i Prištinu.
