Dostupni linkovi

Kvalitet festivala ustupak masovnom turizmu


Budva
Budva
Budva je rekorder po broju festivala, ali i po milionima koji se troše na ljetne manifestacije koje su uglavnom zabavnog, a rjeđe kulturnog karaktera. Zbog količine novca koja se okreće u toj oblasti i netransparentnosti transakcija, lokalna opozicija godinama žestoko kritikuje vlast i poziva tužilaštvo da istraži transakcije kojima se za razne manifestacije posljednjih godina iz gradske kase odlivaju milioni u privatne firme.

Nigdje se nije riječ Festival toliko pohabala kao u Budvi. Ovdje se festivalima zovu projekcije filmova B produkcije ili slikanja uličnih zabavljača sa turistima. Svi ti programi se finansiraju iz gradske kase, ali javnost o iznosima saznaje uglavnom post-festum jer se novac raspodjeljuje unutar nekoliko privatno-javnih činilaca.

„Prestižna neoliberalna pljačka građana Crne Gore se najviše sprovodi na kulturno-zabavne manifestacije opštine Budva, sponzorstvom Turističke organizacije opštine Budva, Budvanske rivijere i ko zna kojih još saradnika. Ubjeđen sam da bi Državno tužilaštvo trebalo ozbiljan da preispita te stvari“, kaže odbornik Stevan Đaković.

Đaković navodi primjer TopCo, firme koju je osnovala Turistička organizacija Budve, a koja je nedavno ugašena. Iako je bila registrovana kao trgovina na malo kompjuterima, perifernim jedinicama i software-om u specijalizovanim prodavnicama, TopCo je organizovala i festivale:

„TopCo je firma za koju nikada nismo saznali kome pripada, ni jedan izvještaj nismo dobili u ovih nekoliko godina. Ne znamo ni koji su joj bili profiti. Skrenuo sam pažnju na pet miliona eura koji su ušli u sponzorstvo iz Budvanske rivijere. Sveto Marović, predsjednik suda, sve ljudi bliski Mili Đukanoviću, dali su pet miliona eura pozajmice. Da i je to vraćeno, kako, za šta je novac trošen, da li će to da vraćaju građani Budve? Ko će to da vrati, ako firme više nema?“, pita Đaković.

Milionski iznosi, koji se za ljetnje festivale crpe iz gradskog budžeta, interesno povezuju vlast i opoziciju, a primjer je nedavno obznanjen podatak da opština Budva duguje tri miliona jednoj privatnoj firmi. O kakvom odnosu prema milionskim raspodjelama gradskih prava se radi?

„Začudio sam se kada sam vidio cifru od 4,5 miliona za preduzeće Multimedija Group. U tom preduzeću je suvlasnik jedan naš kolega, odbornik iz prethodnog mandata. Tražio sam da vidimo šta je to preduzeće uradilo za potrebe opštine, da bi potraživali sada 4,5 miliona. Drugog dana, kada sam tamo otišao, kolega sekretar mi je rekao da su oni napravili neku grešku u računima. Nije riječ o 4,5 miliona ali o tri. Tako sam spasio 1,5 miliona eura“, kaže odbornik SNP-a, Božidar Vujičić.

„Nigdje se za kulturu više ne izdvaja, nego u ovoj opštini, a nigdje nije manje kulture. Ova opština nema kulturnu podlogu, nema viziju, ima samoproglašene marketinške magove i kulturološke profitere koji zarađuju velike novce. Prave kulture nema“, tvrdi
profesor Mihajlo Backović.

Sunnjivi ugovori

Osim što je rekorder po broju festivala, Budva je rekorder i po milionima koje u njih ulaže. Za javnu ustanovu Grad Teatar se izdvaja milion godišnje, a program festivala traje 40 dana. Osim po količini novca, festival je jedinstven i po tome što se iz gradske kase, osim plaćanja zaposlenih u tom javnom preduzeću, paralelno plaća i privatnoj firmi – Multi medija - za pozorišni segment festivala.

Nakon što je RSE objavila da je jedan od vlasnika te firme direktor hotelske grupe Budvanska rivijera, Vule Tomašević, on je izbrisan iz centralnog privrednog registra Multimedije, a direktor Grada Teatra, Merin Smajlagić, nam je o tom poslovnom anražmanu izjavio:

„Grad Teatar ima ugovor sa Budvanskom rivijerom i opštinom Budva. To znači da se Multimedija u tom ne pominje, niti je to njihovo ugovorna obaveza. Savjet je da se u Gradu Teatru što više osposobi kadrova, da mi sutra možemo, apsolutno bez angažovanja ili selektora ili bilo koga, čitav posao da obavimo sami.“

Bivši predsjednik Opštine, Rajko Kuljača, je prije godinu i pol potpisao sa Multimedijom još jedan trogodišnji ugovor o selekciji pozorišnog programa Grada Teatra. Koliki su interesi u igri, ukazuje činjenica da odavno nema profesionalne kritike festivalskih programa.

A kada je riječ o kvalitetu i cilju lokalnih festivala, mediji se neutralizuju plaćanjem reklama ili ugovora o medijskoj saradnji. Kakav je kvalitet ovih manifestacija? PR Opštine, Tijana Kotarac, kaže da je riječ o programima koji su osmišljeni da zadovolje ukuse masovnog, ali i kulturnog turizma.

„Jedan od najvećih festivala svakako je Budvansko ljeto, koji objedinjuje desetak manjih festivala ili događaja unutar sebe. Jedna od tih događaja je Fešta od smokava, Cinemanija, koja upravo kreće ovih dana. To je ljetnji bioskop sa najvećim hitovima. Pozorišni val je festival za djecu. Tu je i ulični basket fest, kao i niz manjih događaja. Jedan od najpoznatijih festivala, kojim Budva može da se ponosi, je festival Pjesma Mediterana, koji na žalost ove godine, iz finansijskih razloga, nije održan“, kaže Tijana Kotarac.

Na pitanje koliko su zadovoljni kvalitetom ljetnjih festivala, te koliko su oni ustupak nekoj zabavi i masovnom turizmu, Kotarac odgovara:

„Jedan segment bi bio tipično turistički i on mora imati tu notu zabave i masovnosti u sebi, kao što je karneval, kao što je basket fest, kao što je ljetnja cinemanija. To su festivali koji su tipično turistički, ali sa druge strane su ipak zadržali jedan nivo koji bi bio neophodan da to ne ode u neki sveopšti vašar. Mora se izdvojiti Grad Teatar jer je to manifestacija koja je ipak, svih ovih godina, možda pravila neke lagane kompromise, ali bih rekla da ni jednog trenutka nije upala u zamku u koju je mogla da upadne, da postane masovan i populistički. Grad Teatar je ipak zadržao tu umjetničku notu koju je trebao da ima od početka.“
XS
SM
MD
LG