Vlada Mađarske je odbacila presudu Evropskog suda pravde (ECJ) da je prekršila zakone Evropske unije, nelegalno držeći tražioce azila iz Avganistana i Irana u prihvatnim centrima na granici sa Srbijom, u uslovima nalik na zatvorske.
Presuda je doneta u slučaju četiri azilanta, odnosno dve porodice, koji su zadržani u tranzitnoj zoni na graničnom prelazu Rozke po dolasku iz Srbije 464 odnosno 526 dana i još uvek se tamo nalaze.
"Uslovi u tranzitnoj zoni Rozke predstavljaju lišavanje slobode jer lica o kojima je reč ne mogu svojevoljno da odu bilo gde", navodi se u odluci suda.
Mađarska ministarka pravde Judit Varga je odbacila presudu, navodeći da su "mađarsko zakonodavstvo i praksa u skladu sa evropskim i međunarodnim pravom".
Četvoro migranata, čiji se slučaj našao pred sudom u Luksemburgu, podneli su iz tranzitnog centra na prelazu Rozke zahtev za azil, jer je njihovo zadržavanje nelegalno prema propisima EU, ukoliko nije prethodno razmotrena njihov slučaj, odnosno prijava.
Ovaj tranzitni centar je okružen visokom ogradom od bodljikave žice tako da je onemogućena sloboda kretanja, navodi se u presudi.
Helsinški komitet: Važna pobeda za sve
Međutim, Varga smatra da je upravo odluka suda dodatni dokaz da je Mađarska bila primorana "da dozvoli i prihvati migrante bez ikakve kontrole", ponavljajući tako stav premijera Viktora Orbana.
Mađarska ministarka pravde Judit Varga je odbacila presudu (na fotografiji migranti na granici Srbije i Mađarske, februar 2020)
Nakon presude Evropskog suda, organizacije za ljudska prava su zatražile od mađarskih vlasti da oslobode tražioce azila i migrante koje nelegalno drži u tranzitnim zonama.
Helsinški komitet Mađarske, koji pruža pravne savete migrantima u tranzitnim centrima, nazvao je odluku suda "važnom pobedom za sve zatvorene u metalnim kontejnerima iza bodljikave žice u Mađarskoj".
Dejvid (David) Big, direktor ogranka Amnesti Internešenela u Mađarskoj, rekao je da presuda "oštra optužnica mađarskog tretmana tražilaca azila".
Sa više strane je bilo pritužbi na neadekvatan tretman u tranzitnom centru Rozke, između ostalog i da vlasti uskraćuju hranu migrantima.
Erno Sajmon iz Visokog komesarijata UN za izbeglice (UNHCR) kazao je za BBC da je dugoročno zatvaranje dece i drugih ranjivih ljudi u ovim tranzitnim zonama bilo „potpuno neprihvatljivo i nehumano".
Orbanova vlada, međutim, smatra da ovi ljudi nisu nezakonito zadržani, jer mogu slobodno da se vrate u Srbiju.
Kako javlja BBC, oko 300 ljudi je zatvoreno u tranzitnim zonama na mađarsko-srpskoj granici – među njima su skoro polovina deca – a 120 su to nalazi više od godinu dana.
Orbanova vlada, međutim, smatra da ovi ljudi nisu nezakonito zadržani, jer mogu slobodno da se vrate u Srbiju (forografija sa prelaza Horgoš 2)
U decembru prošle godine mađarski sud je, između ostalog, zatražio ocenu od ECJ da li zadržavanje migranata u tranzitnoj zoni na graničnom prelazu dve zemlje predstavlja pritvor.
Mađarska je 2018. usvojila zakon kao deo širih mera nazvanih "Stop Sorošu" (američkom milijarderu mađarskog porekla Džordžu Sorošu), koji je omogućio automatsko odbacivanje zahteva za azil podnet u tranzitnim zonama na granici.
ECJ, kao najviši sud EU, presudio je u novembru prošle godine da je Mađarska prekršila svoje obaveze u zaštiti ljudskih prava vraćanjem tražilaca azila u Srbiju ne uzimajući u obzir rizik da bi mogli biti izloženi nehumanom i ponižavajućem tretmanu.
Odluka suda znači da bi Mađarska morala da donese nova pravila o azilu
Istovremeno, to znači i da Mađarska mora da donese nova pravila o azilu.
Pročitajte i ovo: Balkanska ruta i dalje 'igra života i smrti'Mađarska ne želi da deli teret migracija
Mađarska je u više navrata bila kritikovana od Evropske unije zbog rigoroznog odnosa prema migrantima pre nego što je pokrenut slučaj pred Evropskim sudom sa sedištem u Luksemburgu.
Evropska Unija se suočila talasom migranata 2015-2016. godine, uključujući i mnoge iz ratom pogođene Sirije, što je dovelo do podela među članicama oko migracione i politike azila.
Orbanova vlada ne prihvata da podeli teret migrantske krize sa Italijom i Grčkom, u kojima je najviše tražilaca azila smeštenih u prenaseljenim i neuslovnim kampovima.
EP kritikuje mađarski 'korona' zakona
Obavezujuća odluka Evropskog suda doneta je u trenutku kada Brisel kritikuje i mađarski zakon o vanrednom stanju koji je omogućio Vladi da upravlja dekretima. Njime su data i veća ovlašćenja policiji koja je ispitivala više od 100 ljudi zbog navodnih "lažnih vesti" o korona virusu.
Premijer Viktor Orban je odbio da u četvrtak prisustvuje raspravi u Evropskom parlamentu (EP) o njegovoj zemlji.