Hapšenje pomoćnika EU poslanika u Njemačkoj zbog špijuniranja za Kinu

Zastave Njemačke, Kine i Evropske unije u Berlinu, Njemačka, 19. juna 2023.

Pomoćnik njemačkog krajnje desničarskog poslanika Evropskog parlamenta uhapšen je zbog sumnje da je špijunirao za Kinu, saopštilo je u utorak, 23. aprila, njemačko savezno tužilaštvo.

Riječ je o posljednjem u nizu sličnih slučajeva koji su pojačali zabrinutost zbog stranog uplitanja u politiku Evropske unije i to nekoliko sedmica prije evropskih parlamentarnih izbora, pišu svjetski mediji.

Hapšenje je uslijedilo dan nakon što su tri osobe uhapšene zbog špijuniranja za Kinu u odvojenom njemačkom slučaju i nakon što su britanske vlasti objavile da su za špijuniranje za Kinu optužile dvije osobe, od kojih je jedna bila bivša parlamentarna pomoćnica.

Informacije o radu Evropskog parlamenta

Njemačke vlasti uhapsile su pomoćnika visokorangiranog, krajnje desničarskog člana Evropskog parlamenta zbog sumnje da je špijunirao za Kinu, što je posljednje u nizu hapšenja u Evropi povezanih s navodnom kineskom špijunažom, ukazuje CNN.

Njemačkog državljanina Jiana G., koji je radio za poslanika AfD-a u Evropskom parlamentu Maximiliana Kraha, uhapsila je kriminalistička policija Saksonije u Dresdenu i izvršila pretres njegove kuće, saopštilo je tužilaštvo rano u utorak, 23. aprila. Njemačke vlasti, kako napominje CNN, rutinski identifikuju osumnjičene po imenu i inicijalu prezimena.

Pročitajte i ovo: Dve osobe uhapšene u Nemačkoj zbog sumnje da su špijunirale za Rusiju

Tužioci su rekli da je osumnjičeni u januaru Kini prenio informacije o "pregovorima i odlukama u Evropskom parlamentu" a špijunirao je i "kineske opozicionare u Njemačkoj za obavještajnu službu".

"Jian G. je zaposlenik kineske tajne službe. Od 2019. godine radi za njemačkog poslanika u Evropskom parlamentu", navodi se u saopštenju tužilaštva. Evropski parlament je po njegovom hapšenju suspendovao pomoćnika.

Njemački mediji brzo su identifikovali Kraha kao poslanika koji je zaposlio osumnjičenog. Ovaj 47-godišnjak je član Komiteta komore za međunarodnu trgovinu, kao i njenih pododbora za ljudska prava i sigurnost i odbranu. On je također dio delegacije parlamenta za odnose sa Sjedinjenim Državama.

Pročitajte i ovo: Tallis: AfD koristi nezadovoljstvo Nemaca, ali većina protiv 'Dexita'

Krajnje desničarska stranka AfD ima devet mjesta u Evropskom parlamentu i takmiči se zajedno s njemačkim tradicionalnim strankama na evropskim izborima u junu. Krah je glavni kandidat stranke na tim izborima.

Njemačka ministrica unutrašnjih poslova Nancy Faeser rekla je u utorak da bi, ako su optužbe protiv Jian G-ja istinite, to predstavljalo "napad iznutra na evropsku demokratiju". Ona je također kritikovala poslanika AfD-a navodeći da je "ko god zaposli takvu osobu odgovoran".

Kritike o Krahu

U Njemačkoj je hapšenje izazvalo ponovnu kritiku Kraha, čak i iz redova njegove vlastite stranke, ističe Washington Post.

"On je bio problem za delegaciju u posljednjih pet godina sa svojim neuobičajenim stavom prema Kini, Rusiji, SAD-u, Izraelu, ženama i još mnogo toga", tvitovala je Sylvia Limmer, Krahova kolegica iz AfD-a u Evropskom parlamentu.

Maximilian Krah, član Evropskog parlamenta njemačke krajnje desne stranke Alternativa za Njemačku (AfD)

Konstantin von Notz, poslanik njemačke stranke Zelenih, rekao je da je hapšenje Krahovog pomoćnika dodatni dokaz autoritarnih tendencija krajnje desnice AfD.

"(AfD) ne krije prezir prema našoj demokratiji i našoj ustavnoj državi. I to očigledno čini njihove političare veoma ranjivim na uticaj i kontrolu iz Kine i Rusije", rekao je fon Notz za njemački medij RND.

Pročitajte i ovo: Belgija istražuje moguću umiješanost Rusije u izbore za Evropski parlament 2024.

Ranije ovog mjeseca, dodaje Washington Post, AfD je optužen u parlamentu za jačanje ruske propagande i podrivanje njemačke sigurnosti nakon izvještaja o ruskoj kampanji dezinformacija preko proruske platforme Glas Evrope. Na stranici su objavljeni intervjui s Krahom i kolegama političarima iz AfD-a Petrom Bystronom.

Njemački mediji su također prošle sedmice izvijestili da je FBI u decembru napao Kraha zbog mogućih isplata od proruskih pokrovitelja, optužbi koje je Krah okarakterisao kao "apsurdne i izmišljene".

Zabrinutost širom Evrope

Reuters piše da je Krah prije godinu dana odbacio kao klevetu optužbe da je njegov pomoćnik lobirao za Kinu.

"Riječ je o zaposleniku rođenom u Kini", napisao je na platformi društvenih medija X. "On je njemački državljanin, član AfD-a, studirao je u Drezdenu i govori tečno njemački i engleski. Dosta se laže."

Krah je tokom godina zagovarao dublje veze sa Kinom.

"Produbljivanje ekonomske, tehnološke i trgovinske saradnje između Kine i Njemačke je neophodno za razvoj Njemačke", rekao je on za Global Times 2022., ističući kako "antikineske snage u Njemačkoj ne predstavljaju interese Njemačke."

Pročitajte i ovo: Hakerski fajlovi pokazali da Kinezi jednako špijuniraju građane i strance

Kineska ambasada u Njemačkoj, u saopštenju poslanom e-poštom, navodi da su se posljednjih godina takve optužbe o špijunaži često pojavljivale u njemačkim i evropskim medijima.

Namjera takvog preuveličavanja je očigledna i posljedica je "hladnoratovskog načina razmišljanja" da se zatruje atmosfera za saradnju između Kine i Njemačke ili Evrope, navodi se u saopštenju.

Zabrinutost zbog navodnog kineskog špijuniranja je, kako ističe Reuters, porasla širom Zapadne Evrope posljednjih mjeseci.

Trojica njemačkih državljana uhapšena su u ponedjeljak pod sumnjom da su predali tehnologiju sa vojnim aplikacijama.

Istog dana, dvojica muškaraca optužena su u Britaniji za špijuniranje za Kinu, uključujući i jednog za koje se navodi da je radio kao parlamentarni istraživač za istaknutog poslanika u vladajućoj Konzervativnoj stranci.

A 25. marta, SAD i Britanija optužile su Peking za cyber špijunažu protiv miliona ljudi, uključujući zakonodavce, akademike i novinare, kao i kompanije kao što su odbrambeni ugovarači.

Zaoštravanje odnosa Njemačke i Kine

Hapšenja u nizu slučajeva koji se odnose na moguće špijuniranje za Kinu naglašavaju često teške odnose između evropskih zemalja i Kine, izuzetno važnog trgovinskog partnera prema kojem se dugo odnosilo sa sumnjom, ukazuje The New York Times.

Četvrto hapšenje Nijemca optuženog da je radio za kinesku obavještajnu službu u dva dana rizikuje dodatno zaoštravanje napetih odnosa između Njemačke i Kine, samo nekoliko dana nakon što se kancelar Olaf Scholz vratio s putovanja u Peking.

Pročitajte i ovo: Scholzov put u Kinu u potrazi za balansiranjem ekonomije i politike

Kina je četvrto po veličini njemačko izvozno tržište i Scholz je potpisao nekoliko bilateralnih trgovinskih sporazuma tokom svoje trodnevne posjete Kini.

Međutim, dodaje list, Njemačka također ima na umu kinesku agresivnu trgovinsku praksu: u dokumentu o nacionalnoj strategiji predstavljenom prošle godine, njemačka vlada je Kinu nazvala "sistemskim rivalom".

U isto vrijeme, ako se optužbe protiv pomoćnika istaknutog njemačkog krajnje desničarskog poslanika u Evropskom parlamentu pokažu istinitim, one bi otkrile napore Kine da utiče i izvuče informacije iz Evropskog parlamenta u kritičnom trenutku za odnose EU i Kine.

List ukazuje kako Evropska unija nije pratila Sjedinjene Američke Države u suprotstavljanju Pekingu zbog tenzija u Južnom kineskom moru, ali je direktno u sukobu s Kinom zbog njene podrške Rusiji od pune invazije na Ukrajinu.

Pročitajte i ovo: Kineske sigurnosne kamere pojačavaju rizik od ruskih napada na Ukrajinu

Članice Unije također doživljavaju eskalaciju tenzija sa Pekingom oko trgovine, značajnog ekonomskog odnosa koji zavisi od međusobnog oslanjanja, ali i dubokog rivalstva.

I dok Evropski parlament ima ograničena izvršna ovlaštenja, to je institucija visokog profila koja odobrava sve nove zakone za EU, a istovremeno služi i kao forum za debatu i razmjenu osjetljivih informacija koje se odnose na evropske politike.

Ali slučaj uhapšenog G. nije bio prvi koji ukazuje na pokušaj stranog uplitanja u jedino direktno izabrano tijelo Evropske unije: Parlament je od kraja 2022. uznemiren tekućom istragom o navodnoj shemi 'gotovine za usluge' koja uključuje Katar.