Opasnost danas ima drugo ime

Sarajevo

U Sarajevu su se danas sastali predstavnici nevladinih organizacija iz regije, koji su govorili o položaju, odnosno o problemima s kojim se suočavaju zaštitnici ljudskih prava. Najviše se govorilo o zastrašivanju kojem su izloženi, kao i o cjelokupnom, neadekvatnom odnosu vlasti prema njihovom radu.

Nacionalizam, porast nasilja i netolerancije, indolentan odnos vladajućih struktura, te sve učestaliji napadi na one koji se bore za zaštitu ljudskih prava odrednice su današnjeg društva zemalja nastalih raspadom bivše Jugoslavije. U Srbiji i Crnoj Gori napadi su usmjereni na one koji se protive nacionalnom kzursu vladajućih struktura. U BiH netolerancija i ksenofobija uzimaju sve više maha. Hrvatska je korak ispred u saradnji sa vlašću, ali se pojavljuju novi oblici opasnosti koja u posljednje vrijeme dolazi od medijskih magnata i organizovanih kriminalnih grupa.


Srđan Dizdarević, predsjednik Helsinškog komiteta za ljudska parava BiH, ocjenjuje da je stanje u BiH pretpolitičko:


„Pokušaj ubistva Mladena Mimića, aktiviste iz Milića, fizički nasrtaji i premlaćivanje osmero učesnika prvog Queer festivala u Sarajevu, prijetnje uposlenicima i aktivistima Transparency Internationala od strane premijera RS-a Milorada Dodika, prijetnje i proglašavanje stranim plaćenicima učesnicima mirnih demonstracija u Sarajevu od strane premijera Vlade Kantona Sarajeva Samira Silajdžića, i konačno upad u prostorije Kuće ljudskih prava - 90 i nešto posto ovih slučajeva je nerazjašnjeno. A još je onda rjeđe i procesuiranje i adekvatno kažnjavanje. Tu vlast ne smijemo diskulpirati od ovog stepena odgovornosti - dakle, kad stvori atmosferu i kad nečinjenjem praktično ohrabruje nasilnike, iako nekada i nije direktno sama učestvovala.“


Pavel Domonji, iz Helsinškog odbora za ljudska prava Srbije, podsjeća na sve učestaliji otvoreni linč prema borcima za ljudska prava:


„Ja dolazim iz Srbije, zemlje koja nije sigurna za branioce ljudskih prava. Napadi, demonizacije i najprimitivnije moguće diskvalifikacije tužna su, sa stanovišta branitelja ljudskih prava, srbijanska svakodnevica. Već mesec dana u Srbiji traje jedna kampanja protiv Helsinškog odbora i njegove predsednice Sonje Biserko. Tokom prošle nedelje taj napad prerasta u poziv na otvoreni linč. Nije Srbiju na loš glas dovela Sonja Biserko nego arogancija i brutalnost srpskih nacionalista. Nije Helsinški odbor izveo Srbiju na optuženičku klupu Međunarodnog suda pravde u Hagu nego zločini srpskih nacionalista, ili zločini koji su počinjeni u ime srpske nacije.“


Tin Gazivoda, iz Centra za ljudska prava Hrvatske, kaže da opasnost danas ima drugo ime u odnosu na devedesete:


„Smatram da postoje određene sličnosti i pojavnosti koje su, zapravo, vrlo slične vezano za stanje zaštitnika ili aktivista za ljudska prava u Hrvatskoj i drugim zemljama, državama regije, ali mislim da u ovom trenutku postoje i određene različitosti. Imamo sve češće, kao novi izazov, napade sa strane organiziranog kriminala i mafije koji neki puta su u obilku pritiska. Za sada mislim da se ne može reći da je to išlo korak dalje, ali mislim da se može vidjeti jedna tendencija zaoštravanja tog odnosa organiziranog kriminala prema zaštitnicima ljudskih prava, ali i šire - osobama koje na neki način uspiju otkriti nekakve koruptivne djelatnosti. I tu smo imali cijeli niz recentnih primjera.“


Srđan Dizdarević podsjeća vlasti BiH ali i zemalja u regionu da su potpisnice konvencija o ljudskim pravima, te da je evropski put samo deklarativno opredjeljenje ukoliko ne obezbijede uvođenje evropskih standarda koji garantuju prava svakom građaninu.