Suspenzija BiH iz FIFA-e, i UEFA-e, i neprekidna upozorenja za Hrvatsku i Srbija da su na korak do UEFA sankcija, za Balkan su teme koje odavno prevazilaze sportske rubrike.
Logično jer dešavanja na sportskim, prije svega fudbalskim terenima, već 20 godina više su od sportske igre. Sjetimo se samo Maksimira, 13. maja 1990. godine:
„Na južnoj strani tribina bili su navijači Crvene zvezde. Bila je jedna velika pukotina između istočne i južne strane tribina. Tu nije bilo navijača da slučajno ne bi došlo do sraza. Možda 40 minuta prije nego je utakmica trebala početi, navijači Crvene zvezde, izazvani s nekoliko kamenica koje su doletjele sa južne strane tribina, počeli su rušiti sve pred sobom. Onda su izašli nogometaši Dinama. Navijači Crvene zvezde su izazvali sve ono što se događalo na maksimirskom stadionu. U tom trenutku, snage sigurnosti nisu bile dovoljno spremne. Znalo se vrlo dobro da su navijači Crvene zvezde zorom došli u Zagreb. Bili su se spremni boriti sa svojim suparnicima iz drugog tabora.“
(Youtube video, snimci prije i tokom utakmice na Maksimiru 1991.)
Za mnoge je to bila uvertira za rat, koji je ubrzo uslijedio. Istorija raspada Jugoslavije, u bijesu mržnje i rata, u slavu bogova etničkog nacionalizma i predmodernog militarizma, može se opisati i kao priča o evoluciji nasilja u ex -jugoslovenskom sportu, posebno među fudbalskim navijačima-huliganima, i postepenom prenošenju tog nasilja, krajem osamdesetih i početkom devedesetih godina, na teren međuetničkih sukoba i veliko-nacionalne politike, odatle, na bojno polje.
Balkanska fudbalska krčma, oličena u više reprezentacija koje su imale manje ili više uspjeha na međunarodnoj sceni, uglavnom je godinama tonula, i to ne zbog igre, kako bi bilo logično svugdje, osim na Balkanu.
Ono sa čime se danas, dvadeset godina kasnije, suočavaju reprezentacije BiH, Srbije i Hrvatske, logičan je nastavak onog trenutka kada je fudbalski teren, umjesto sportskog, postao politički.
Jedini svijetli primjer Crne Gora
Baš kao i u ratu na prostoru ex Jugoslavije, s početka 90-tih, najveći ceh političkih podjela za sada plaća BiH.
Takav status trenutno u svijetu, podsjeća Selma Boračić u tekstu Bh. fudbal u pat poziciji, ima još samo jedna država - Brunei. Suspenzija iz međunarodnih takmičenja je uslijedila nakon neusvajanja Statuta, jer se bosanskohercegovački čelnici fudbala nisu mogli dogovoriti oko izbora jednog predsjednika.
Divljanje navijača Srbije u Đenovi, oktobar 2010U Beogradu su se događala razna čuda, od ubistva generalnog sekretara FSJ, Branka Bulatovića, bijega Dragana Stojkovića Piksija, koji je iz Srbije emigrirao u Japan, suđenje legendarnom Draganu Džajiću, osumnjičenom za prisvajanja višemilionskog iznosa na transferima fudbalera Crvene zvezde, suđenja estradnoj zvijezde Ceci, zbog mučki oko transfera fudbalera Obilića.
A i počelo je u Srbiji krajem 80-tih i početkom 90-tih, kada fudbalski klub Crvena zvezda dobija ulogu jednog od najvažnijih simbola „srpstva“, te se posvećuje „samo-organizovanju“ navijača u grupu pod imenom „Delije”, čiji je vođa bio lider para-vojnih srpskih formacija, Željko Ražnatović Arkan, koji se sumnjičio za ratne zločine, posjeća u tekstu Nasilje na stadionima odraz stanja u srpskom društvu Zoran Glavonjić.
I Hrvatska je samo korak do UEFA-nih sankcija, jednako kao Srbija, ali i Makedonija, koju potresa kladioničarska afera predsjednika Makedonskoga fudbalskog saveza. I to nije ništa neobično s obzirom na haos u Hrvatskom nogometnom savezu, o kojem se raspreda već mjesecima.
Dugogodišnji sportski novinari i nogometni znalci u tekstu Kaos u nogometnom vodstvu Hrvatske Ankice Barbir Mladinović, ističu da hrvatski nogomet, godinama već, potresaju afere: kriminal, kladioničarski skandali i navijačko nasilje.
I dok je BiH već sankcionisana, a ostali čekaju na sankcije zbog haosa u fudbalskim savezima, ugledni hrvatski sportski novinar, Tomisilav Židak, u kolumni na tu temu u Jutranjem, zaključuje da mu se u cijelom balkanskom haosu najviše sviđa crnogorski model. Tamo je, kaže, samo jedan gazda - legendarni fudbaler, sada predsjednik FS CG, Dejan Savićević, čija se riječ bespogovorno sluša.
Zloupotrebe sporta u političke svrhe, u Crnoj Gori trenutno nema, ocjena je iz teksta Politika se povlači iz crnogorskog sporta Esada Krcića To međutim ne znači da je sport u Crnoj Gori potpuno imun na aspiracije političara, ali na sreću, bez posljedica.
Logično jer dešavanja na sportskim, prije svega fudbalskim terenima, već 20 godina više su od sportske igre. Sjetimo se samo Maksimira, 13. maja 1990. godine:
„Na južnoj strani tribina bili su navijači Crvene zvezde. Bila je jedna velika pukotina između istočne i južne strane tribina. Tu nije bilo navijača da slučajno ne bi došlo do sraza. Možda 40 minuta prije nego je utakmica trebala početi, navijači Crvene zvezde, izazvani s nekoliko kamenica koje su doletjele sa južne strane tribina, počeli su rušiti sve pred sobom. Onda su izašli nogometaši Dinama. Navijači Crvene zvezde su izazvali sve ono što se događalo na maksimirskom stadionu. U tom trenutku, snage sigurnosti nisu bile dovoljno spremne. Znalo se vrlo dobro da su navijači Crvene zvezde zorom došli u Zagreb. Bili su se spremni boriti sa svojim suparnicima iz drugog tabora.“
(Youtube video, snimci prije i tokom utakmice na Maksimiru 1991.)
Za mnoge je to bila uvertira za rat, koji je ubrzo uslijedio. Istorija raspada Jugoslavije, u bijesu mržnje i rata, u slavu bogova etničkog nacionalizma i predmodernog militarizma, može se opisati i kao priča o evoluciji nasilja u ex -jugoslovenskom sportu, posebno među fudbalskim navijačima-huliganima, i postepenom prenošenju tog nasilja, krajem osamdesetih i početkom devedesetih godina, na teren međuetničkih sukoba i veliko-nacionalne politike, odatle, na bojno polje.
Balkanska fudbalska krčma, oličena u više reprezentacija koje su imale manje ili više uspjeha na međunarodnoj sceni, uglavnom je godinama tonula, i to ne zbog igre, kako bi bilo logično svugdje, osim na Balkanu.
Ono sa čime se danas, dvadeset godina kasnije, suočavaju reprezentacije BiH, Srbije i Hrvatske, logičan je nastavak onog trenutka kada je fudbalski teren, umjesto sportskog, postao politički.
Jedini svijetli primjer Crne Gora
Baš kao i u ratu na prostoru ex Jugoslavije, s početka 90-tih, najveći ceh političkih podjela za sada plaća BiH.
Takav status trenutno u svijetu, podsjeća Selma Boračić u tekstu Bh. fudbal u pat poziciji, ima još samo jedna država - Brunei. Suspenzija iz međunarodnih takmičenja je uslijedila nakon neusvajanja Statuta, jer se bosanskohercegovački čelnici fudbala nisu mogli dogovoriti oko izbora jednog predsjednika.
A i počelo je u Srbiji krajem 80-tih i početkom 90-tih, kada fudbalski klub Crvena zvezda dobija ulogu jednog od najvažnijih simbola „srpstva“, te se posvećuje „samo-organizovanju“ navijača u grupu pod imenom „Delije”, čiji je vođa bio lider para-vojnih srpskih formacija, Željko Ražnatović Arkan, koji se sumnjičio za ratne zločine, posjeća u tekstu Nasilje na stadionima odraz stanja u srpskom društvu Zoran Glavonjić.
I Hrvatska je samo korak do UEFA-nih sankcija, jednako kao Srbija, ali i Makedonija, koju potresa kladioničarska afera predsjednika Makedonskoga fudbalskog saveza. I to nije ništa neobično s obzirom na haos u Hrvatskom nogometnom savezu, o kojem se raspreda već mjesecima.
Dugogodišnji sportski novinari i nogometni znalci u tekstu Kaos u nogometnom vodstvu Hrvatske Ankice Barbir Mladinović, ističu da hrvatski nogomet, godinama već, potresaju afere: kriminal, kladioničarski skandali i navijačko nasilje.
I dok je BiH već sankcionisana, a ostali čekaju na sankcije zbog haosa u fudbalskim savezima, ugledni hrvatski sportski novinar, Tomisilav Židak, u kolumni na tu temu u Jutranjem, zaključuje da mu se u cijelom balkanskom haosu najviše sviđa crnogorski model. Tamo je, kaže, samo jedan gazda - legendarni fudbaler, sada predsjednik FS CG, Dejan Savićević, čija se riječ bespogovorno sluša.
Zloupotrebe sporta u političke svrhe, u Crnoj Gori trenutno nema, ocjena je iz teksta Politika se povlači iz crnogorskog sporta Esada Krcića To međutim ne znači da je sport u Crnoj Gori potpuno imun na aspiracije političara, ali na sreću, bez posljedica.