Iako je još pretrpošle godine, Evropska komisija (EK) prvi put sugerisala Vladi potrebu kriminalizacije bogaćenja javnih funkcionera, u Crnoj Gori još uvijek nije uvedeno ovo krivično djelo koje se naslanja na stalne primjedbe koje stižu i sa domaćih i međunarodnih adresa o nedostatku konkretnih rezultata u borbi protiv korupcije, naročito na visokom nivou.
U prošlogodišnjem Progress Reportu, Evropska komisija je konstatovala da je Vlada odlučila da ne slijedi Konvenciju UN protiv korupcije - da treba kriminalizovati nezakonito stečeno bogatstvo. Tome je prethodio Izvještaj EK iz 2014. u kom je jasno sugerisana potreba kažnjavanja funkcionera koji su se obogatili kršeći zakon.
Ministar pravde, Zoran Pažin, je svojevremeno nagovijestio da će Skupštini dostaviti zakonsko rješenje koje bi regulistalo nezakonito bogaćenje funkcionera, ali je rok za to istekao još septembra prošle godine.
Član skupštinskog Odbora za antikorupciju i funkcioner vladajuće DPS, Obrad Stanišić, kaže da će Vladu, ukoliko bude potrebno, sam Odbor.
"Sve sugestije koje Evropska komisija daje institucijama u Crnoj Gori, u ovom slučaju skupštinskom Odboru za borbu protiv korupcije mi ćemo ozbiljno razmatrati i iniciraćemo sve ono za šta mislimo da ima potrebe. Što se tiče nezakonitog bogaćenja funkcionera, mislim da postoji nekoliko zakona koji to regulišu ali, u svakom slučaju, mi smo otvoreni da i o tim pitanjima raspravljamo i, eventualno, kod izvršne vlasti iniciramo donošenje zakona koji bi tretirali tu oblast", navodi Stanišić.
U Socijaldemokratskoj partiji podsjećaju na usvojen Zakon o oduzimanju imovine stečene kriminalnom djelatnošću koji, po mišljenju funkcionerke SDP-a Draginje Vuksanović pogađa upravo ono što je najbolnije za ta lica – imovinu koju su stekli kriminalom.
"I Krivični zakonik sadrži niz krivičnih djela za koja se predviđa kažnjavanje kao što je zloupotreba službenog položaja, protivpravno sticanje imovinske koristi, primanje i davanje mita...", podsjeća Vuksanović.
"Nemamo ništa protiv da se i ovaj zakon nađe u skupštinskoj proceduri da bi se pojačao zakonski okvir u vezi sa ovom materijom i da bi se, samim tim, kaznili svi oni koji protivpravno stiču imovinu, a prvenstveno javni funkcioneri. Međutim, treba razdvojiti dvije vrlo važne stvari. U obligacionom pravu postoji institut za pravno-neosnovano bogaćenje koje datira još iz rimskog prava. Po pravu, ne smije se miješati ovaj pravni institut koji pripada građanskoj materiji sa ovim koji bi bio krivična materija. Drugo, treba napraviti zakon uz poštovanje Ustava i Zakonik o krivičnom postupku, odnosno, da teret dokazivanja bude na tužiocu, a ne na tuženom i, naravno, pretpostavke nevinosti", ističe Draginja Vuksanović.
U nevladinoj organizaciji MANS smatraju da se porijeklo imovine funkcionera ne ispituje jer ne postoji politička volja za borbu protiv korupcije na visokom nivou.
"Kada bi naši funkcioneri bili čisti i kada bi njihova imovina bila zakonito stečena, ne bi postojao nijedan razlog da se Vlada uporno protivi kriminalizaciji nezakonitog bogaćenja. Oni ne žele da uvedu novo krivično djelo kojim bi se teret dokazivanja prebacio na funkcionere, jer bi time sjekli granu na kojoj sjede", izjavila je Vanja Ćalović, direktorka MANS-a.
Zanimljivo je da u dijelu opozicije smatraju da i nije neophodno donositi poseban zakon koji bi kriminalizovao nezakonito bogaćenje funkcionera.
"To djelo koje se graniči sa zloupotrebom službenog položaja, krađom državnih resursa, namještanjem pljačkaških privatizacija, već je na neki način, kriminalno djelo. Znači, nerad i nesposobnost Tužilaštva i njegova umiješanost sa paradržavnim, parapolicijskim i kriminalnim organizacijama je suština priče", kaže Veljko Vasiljević, Demokratski front, te zaključuje:
"Ne postoji nijedno krivično djelo, nijedna privatizacija ili zloupotreba državnih resursa za koje se ne postoje tačni podaci kako je do nje došlo i kako je izvedena. Prema tome, da ima državnih institucija to bi se moglo procesuirati kroz niz drugih zakona, čak i bez uvođenja posebnog krivičnog djela – nezakonito bogaćenje."
