Epidemija majmunskih boginja koja se brzo širi predstavlja globalnu zdravstvenu vanrednu situaciju, najviši nivo upozorenja Svjetske zdravstvene organizacije (SZO).
Prvi put identificiran kod majmuna, virus se prenosi uglavnom bliskim kontaktom sa zaraženom osobom. Do ove godine virusna bolest se rijetko širila izvan Afrike gdje je endemska.
Međutim, izvještaji o nekolicini slučajeva u Velikoj Britaniji početkom maja signalizirali su da se epidemija preselila u Evropu, piše Reuters.
Od tada je registrovano više od 16.000 oboljelih ljudi, iz više od 75 zemalja. Do sada je prijavljeno pet smrtnih slučajeva, a svi su se dogodili u Africi.
Koliko je opasno?
Majmunske boginje su virus koji obično uzrokuje blage simptome uključujući groznicu, bolove i gnojne lezije na koži. Prema WHO-u, ljudi imaju tendenciju da se oporave u roku od dvije do četiri sedmice.
Svako može širiti virus, ali trenutna epidemija izvan Afrike koncentrirana je gotovo isključivo među muškarcima koji imaju seks sa muškarcima.
Majmunske boginje se prvenstveno šire intimnim kontaktom koža na kožu, obično sa nekim ko ima aktivan osip, kao i kontaktom sa kontaminiranom odjećom ili posteljinom. Ne prenosi se tako lako kao virus SARS-CoV-2 koji je podstakao pandemiju COVID-19.
"COVID se širi respiratornim putem i vrlo je zarazan. Čini se da to nije slučaj s majmunskim boginjama", rekao je dr. Martin Hirsch iz Opće bolnice Massachusetts.
Rizik od majmunskih boginja je umjeren na globalnom nivou, osim u Evropi, gdje je SZO taj rizik smatrao visokim.
Zašto je situacija hitna?
Zdravstveni službenici iz nekoliko zemalja pozvali su SZO da majmunske boginje označi kao hitnu situaciju za javno zdravlje od međunarodnog značaja, zbog brze eskalacije slučajeva i zabrinutosti da bi mogle postati endemske u više zemalja.
Proglašenje vanrednog stanja ima za cilj da podstakne globalnu akciju i saradnju u svemu, od testiranja do proizvodnje i distribucije vakcina i tretmana.
Stopa smrtnosti u prethodnim epidemijama majmunskih boginja u Africi od soja koji se trenutno širi iznosila je oko 1%, ali se za sada čini da je ova epidemija manje smrtonosna u neendemskim zemljama, od kojih mnoge imaju jaču zdravstvenu infrastrukturu.
Naučnici pokušavaju utvrditi šta je uzrokovalo početni niz slučajeva i je li se nešto promijenilo u vezi s virusom. Povećana globalna putovanja, kao i klimatske promjene općenito su ubrzale pojavu i širenje virusa, kažu stručnjaci.
Stručnjaci za zarazne bolesti kažu da su godine financijskog zanemarivanja ostavile klinike za seksualno zdravlje - koje su na prvoj liniji trenutnog odgovora na majmunske boginje - loše pripremljene za suzbijanje daljeg širenja.
Zaštitne mjere
Zdravstveni službenici kažu da bi ljudi trebali izbjegavati bliski lični kontakt sa nekim ko ima bolest koja se manifestira karakterističnim osipom ili je na neki drugi način loše. Osobe koje sumnjaju da imaju majmunske boginje treba da se izoluju i potraže medicinsku pomoć.
Zdravstveni službenici su također nudili vakcine protiv majmunskih boginja osobama s visokim rizikom i onima koji su nedavno bili u bliskom kontaktu sa zaraženom osobom.
Danska kompanija Bavarian Nordic ima vakcinu, koju trenutno proizvodi pod brendom Jynneos, i zove se Imvamune ili Imvanex, zavisno od mjesta gdje se radi i prodaje. Ima američku i evropsku dozvolu za prevencijeu i malih boginja i usko vezanih majmunskih boginja.
Starija vakcina, koju trenutno proizvodi Emergent Biosolutions, zove se ACAM2000, ali njeno usvajanje je ograničeno zbog upozorenja o ozbiljnim nuspojavama.
Bavarian Nordic kaže da može proizvesti 30 miliona doza svojih vakcina - uključujući i onu protiv majmunskih boginja - svake godine, i koristio je ugovornog proizvođača sa sjedištem u SAD-u da poveća kapacitet za vakcine protiv majmunskih boginja.
Liječenje
Simptomi majmunskih boginja često se sami povlače u roku od nekoliko sedmica. Pacijenti mogu dobiti dodatnu tekućinu i dodatni tretman za sekundarne bakterijske infekcije.
Antivirusni agens pod nazivom tecovirimat - označen kao TPOXX i proizveden od strane SIGA Technologies - ima odobrenje u SAD-u i EU za male boginje, dok njegovo europsko odobrenje uključuje i majmunske i kravlje boginje.
Facebook Forum