Zakon o teritorijalnoj organizaciji Crne Gore će gotovo sigurno biti usvojen bez amandmana opozicije i partija manjinskih naroda kojim se propisuje formiranje novih pet opština Petnjica, Gusinje, Grbalj, Malesija i Golubovci.
Dio opozicije smatra da je zakon koji propisuje formiranje novih opština direktna brana formiranju novih lokalnih samouprava jer su kriterijumi veoma rigidni.
Ta rigidnost se ogleda u odredbama koje propisuju da nakon što 30% građana određenog područja uputi zahtjev za izdvajanjem iz postojeće opštine, građani to treba da nedvosmisleno iskažu na referendumu, a da prethodno lokalna skupština odobri referendum i da elaborat pokaže ekonomsku održivost nove opštine.
Na kraju, Vlada ima diskreciono pravo da zaustavi cijeli proces.
Prema riječima Kemala Purišića, predsjednika Bošnjačke stranke koja se zalaže za izdvajanje Petnjice iz Berana i Gusinja iz opštine Plav, Vlada je ovih zakonom zacementirala aktuelnu teritorijalnu organizaciju Crne Gore.
Kemal Purišić
Na pitanje zbog čega vladajuće partije ne žele formiranje novih opština Purišić kaže:
"Želim da vjerujem da se radi o onim strahovima od nepoznatog. Prije svega od toga da se može pojaviti još inicijativa, ne samo ovih 4 ili 5 koje se jasno razaznaju i da bi to zakomplikovalo poziciju Vlade, da bi se stvorile male i ekonomski neodržive opštine. Možda postoji i neki drugi razlog, možda to nije u njihovom političkom interesu da se formiraju vlasti u pojedinim opštinama."
Demokratska partija socijalista ponavlja da se nikada nije protivila formiranju novih opština, ali ta partija insistira na ispunjavanju uslova kojim će se dokazati ekonomska održivost novih opština.
"Šta znači imati opštinu ako je ona ekonomski neodrživa i nefunkcionalana, prije svega sa aspekta servisiranja potreba građana. Pričati o dobijanju statusa opštine dezinformišući građane ili podilazeći nečijim očekivanjima zbog usko partijskih interesa nije odgovoran prostup ovoj temi i dugoročno znači urušavanje zaštite interesa upravo onih za čija se prava navodno zalažete. Novim zakonskim rješenjima se ne otežava put za formiranje opštine ali se možda po prvi put na veoma jasan i precizan način definiše procedura po kojoj se to pravo može ostvariti", naglašava portparol Rajko Kovačević.
Izborna kombinatorika
Opozicione partije i stranke manjinskih naroda se zalažu za formiranje pet novih opština Petnjice, Gusinja, Grblja, Malesije i Golubovaca, a pojavio se i zahtjev da Sutomore postane samostalna opština. Tokom skupštinske rasprave su se mogla čuti tumačenja da partijama na vlasti ne bi politički odgovaralo.
"U pitanju je isključivo izborna kombinatorika DPS-a i SDP-a. U gradovima u kojima bi došlo do odvajanja u nove opštine DPS je izračunala da bi
'U gradovima u kojima bi došlo do odvajanja u nove opštine DPS je izračunala da bi mogla da izgubi vlast', tvrdi Slaven Radunović.
mogla da izgubi vlast u pojedinim izbornim jedinicama i zato jednostavno oni ne dozvoljavaju nove opštine. Najbolji primjer je Petnjica. Izdvajanjem Petnjice u posebnu opštinu, Berane kao jezgro će da, u smislu vlasti, pripadne opoziciji", pojašnjava Slaven Radunović iz Nove srpske demokratije.
RSE: Da li se to može tumačiti i obrnuto? Da je interes opozicije za formiranje novih opština i to da opozicija ima veće šanse za bolje rezultate na lokalnom nivou?
Slaven Radunović
Radunović: Naravno da sve možemo da okrenemo naopačke. Ali ako građani Petnjice mogu bolje da ostvare svoj interes u sopstvenoj opštini zašto ne bi dozvolili da građanima Berana na najvažnije odluke ne utiču građani Petnjice. Mi možda možemo da imamo koristi u nekim od ovih slučajeva ali ne u svakom slučaju.
Stav manje članice vladajuće koalicije, Socijaldemokratske partije, je da će podržati novi zakon o teritorijalnoj organizaciji jer u suprotnom Crna Gora će ponovo ostati bez tog zakona i bez mogućnosti da se uđe u formiranje novih opština.
Ervin Spahić iz SDP-a priznaje da postoje oštri uslovi, ali su po njemu veći problem novi zahtjevi za izdvajanje iz postojećih opština.
"Sigurno su sada uslovi za osnivanje opštine oštri. Međutim, i kada je postojala mogućnost da se neke opštine formiraju odjednom se pojavio zahtjev od kolega poslanika koji podnijeli inicijative, odnosno amandmanski djelovali na taj zakon i praktično su htjeli da uspostave još 10-ak opština. Tako su oni tim svojim činom onemogućili opštinama Petnjica, Gusinje, Tuzi i Golubovci da se formiraju. Sada se odjednom javljaju zahtjevi za Petrovac, Sutomore, Grbalj i to su čak tražili bez znanja onih koji žive na tom području. Sada se stvara šansa i mi ćemo učiniti sve što se može da one opštine koje stvarno mogu da se finansiraju da same opstanu da i steknu status opštine", zaključuje Spahić.
