Hiljade ljudi uhapšeno je širom Rusije na protestima zbog hapšenja opozicionog lidera Alekseja Navalnog.
Ruska policija za nemire žestoko je 23. januara suzbila neke od najvećih antivladinih protesta u proteklim godinama. Prema izveštaju grupe OVD-Info, koja prati politička hapšenja, prijavljeno je skoro 3.430 privođenja širom zemlje.
Skoro polovina dogodila se u Moskvi, gde je uhapšena i Navalinijeva supruga Julija i jedna od njegovih glavnih saveznica Ljubov Sobol, koju je policija nasilno privela dok je razgovarala sa novinarima.
Slike policajaca koji tuku demonstrante u Moskvi i drugim gradovima izazvale su kritike Evropske unije i Sjedinjenih Država.
Rusko Ministarstva spoljnih poslova odgovorilo je osudom, tvrdeći da su Sjedinjene Države "pomogle u podsticanju protesta".
Pristalice Navalnog traže njegovo puštanje
Protesti su bili test visokog uloga podrške Navalnija u dubini ruske zime tokom pandemije COVID-19 i ekonomskog pada uoči parlamentarnih izbora koji se očekuju u septembru.
Bijes javnosti je izazvan zbog postupanja Kremlja s glavnim kritičarem nakon njegovog oporavka u Njemačkoj od trovanja vojnim nervnim agensom.
U Moskvi su hiljade demonstranata ispunile Puškinov trg u centru grada, gdje su izbili sukobi s policijom, a službenici reda su demonstrante grubo odvukli u policijske autobuse i pritvorske kamione, neke pretučene palicama.
Policija je na kraju potisnula demonstrante s trga. Hiljade su se potom okupile duž širokog bulevara udaljenog oko kilometar, od kojih su mnogi bacali grude snijega na policiju.
Gradske vlasti smatraju da se okupilo oko 4.000 ljudi, dok je Reuters procijenio da se oko 40.000 okupilo na demonstracijama u glavnom gradu Rusije.
Grupa OVD-Info koja prati politička hapšenja rekla je da je ruska policija 23. januara na neovlaštenim protestima širom zemlje privela 2.800 ljudi, uključujući 1.099 u Moskvi.
Izvješteno je da je policija takođe privodila maloljetnike. Pritvor mladog dječaka na Puškinovom trgu u Moskvi snimljen je i postavljen na društvene mreže.
Stotine ljudi ostalo je okupljeno u centru grada kako je padalo veče. Policija ih je pozvala da odu kući i blokirala nekoliko ulica oko Kremlja.
Neki demonstranti kasnije su se 23. januara okupili ispred visokootvorenog pritvorskog centra Matrosskaya Tishina u kojem se nalazi Navalni, ali ih je policija na kraju odgurnula i uhapsila.
Demonstranti ispred zatvora skandirali su "Sloboda!" i pozvali su vlasti da puste Navalnog.
Skupovi podrške širom Rusije
Prvi skupovi započeli su u Sibiru i na Dalekom istoku, u Habarovsku, Vladivostoku, Novosibirsku i drugim gradovima, uprkos temperaturama ispod smrzavanja i velikom prisustvu sigurnosti.
Izvještaji sugerišu da su protesti vjerovatno najveći u Rusiji od marta 2017. godine kada su se održavale koordinirane antivladine demonstracije u 99 gradova i mjesta širom zemlje.
Neposredno prije početka demonstracija u Moskvi i Sankt Peterburgu u 14 sati, MBKh Media izvijestila je da je više od 15.000 ljudi prisustvovalo skupovima na Dalekom istoku i u Sibiru.
Ta se cifra temeljila na zbirkama podataka koje su prikupili regionalni dopisnici MBKh Media - internetske novinske organizacije koju je 2017. godine osnovao prognani ruski biznismen Mihail Hodorkovski.
Uhapšena supruga Alekseja Navalnog
U međuvremenu, dopisnici RFE/RL iz Moskve izvijestili su da vlasti hapse pojedince dok su pokušavali da se okupe na Puškinovom trgu ruske prijestonice prije planiranih tamošnjih demonstracija, uključujući i Juliju Navalni, Navalnijevu suprugu.
Navalnija je u postu na društvenim mrežama iz policijskog kombija napisala da je odvedena s protesta 23. januara.
Takođe je privedena najbliža Navalnijeva saradnica Ljubov Sobol, koja je pokupljena u blizini Puškinovog trga nakon razgovora s pristalicama Navalnog.
„Ljudi su shvatili da ne mogu dalje izdržati. Glavno je ne šutjeti ili se bojati, sigurno ćemo pobijediti! ", rekla je Sobol iz policijskog kombija u izjavi objavljenoj na Twitteru i YouTubeu.
Amnesty International i EU osudili upotrebu sile i hapšenja
Snimljeni su i slučajevi navodne policijske brutalnosti, uključujući video objavljen na Twitteru na kojem se vidi kako moskovski policajac kleči na vratu demonstranta.
Šef vanjske politike Europske unije (EU) izrazio je zabrinutost, rekavši kako žali zbog "široko rasprostranjenih hapšenja" i "nesrazmjerne upotrebe sile".
"Sa zabrinutošću pratim odvijanje događaja u # Rusiji", napisao je Josep Borrell na Twitteru 23. januara.
"Žao mi je zbog pritvora, nesrazmjerne upotrebe sile, prekida internetske i telefonske veze. O sljedećim koracima razgovarat ćemo u ponedjeljak s ministrima vanjskih poslova EU. "
Amnesty International također je osudio ruske vlasti zbog masovnih hapšenja i pritvora.
„Ruske vlasti neumorno pokreću odmazde protiv mirnih demonstranata; ono što smo danas vidjeli samo je ovo potvrdilo. Policija je zanemarila svoju dužnost da garantuje pravo na mirno okupljanje i umjesto toga neselektivno tukla i samovoljno hapsila prosvjednike, od kojih su mnogi bili mladi ", rekla je Natalia Zviagina, direktorica Amnesty International za Rusiju.
Hapšenja uoči najavljenih protesta
Grupa OVD-Info, koja nadgleda aktivnost ruske policije, izvijestila je o najmanje 369 hapšenja u više od 30 gradova uoči planiranih skupova u Moskvi i Sankt Peterburgu - dodajući da su vlasti u Habarovsku navodno premlaćivale pritvorenike.
POGLEDAJTE VIDEO: Privođenje Julie Navalni i Ljubov Sobol u Moskvi
U dalekom istočnom gradu Jakutsku demonstranti su izašli na ulice uprkos jakom vjetru i temperaturama od minus 50 stepeni Celzijusa.
U Vladivostoku se okupilo nekoliko stotina ljudi na Trgu boraca za sovjetsku vlast i skandiraju "Promijenite se", "Sloboda".
Protesti su održani i u Irkutsku, Chiti, Ulan-Udeu, Blagoveshchensku, Južnom Sahalinsku, Komsomolsk-na-Amureu...
Skupovi podrške ruskom opozicionaru Alekseju Navaljnom održani su i u Parizu, Talinu i Beogradu. U prestonici Srbije policija je prekinula skup sa obrazloženjem da protest nije prijavljen i da učesnici krše epidemiološke mere.
Uoči koordinirane akcije u najmanje 65 ruskih gradova, vlasti su pritvorile saveznike Navalnog i upozorile platforme društvenih medija da sruše postove koji pozivaju ljude da prisustvuju "nesankcionisanim" skupovima ili da im prijete velike novčane kazne.
Navalni je odmah po povratku u Rusiju, sa liječenja u Njemačkoj, uhapšen i izrečena mu je zatvorska kazna u trajanju od 30 dana, a razlog za hapšenje je kršenje uslovne kazne iz 2014. godine kada je optužen za prevaru.
Navalni kaže da je optužnica bila politički montirana.
Njegovu slobodu, osim građana, zatažile su i SAD, Evropska unija, Francuska i Kanada, a EU je Rusiji čak uvela i sankcije zbog hapšenja opoziocionog lidera.
