U proljeće 2016. student filma, 23-godišnji Viktor Galuska istraživao je jedno uspavano selo u rodnoj Moldaviji kada je primijetio filmske negative u oronuloj, staroj kući.
Odbačene fotografije bile su djelo Zaharia Cusnira, nepoznatog fotografa amatera koji je umro 1993.
Ovaj seljanin je imao profesionalnih poteškoća za vrijeme komunističkog režima i borio se sa alkoholizmom, ipak iza sebe je ostavio neke od najbrilijantnijih portreta ruralnog života koji su ikada zabilježeni.
U protekle tri godine, uz dozvolu fotografove kćerke koja je odbacila rad svog oca kao “smeće”, Galuska i njegov profesor fotografije čistili su i skenirali ono što su našli i objavili nađene fotografije na web stranici u januaru.
Galusca, koji povremeno radi kao slobodnjak za Radio Slobodnu Evropu (RSE), Servis u Moldaviji, složio se da podijeli fotografije koje je otkrio kao jednu od najvećih hronika seoskog života iza Željezne zavjese.
Dva seljanina poziraju za grupnu portretnu fotografiju sa punim čašama i staklenim bokalom za vino.
Žena prodorno gleda u fotografski aparat dok se djeca gurkaju u pozadini.
Maskirani seljani tokom novogodišnjeg karnevala.
Ove fotografije je uslikao Zaharia Cusnir u period između 1950-ih i 1970-ih u okolini sela Rošietici udaljenog 122 kilometra od moldavske prijestonice, Čisniaua.
Cusnir (u sredini) rođen je 1912. kao najmlađe od 16-oro djece.
Nakon što je bio zatvoren tri godine, zato što je upucao i povrijedio kradljivca ovaca slanim metkom, ovaj po zanimanju učitelj, radio je na kolektivnom poljoprivrednom imanju. Ali sa 43 godine otkrio je novi poziv kada je došao u posjed sovjetskog fotografskog aparata Lubitel 2.
Pošto mu je jedan rođak davao lekcije iz fotografisanja, Cusnir je počeo biciklom da obilazi sela u svojoj okolini, fotografisao je tehnički savršene i neuredno uokvirene portrete.
Cusnirove fotografije su jedinstvene po tome što su namještene i statične ali istovremeno pune života.
Njegovi modeli reaguju tako da se može zaključiti da je bio vrlo šarmantan iza fotoaparata.
Dječak vozi svoj bicikl napravljen u to vrijeme u SSSR-u, u ukrajinskom gradu Karkivu.
Seljani na kamionu GAZ-51, modelu koji je bio sveprisutan širom Sovjetskog Saveza.
Mladići sa nogavicama od pantalona zakačenim štipaljkama kako se ne bi zapetljale u lance od bicikla, poziraju za Cusnira.
Cusnir je takođe pazio na slučajne posmatrače koji su stajali na ivicama njegovih fotografskih ‘setova’, kao što pokazuju sljedeće fotografije.
Galiska vjeruje da je Cusnir bio u mogućnosti da si priušti filmove za fotoaparat koji su mu je trebali za hobi, djelimično i iz razloga što je prodavao fotografije koje su seljani mogli da iskoriste na identifikacione dokumente – obavezni dokument u policijskoj državi komunitičke Moldavije.
Seljanin koji pozira pošto je očigledno slistio bocu svog omiljenog alkoholnog pića.
Cusnirova kćerka koja je preminula u ljeto 2019. sjeća se oca koji se vraća sa svojih fotografskih ekspedicija na biciklu mrtav pijan.
U moldavskim selima je tradicija da goste ponude čašom vina ili domaćeg pića. Dok je Cusnir vozio bicikl od kuće do kuće popio bi toliko alkohola da su se njegova djeca plašila puteva na koje je išao da bi fotografisao.
Iako nije bilo naznaka nasilja, njegova kćrka opisuje „vikanje“ i „nemoguće“ ponašanje; krivila je njegov hobi za alkoholizam.
Ali Cusnirova kćerka, oca takođe opisuje kao „romantičara“ koji bi često brao cvijeće i stavljao ga za rever sakoa prije nego bi šarmirao ljude da poziraju za njega.
Mljekarica ispred „tabele proizvodnje“ koja je pratila proizvodnju mlijeka u sovjetskim mljekarama.
Danas, selo (na slici) u kojem je živio Cusnir među stotinama svojih komšija i rođaka broji svega 40-ak preostalih stanovnika.
Napuštena kuća u kojoj su pronađene Cusnirove fotografije 2016.
Galusca pregleda negative koje je pronašao i koje su on i njegov profesor forografije pažljivo očistili.
Većina od skoro 4.000 slika otkrivena je na tavanu napuštene kuće (na slici).
Kada je Galuska govorio sa kćerkom fotografa, ona je bila nezainteresovana za kolekciju i opisala je fotografije kao smeće koje „nikom ne treba“.
Ali zahvaljujući iscrpljujućem digitalnom arhiviranju skoro 4.000 slika koje su sastavili Galiska i njegov profesor, ove zaboravljene fotografije iz obskurnog sela ruralne Moldavije vjerovatno će postati poznate širom svijeta.
Facebook Forum