Predsjednici Crne Gore i Italije, Milo Đukanović i Serđo Matarela, zajednički su, svako sa svoje teritorije, pustili u rad podmorski kabl između dvije zemlje.
Riječ je o prvom „energetskom mostu“ između Italije i Crne Gore, kojim će Crna Gora biti povezana sa elektroenergetskim tržištem Evropske Unije (EU).
Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović je ocijenio da je riječ o jednom od mega razvojnih projekata koji zauvijek i na bolje mijenjaju ekonomsku fizionomiju Crne Gore.
„Projekat podmorske elektro-energetske konekcije predstavlja ne samo čvrstu energetsku vezu između Crne Gore i Italije, između Balkanskog i Apeninskog polustrva, već model dalje integracije evropskog kontinenta. Ovo je konkretan primjer evropskih integracija. Primjer šta zemlja članica i cijela EU mogu dati Crnoj Gori i zemljama Zapadnog Balkana. Ali i obrnuto - šta Crna Gora i zemlje Zapadnog Balkana mogu dati EU. Primjer saradnje, pametnog ulaganja i brige o zajedničkoj budućnosti“, kazao je Đukanović.
Crna Gora će imati značajne prihode po osnovu 20% udjela CGES-a (Crnogorskog elektroprenosnog sistema) u ukupnom kapacitetu kabla, smanjiće gubitke u prenosu i podići nivo tehničke otpornosti energetskog sistema, kazao je Đukanović.
„Integracija našeg tržišta električne energije sa stabilnim italijanskim tržištem, doprinijeće i stvaranju novih poslovnih prilika i generisanju prihoda ne samo za Crnu Goru, već i za sve zemlje regiona“, dodao je predsjednik Crne Gore.
Složeni inženjerski projekat između Crne Gore i Italije je „energetski most“ između EU i Balkana, kazao je predsjednik Italije Serđio Matarela.
„Sve veće približavanje prijatelja sa Zapadnog Balkana evropskoj zajedničkoj kući je cilj kojem Republika Italija pridaje veliku važnost. Energetski kabl između Italije i Crne Gore favorizuje učešće zemalja Zapadnog Balkana u evropskim strategijama i njihovo postepeno usklađivanje sa standardima zajednice u energetskoj oblasti. Ova infrastruktura je važno čvorište za Italiju, region Balkana i Evropu, jer nas konkretno zbližava, čini da se osjećamo kao dio istog projekta, dijeli resurse i jača zajedničke težnje“, rekao je Matarela.
Dužina podmorskog kabla između Italije i Crne Gore iznosi ukupno 455 kilometara, od čega je dužina podmorskog dijela 423 kilometra. Podmorski kabl se nalazi na maksimalnoj dubini od 1,200 metara i povezuje konvertorske stanice kod Peskare u Italiji i u Lastvi Grbaljskoj (Opština Kotor) u Crnoj Gori.
“Za svaku stanicu postoji sedam transformatora za konverziju, svaki od po 420 tona, četiri reaktora, šest sistema filtera, šest zgrada za svaku stanicu visine do 24 metra na površini od oko sedam hektara, i konventor za svaku salu sa ventilima”, naveo je Luiđi Feraris, izvršni direktor italijanske kompanije Terna koja je bila nosilac izgradnje uz partnerstvo Crnoogorskog elektroprenosnog sistema.
Kabl je, prema njegovim riječima, prečnika 15 cm i težine oko 44 kg po metru. Njegova dva pola će imati kapacitet prenošenja istosmjerne struje do 1,200 megavata, i u uvozu i izvozu. Snaga razmjene u prvoj fazi projekta od 600 megavata je jednaka godišnjim potrebama nešto više od milion porodica, naveo je Feraris.
Ukupna vrijednost izgradnje podmorskog kabla premašuje milijardu EUR, od čega je crnogorska investicija oko 100 miliona uloženih u gradnju trafostanice Lastva i dalekovoda od Lastve na jugu do Pljevalja na sjeveru zemlje.
Ugovor o povezivanju Italije i Crne Gore energetskim kablom je potpisan u novembru 2010. godine, a radove je izvela italijanska kompanija Terna u saradnji sa Crnogorskim elektroprenosnim sistemom (CGES). Prema njihovim podacima, u realizaciji projekta je učestvovalo oko 80 italijanskih i preko 40 crnogorskih firmi.
