Jedino drugarska kritika i partijska opomena

Nedavno obavljeno istraživanje o pojavi korupcije u obrazovanju, prema kojem čak 70 odsto građana smatra da je to krivično djelo prisutno u školama i na fakultetima, umesto zabrinutosti izazvalo je revolt nadležnih. Rektor Predrag Miranović oštro je odgovorio Centru za monitoring koji je sproveo istraživanje optužujući čelnike te organizacije koja je samo prenijela utisak građana da Univerzitetu nanose štetu i pozivajući ih da saopšte broj korumpiranih profesora. Slično je bilo intonirano i jučerašnje svjedočenje sudije podgoričkog Osnovnog suda Blaža Jovanića koji je dobra dio svjedočenje o sudskom procesu o pronevjeri sudskog novca u Vrhovnom sudu posvetio novinarima koji izvještavaju o tom slučaju, proglašavajući ih priučenim senzacionalistima. Jovanić je inače od strane optuženih prozvan da je uzimao nelegalne pozajmice i da je nezakonito koristio šifru za verifikaciju isplata iz sudske kase što je tokom svjedočenja demantovao. Na isti način reagovao je i njegov bivši kolega penzionisani predsjednik Vrhovnog suda Ratko Vukotić koji je na suđenju nakon što je objelodanjeno da je iz institucije kojom je finansijski rukovodio nestalo najmanje 300 hiljada eura ustvrdio kako tu priču sada zloupotrebljavaju: "državni neprijatelji".

Komentarišući tu praksu, Zlatko Vujović iz CEMIJA kaže da je navikao na oštru reakciju rukovodilaca državnih organa i javnih ustanova kada se otvori neka od zabranjenih tema:

"Navikli smo na jednu reakciju koja je veoma oštra na samom početku i tako je i pitanje koje sam ja pokrenuo vezano za korupciju u obrazovanju sam svakako očekivao jednu oštru reakciju i bio spreman da je na neki način i istrpim, ali to je prosto postao nekakav obrazac ponašanja koji se samo ponavlja, a onda nakon, na prvom koraku oštrih reakcija, reakcija negiranja postojanja problema, onda pod pritiskom javnosti i pod pritiskom međunarodne zajednice, prije svega Evropske unije, se počinje to stanje priznavati i nakon toga i djelovati u rješavanju tih problema."

Stevo Muk, predsjednik Upravnog odbora Instituta "Alternativa", kaže da je to sam nastavak pothranjivanja atmosfere neodgovornosti javnih funkcionera:

"I razvoju jedne kulture nekažnjivosti. Mislim da je takav jedan odnos prema odgovornosti i transparentnosti rada i kritikama koje dolaze iz različitih sfera i društva jedna praksa koja ustvari dolazi sa samog vrha države, odnosno vladajuće partije i da je to nastavak samo jednog odnosa prema svakoj kritici koji bi se mogao u suštini definisati kao bezgrešna politika, odnosno ne pristajanje na drugačije mišljenje, na kritiku kao doprinos javnoj politici da ona bude kvalitetnija i bolja, a da javni funkcioneri odgovornije i transparentnije rade svoj posao."

Zlatko Vujović primjećuje da ljudi bliski vladajućim krugovima svoje pozicije brane po svaku cijenu:

"Mislim da je to jedna reakcija jednoga prošloga vremena, ti ljudi jednostavno ne žele problem u svom dvorištu i spremni su veoma oštro da reaguju da bi ugušili bilo kakve glasove ne postoji."

Ta praksa dovodi u pitanje ulogu civilnog sektora, smatra Stevo Muk:

"Odnosom vlasti prema kritikama ustvari se dovodi u pitanje suštinska uloga civilnog društva, odnosno nevladinih organizacija, medija i pojedinaca. Ovdje je izgleda jedino dozvoljena takozvana, što bi se reklo u terminologiji ranijeg sistema, drugarska kritika i partijska opomena, odnosno jedino kritika i opomena unutar samih institucija države i partije među drugovima koji obavljaju odgovorne funkcije."