RSE: Gospodine Vuksanoviću, ovih dana ste imali priliku da razgovarate javno sa predstavnicima drugih političkih i nevladinih orgaizacija o tome šta je nacionalni interes Srba u Crnoj Gori. Da li ste došli do nekog zaključka, šta treba da budu politički prioriteti Srba u Crnoj Gori?
Vuksanović: Mi smo u protekla dva dana organizovali taj naučni skup šta je nacionalni interes srpskog naroda u Crnoj Gori i pokušali smo da sa svim onim subjektima i pojedincima koji su zainteresovani za status srpskog naroda u Crnoj Gori dogovorimo neke stvari koje su od vitalnog interesa za srpski narod i pokušali smo da dođemo do nekog rješenja koje bi garantovalo da srpski narod u Crnoj Gori bude ravnopravan u odnosu na sve druge narode i druge nacionalne manjine u zajednici. Očekivali smo da će taj skup dati određena rješenja u vezi sa tim i da će tome skupu prisustovati svi oni koji se predstavljaju kao zaštitnici interesa srpskog naroda, međutim, jedan dio th političkih subjekata, posebno se to odnosi na političke partije, nijesu bili spremni da pričaju tu priču koja nije ispričana ne samo na prostoru Crne Gore nego nije ispričana ni na prostorima ostalih srpskih zemalja i nijesu došli da kažu što je to nacionalni interes srpskog naroda u Crnoj Gori. Međutim i pored toga Srpsko narodno Vijeće i Srpski nacionalni savjet radiće i dalje na tom da dođe do zajedničkog rješenja šta mi u Crnoj Gori treba da radimo kako bi zaštitili nacionalni interes Srba.
RSE: Sastanak nakon kojega razgovaramo i tema o nacionalnim interesima Srba dolazi nakon sukoba unutar Srpske liste. Da li je ideja o Srpskoj listi, političkom bloku koji okuplja Srbe, definitivno okončana i ugašena?
Vuksanović: Nije bilo posebnih sukoba, ni sada nema posebnih sukoba. Jednostavno ima nerazumijevanja i ima nedosljednosti u odnosu na poštovanje sporazuma o koaliciji subjekata koji čine Srpsku listu. Tri subjekta Srpske liste nijesu konstatovana sa tim da se Srpska lista transformiše u jedinstvenu srpsku stranku. Bilo je poznato da ova tri subjekta nijesu i nikada neće prihvatiti da se Srpska lista transformiše u stranku bez srpskog predznaka i bez programa koji je za svoj nastup opredijelila Srpska lista. Stranka srpskih radikala, Srpsko narodno Vijeće, Akademska alternativa nikada nijesu konsultovani kao članice Srpske liste u vezi sa tim da se pravi jedinstvena stranka od srpskih partija u Crnoj Gori.
RSE: Tu su takođe postojale i dvije političke ideje. Jedna, Srbi kao manjina, a druga Srbi kao konstitutivan narod.
Vuksanović: Nije to neki problem bio nikada, bar je takav moj osjećaj. Srbi kao manjina u Crnoj Gori se prepoznaju i u Crnoj Gori nema većinskog naroda i Srbi ne mogu biti manjinski narod u odnosu na bilo koju nacionalni zajednicu, to pokazuju rezultati popisa iz 2003. godine da nema većinskog naroda u Crnoj Gori i tako da Srbi ne mogu biti manjinski narod u odnosu na bilo koju nacionalnu zajednicu i bilo koji drugi narod u Crnoj Gori. Međutim, izgleda da ovi politčki subjekti, ove politčke partije koje sada pokušavaju da stvore koaliciju političkih stranaka i jedinstvenu srpsku stranku bez srpskog programa pokušavaju da sačuvaju taj svoj politički ambijent kako bi mogli navodno da predstavljaju Srbe i da ubijede ponovo Srbe da oni eventualno mogu na predstojećim parlamentarnim izborima osvojiti vlast, ali bez odgovornosti da ako ne osvoje vlast vrate svoje mandate i ne budu poslanici u Skupštini Crne Gore da predstavljaju Srbe i kažu kako su oni predstavnici Srba u ovom trenutku u kome se Srbi nalaze u situaciji od svog bitisanja i postojanja u Crnoj Gori kada gube svoj identitet i kada se sprovodi jedna galopirajuća asimilacija srpskog naroda u nacionalne Crnogorce. Srpsko narodno Vijeće i Srpski nacionalni savjet se bori protiv toga i neće dozvoliti da srpski narod ponovo bude obmanut na način što će neki politički subjekti koji se eventualno ujedinjuju u jedinstvenu srpsku stranku njima obećati da će na parlamentarnim izborima obezbijediti da se promijeni Ustav Crne Gore koji je donesen dvotrećinskom većinom u parlamentu Crne Gore i da će Srbi dobiti status koji sada nemaju u Crnoj Gori.
RSE: Da li će političke stranke koje su i sada u parlamentu a koje propadaju Srpskom nacionalnom savjetu učestvovati na sljedećim izborima?
Vuksanović: Akademska alternativa i Srpsko narodno Vijeće nijesu političke partije. Oni su nevladina organizacija, afirmisane nevladine organizacije na prostoru Crne Gore koje se godinama zalažu za status i prava srpskog naroda u Crnoj Gori i mi nemamo pravo niti imamo ambiciju da učestvujemo na izborima u Crnoj Gori. Nas ne zanima ko će u Crnoj Gori biti vlast i ne želimo da status srpskog naroda u Crnoj Gori zavisi od toga ko će biti na vlasti. Mi želimo da srpski narod u Crnoj Gori dobije onaj status koji su za sebe obezbijedile sve druge nacionalne zajednice i svi drugi narodi u Crnoj Gori. Znači, kako će Stranka srpskih radikala učestvovati u predstojećim izborima, ja sada ne mogu da govorim u vezi sa tim, ne mogu da prejudiciram ništa posebno u vezi sa tim, ali znam da ćemo ukoliko se Stranka srpskih radikala bude borila za status i prava srpskog naroda, da ćemo svakako podržati Stranku srpskih radikala u njihovoj izbornoj kampanji jer to znači da će ona podržati program Srpskog nacionalnog Vijeća da srpski narod u Crnoj Gori dobije ono što su za sebe obezbijedili svi ostali narodi i nacionalne zajednice.
RSE: Da li se slažete da se nakon ovog raskola unutar Srpske liste otvara velika dilema za glasače Srpske liste koji politički projekat ili viziju nacionalnih interesa Srba u Crnoj Gori treba pratiti i podržati?
Vuksanović: Sve je ovo demokratski proces. To je jedan izbor koji je ponuđen, koji će biti ponuđen srpskom narodu u Crnoj Gori i srpski narod u Crnoj Gori treba da odluči šta je stvarno interes srpskog naroda. Mi nemamo ambiciju da po svaku cijenu naš projekat i naš program bude ono što će da prihvate svi Srbi u Crnoj Gori. Mi želimo da ponudimo taj projekat da srpski narod u Crnoj Gori sazna i vidi šta to mi nudimo i na osnovu toga da iskaže svoju pripadnost ovom projektu ili pokaže da su njihovi interesi na nekoj drugoj strani i da su njihovi interesi pravi i status srpskog naroda obezbijedni na način kako to predlažu ovaj drugi dio političkih subjekata u Srpskoj listi u nekoj fingiranoj građanskoj varijanti i koncepciji pokaže srpskom narodu da je to njihov interes. Mi mislimo da to nije interes srpskog naroda, mi mislimo da je to doprinos asimilaciji srpskog naroda u Crnoj Gori i učinićemo sve što je u našoj moći da ubijedimo srpski narod u Crnoj Gori da to nije njihov interes, a interes srpski narod u Crnoj Gori jeste da procijeni šta je to za njih bolje.
RSE: Upravo su se na skupu čule ocjene da su dio stranaka Srpske liste i prosrpske stranke van Srpske liste odustale od borbe za prava Srba. Šta mislite što bi mogao biti motiv?
Vuksanović: Oni vjerovatno traže neku drugu koncepciju. Oni vjerovatno pokušavaju da se dopadnu međunarodnoj zajednici i ovim važnim faktorima međunarodne zajednice koji odlučuju o našim sudbinama, ne samo na prostoru Crne Gore nego i na prostoru regiona i na prostoru svijeta. Mi želimo da sačuvamo svoj nacionalni identitet bez obzira na sve pritiske koji dolaze sa strane. Da li su lideri ovih do sada prosrpskih stranak spremni da izdrže sve te pritiske ili nijesu to je problem njihov i njihovog biračkog tijela. To su značajni politički subjekti koji su okupljali najveći dio glasača srpske nacionalnosti i oni treba to da objasne svojim biračima. Mi ćemo svakako iznijeti svoje viđenje, a onda će glasači srpskih stranaka i Srpske liste odlučiti u vezi sa tim da li je projekat koji priprema dio Srpske liste projekat koji odgovara sprskom narodu u Crnoj Gori kada se tiče stvaranja ove jedinstvene srpske stranke koja nema nijednog srpskog predznaka u svojoj organizaciji, u svom programu i u svom imenu.
RSE: Nakon oštrih kritika na račun opozicije, dijela opozicionih stranaka, da li su time zatvorena vrata za neku buduću saradnju sa tim strankama?
Vuksanović: Vjerovatno ste vi u toku i čitali ste saopštenje Srpskog nacionalnog kluba Srpska lista da mi želimo da sačuvamo ono što je izvorni program Srpske liste i da smo spremni da ukoliko se ne prihvati i ne prođe ova zamišljena ideja oko formiranja jedinstvene, navodno, srpske stranke bez srpskog imena, bez srpskog programa i predznaka, ukoliko se vratimo izvornom programu Srpske liste da ta Srpska lista profunkcioniše na ovaj način kako je funkcionisala do skora bude u funkciji interesa srpskog naroda. Međutim, ukoliko se to ne desi mi ne možemo prihvatiti da sa političke scene nestane srpskog imena i naroda jer je to značajan doprinos procesu asimilacije srpskog naroda u Crnoj Gori. Ukoliko se gospoda koja predlažu funkcionisanje određenih političkih subjekata u srpsku stranku vrati izvornom programu Srpske liste, predlažemo novo formiranje kluba, Srpskog nacionalnog kluba Srpska lista će pristupiti tom klubu bez ikakvih uslovaljavanja, bez uslovaljavanja našim mandata, bez uslovljavanja bilo kojih razloga da se Srpska lista obnovi na način kako je do sada funkcionisala i na način kako to od nje očekuju birači koji su dali glas za formiranje Srpske liste koja se pokazala kao jedan kvalitetan okvir zaštite interesa srpskog naroda na prostoru Crne Gore.
RSE: Skupu je prisustvovao i ambasador Srbije u Crnoj Gori Zoran Lutovac. I on je imao priliku da čuje kritiku na račun svoje države, odnosno zvanične politike Srbije prema Srbima u Crnoj Gori. Da li nakon toga očekujete bilo kakvu reakciju iz Srbije, da li ste s njim razgovarali?
Vuksanović: Mi i Srbiji i Crnoj Gori moramo da uputimo kritiku u onom dijelu u kome zaista osjećamo. To je jedan naš iskreni odnos prema problemima koje mi doživljavamo i osjećamo. Ambasador Lutovac je čovjek koji je u svakom pogledu pokušao da zaštiti interese srpskog naroda u Crnoj Gori i bilo koji drugi čovjek da je došao iz bilo koje druge političke grupacije ili partije iz Srbije ne bi imao toliko razumijevanja za sve one probleme koje Srbi u ovom trenutku imaju u Crnoj Gori koliko je imao ambasador Lutovac. Naše kritike nijesu bile upućene prema ambasadoru. Naše kritike su bile upućene prema državi Srbiji koje kao da je ostavila veliki potencijal srpskog naroda u Crnoj Gori da se integriše u nacionalne Crnogorce ono što Srbi u Crnoj Gori nekada neće prihvatiti i kao da dovoljno ne vodi računa o vitalnim interesima srpskg naroda u drugoj samostalnoj i međunarodno priznatoj državi. Mi od Srbije tražimo i na ovom skupu smo tražili da Srbija i skladu sa svojim pravima i obavezama povede računa o srpskom narodu u Crnoj Gori i da im omogući ono što sve demokratske zemlje u Evropi i svijetu omogućavaju svojim sunarodnicima u drugoj državi. Imate primjer Hrvatske kada njeni zvaničnici prvo dođu kod predstavnika svog naroda, svojih sunarodnika, pa tek onda pozivaju maltene da zvaničnici Crne Gore dođu i te sastanke održavaju u prisustvu njihovih sunarodnika i na teritoriji gdje su ti njihovi sunarodnici većinski dio stanovništva. Mi želimo da Srbija okrene svoju pažnju prema svojim sunarodnicima u Crnoj Gori i da sve ono što je nama potrebno pokuša diplomatskim ili nekim drugim putem da obezbjedi onako kako to rade sve demokratske zemlje svijeta u skladu sa svojim pravima i svojim obavezama.
RSE: Pomenuli ste državu, nezavisnu Crnu Goru, da li smatrate logičnim činjenicu da sa jedne strane ne priznajete nezavisnost Crne Gore i osnovne atribute države, a istovremeno od institucija te nezavisne države tražite određena prava?
Vuksanović: Mi smo potpuno svjesni da je Crna Gora nezavisna država, međunarodno proznata u svijetu, da su Crnu Goru maltene priznale sve međunarodne institucije, najveći broj država svijeta, članica Ujedinjenih nacija, da je Crnu Goru priznala i Srbija i mi ne želimo da u Crnoj Gori budemo remetilački faktor. Mi želimo da sarađujemo sa svima onima koji Srbima u Crnoj Gori pružaju jednaka prava sa svim drugim nacionalnim zajednicama. Tako ćemo se ponašati i u odnosu na aktuelnu vlast u Crnoj Gori, pa makar ona ostala ovakva ista kakva ostaje već toliko godina da se nikada nije promijenila, makar se ona promijenila. Uvažavaćemo sve ono što je u interesu ove države jer Crnu Goru smo stvarali i mi Srbi u najvećem dijelu i mi u Crnoj Gori nećemo biti remetilački faktor ukoliko država Crna Gora bude poštovala svoj Ustav i omogućila srpskom narodu u Crnoj Gori da koristi sva ona prava koja deklarativno se izjašnjava da koriste i sve druge nacionalne zajednice, tako da sa Srbima neće imati nekih i posebnih problema, mi ne želimo da stvaramo bilo kakve probleme, mi želimo da obezbijedimo za srpski narod ono što su za sebe obezbijedili svi drugi narodi i sve druge nacionalne zajednice.
