Charles Recknagel, prevela Biljana Jovićević
Proevropska kandidatkinja za predsjednicu Moldavije Maia Sandu našla se pod žestokim udarom crkvenog klera tokom kampanje za predsjednika države uoči drugog kruga izbora koji će se održati 13. novembra.
Kako se približava drugi krug predsjedničkih izbora u Moldaviji koji će se održati u nedjelju, kandidatkinja Maia Sandu, koja je pro-EU orjentisana postala je meta sve žešće kampanje kleveta i uvreda od strane pristalica njenog rivala koji ima podršku Moskve, Igora Dodona.
U napade na Sandu su uključeni visoki zvaničnici Moldavske pravoslavne crkve, koja dovodi u pitanje "njenu moralnost" zato što ova 44-godišnjakinja nije ni udata niti majka. Moldavska crkva je dio Ruske pravoslavne crkve, čije je sjedište u Moskvi, koja pak ima snažnu podršku Kremlja.
Mitropolit Marchel, koji vodi Moldavsku pravoslavnu crkvu u drugom gradu po veličini u zemlji, Balti, izdao je saopštenje 4. novembra u kojem je naveo da “ponašanje Sandu prema hrišćanskoj moralnosti …izgleda različito od normalnih principa”.
Ova izjava je izazvala ljutit odgovor predsjedničke kandidatkinje, koja je prethodno iskazala svoju podšku porodici i tradicionalnim vrijednostima.
“Nikada nijesam smatrala da je biti neudata žena sramota”, rekla je Sandu za nedjeljnik Ziarul de Garda. “Možda je čak i grijeh biti žena?”, dodala je.
Neke od pristalica proevropske kandidatkinje pokrenuli su online peticiju koju je potpisalo skoro 10. 000 aktivista, u kojoj su uzvratili na uvrede crkve pozivom vlastima da im naplate porez za unosnu prodaju vjerskih relikvija.
Izjava mitropolita, samo je pojačala njihovu jasnu podršku proruskom kandidatu Dodonu od strane ključnih lidera Moldavske pravoslavne crkve, koji se ipak prethodno nijesu usuđivali na privatne napade karaktera Maie Sandu.
Glavni moldavski mitropolit Vladmir, 28. oktobra javno je podržao Dodona u propovjedi. Bilo je to prvi put u više godina da se crkva umješala u izbornu kampanju sa tog nivoa.
Moldavija je većinski pravoslavna zemlja, ali se Moldavska pravoslavna crkve nadmeće za uticaj sa Besarabijanskom pravoslavnom crkvom, koja je dio Rumunske pravoslavne crkve čije je sjedište u Bukureštu. Lideri Besarabijanske pravoslavne crkve nijesu javno komentarisali izbore.
Komentari moldavskog mitropolita daleko su od samo ličnih napada na Sandu, nakon što je u prvom krugu predsjedničkih izbora, 30. oktobra, završila na drugom mjestu odmah iza Dodona. Bivša ekonomistkinja i bivša ministrica obrazovanja, koja je sada lider Partije akcije i solidarnosti (PAS), osvojila je 38 posto podrške biračkog tijela.
Dodon, lider Socijalističke partije, osvojio je 48 posto podrške glasača, čime mu je falilo samo dva procenta da pobijedi u prvom izbornom krugu.
Jedan od najočglednijih napada na Sandu zapravo je anonimna kampanja koja se vodi protiv nje sa ciljem diskreditacije i to preko distribuiranja letaka u kojima se navodi da njena pro-EU platforma uključuje podršku homoseksulanosti i masovnim imigracijama.
Flajeri, koji su distribuirani u mnoge gradove Moldavije proglašavaju ”Maiu Sandu kao nekoga ko će predati devastiranu zemlju izbjeglicama, homoseksulacima i onima koji žele da se ujedine sa Rumunijom”.
Flajeri su štampani na svim jezicima kojima se govori u Moldaviji: moldavskom, rumunskom, ruskom i gagauzkom jeziku.
Igor Dodon je 6. novembra rekao da njegova partija nema nikakve veze sa anonimnom kampanjom koja se flajerima vodi protiv Sandu. Leci ne nose obavezujuće obilježje da su odobreni kao materijal za kampanju od Ministarstva pravde.
Stranka Sandu PAS takođe navodi da je njihova kandidatkinja za predsjednicu na udaru klevetničke kampanje u kojoj su transferi novca za kampanju “nejasnog porijekla” uplaćeni na njen lični račun.
PAS je 8. novembra saopštio da je pomenuti novac vraćen istog trenutka kada su saznali da je donacija stigla od Ilana Sbora, moldavskog industrijalca kojem se sudi za finansijske prevare.
Predsjednički izbori u Moldaviji u velikoj se mjeri doživljavaju kao borba onih koji podržavaju bliskije veze sa EU, protiv onih koji žele da prošire saradnju sa Rusijom. Dodon, bivši ministar ekonomije, izjavio je da Moldavija mora obnoviti svoje trgovinske i ekonomske veze sa Moskvom.
Kampanja međusobnog klevetanja i defamacije protivnika u predsjedničkoj utrci trajala je mjesecima i u njoj su se devet kandidata našli na izbornim listićima 30. oktobra, da bi sada bila svedena samo na dva kandidata, jednog proruskog i drugog proevropskog.
Oboje kandidata neprekidno su jedno drugo napadali po pitanju politika za koje se zalažu, optužujući se međusobno za laganje, prevare i politički kukavičluk.
Sandu je dovoila u pitanje Dodonov integritet kada je rekao da će iskoristi svoje iskustvo kao bivši ministar trgovine i ekonomije da brzo ukine užasni ruski ekonomski embargo. Rusija je jedno od mnogih ključnih izvoznih tržišta Moldavije. Ona je tražila od Dodona da kaže zašto nije tražio ukidanje embarga kada je bio ministar ekonomije od 2006 do 2009. godine.
Meta ruskog embarga su moldavska vina, povrće i voće i to još od 2006. i uglavnom se doživljavaju kao pritisak Moskve na Kišinjev, da bi zadražali svoje veze sa Rusijom, kao i da osiguraju da se ova zemlja ne priključi NATO-u i EU kao što je to učinila susjedna Rumunija.
Uloga predsjednika u Moldaviji ima uglavnom ceremonijalnu funkciju, dok su izvršne ovlasti u rukama premijera i parlamenta. Ali ako novi predsjednik pruzme funkciju sa jakom podrškom na izborima, on ili ona mogao bi imati značjan uticaj u postavljanju kursa u kojem će krenuti ova bivša sovjetska republika koja ostaje duboko podijeljena oko toga da li je njihova budućnost ka Istoku ili Zapadu.
Predsjednik Moldavije ovaj put se bira direktnim putem što je promjena iz proteklih 16 godina kada se šef države birao u parlamentu.
Facebook Forum