Nakon povremenih informacija o namjerama Albanije da na Skadarskom jezeru, blizu granice sa Crnom Gorom gradi nuklearnu elektranu, domaću javnost sada zabrinjava i vijest o albanskim planovima za gradnju hidroelektrane na rijeci Drim, opet blizu granice sa Crnom Gorom, ali u reonu Ulcinja. Takav projekat bi, prema procjenama ekologa, mogao pogubno da djeluje na dragocjene ekološke i turističke resurse tog područja.
"Tačno je da Albanija namjerava da na rijeci Drim gradi hidroelektranu, koja bi mogla ugroziti životnu sredinu na području Crne Gore", rekla je za naš program direktor Vladine Agencije za životnu sredinu Daliborka Pejović, koja je potvrdila i da državni organi Crne Gore o albanskim namjerama uopšte nijesu bili upoznati.
"Našu Agenciju su, predstavnici domaćeg nevladinog sektora, koji su boravili u Albaniji, obavijestili da je u toku javna rasprava o procjeni uticaja izgradnje brane na rijeci Drim, na životnu sredinu", kaže Pejović.
"Naša dva predstavnika su boravila u Skadru na javnoj raspravi, i tom prilikom se zaista uvjerili da je prisustvo stranih eksperata, koji su radili na elaboratu, vrlo ozbiljno i da otprilike treba dati osnovne naznake u odnosu na to kako će elektrana i kompletan projekat da utiče na segmente životne sredine. Obzirom da se mora to podvesti pod prekograničnu saradnju, da se radi o istom resursu koji koriste i Crna Gora i Albanija, malo je bilo iznenađujuće što o tome nijesu obaviješteni zvanični državni organi Crne Gore.
Na žalost, zvanično obaviještenje je izostalo tako da smo mi naše primjedbe tom prilikom saopštili i tada je rečeno da po samoj prirodi stvari izgradnja brane bi ozbiljno narušila i ugrozila biodiverzitet Skadarskog jezera, odmah bi uticala na nivo vode i naravno na njenu temperaturu, što bi po nekom kumulativnom efektu odmah dovelo u pitanje postojeću infrastrukturu biodiverziteta na jezeru i ugrozilo definitivno biljni i životinjski svijet."
Pored štetnog uticaja elektrane, koju Albanija namjerava da gradi, a koji bi seprelivao preko granice sa Crnom Gorom, sporno je i to što crnogorski državni organi, do sada nijesu bili upoznati sa takvim planovima. Gradjani Crne Gore su za namjeru susjedne Albanije saznali iz medija, koji su objavili ovu, do sada nezvaničnu, informaciju.
Predsjednik ulcinjskog ekološkog društva "Kalimera" Fejzi Hodža kaže da je i sam, tek juče saznao za albansku namjeru da gradi hidro-elektranu na Drimu ali, odlučno se protiveći takvom projektu, ipak izražava nadu da će se u medjudržavnoj komunikaciji naći zadovoljavajuće rješenje za obije zemlje:
Ada Bojana"Ja sam, kao ekolog, svakako protiv toga. Naravno, ukoliko do toga dodje i i na tome se počne ozbiljnije raditi. Takav projekat bi proizveo nesagledive posljedice za ekologiju, biodiverzitet, a normalno, to se onda odražava i na ekonomiju, turizam... Ipak, mislim da će se o tome razgovarati na državnom nivou. Mi ćemo naš dio posla apsolutno uraditi čim budemo imali neke zvanične stavove, i mi ćemo kao ekolozi i nevladin sektor dati svoje mišljenje. U svakom slučaju mislim da, uslovno rečeno, mi ćemo biti protiv, i radićemo i sa nevladinim organizacijama sa albanske strane, u Skadru, sa kojima već imamo dobru saradnju."
Nezavisna ekspertiza kaže da bi projekat hidrocentrale na Drimu mogao nanijeti dugoročnu štetu životnoj sredini, odnosno, da bi od rada ove elektrane zavisio dotok vode u rijeku Bojanu, te da bi to sigurno uticalo na ekosistem, i razorno djelovalo na njeno korito, što bi u moglo dovesti i do djelimičnog, ili potpunog nestajanja Ade Bojane, koja se nalazi na krajnjem jugu, odnosno, na ušću Bojane u more, i predstavlja značajan ekološki i turistički resurs Crne Gore.
Crna Gora je potpisnica takozvane ESPO konvencije što je obavezuje da u projekte od značaja za životnu sredinu, odnosno, u postupak procjene, uključi eksperte iz regiona. Ovaj dokument su, navodno, potpisale i: Srbija, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Makedonija, Grčka, Bugarska, Rumunija, a prema raspoloživim podacima i Albanija. Zvanične potvrde još uvijek nema, a od tog podatka zavisi dalja sudbina ovog projekta, odnosno, mogućnost Crne Gore da na njega utiče. Direktorka državne Agencije za zaštitu životne sredine Daliborka Pejović.
"Kada dobijemo odgovor na to pitanje onda ćemo znati koji su mehanizmi koje možemo koristiti prilikom uticaja ne samo na ovaj projekat nego i za sve buduće slične koji se budu radili i budu tangirali životnu sredinu Albanije, odnosno Crne Gore. Za sada ćemo morati da tražimo, kao što smo to i u slučaju nuklearne elektrane, zvanično izjašnjenje državnih organa, jer negdje pretpostavljamo da je priča o hidro-centrali, odnosno, uopšte priča o branama, alternativno rješenje nuklearne elektrane u Albaniji koja se takođe zagovarala kao jedna od mogućih rješenja."
"Tačno je da Albanija namjerava da na rijeci Drim gradi hidroelektranu, koja bi mogla ugroziti životnu sredinu na području Crne Gore", rekla je za naš program direktor Vladine Agencije za životnu sredinu Daliborka Pejović, koja je potvrdila i da državni organi Crne Gore o albanskim namjerama uopšte nijesu bili upoznati.
"Našu Agenciju su, predstavnici domaćeg nevladinog sektora, koji su boravili u Albaniji, obavijestili da je u toku javna rasprava o procjeni uticaja izgradnje brane na rijeci Drim, na životnu sredinu", kaže Pejović.
Izostalo zvanično saopštenje
"Naša dva predstavnika su boravila u Skadru na javnoj raspravi, i tom prilikom se zaista uvjerili da je prisustvo stranih eksperata, koji su radili na elaboratu, vrlo ozbiljno i da otprilike treba dati osnovne naznake u odnosu na to kako će elektrana i kompletan projekat da utiče na segmente životne sredine. Obzirom da se mora to podvesti pod prekograničnu saradnju, da se radi o istom resursu koji koriste i Crna Gora i Albanija, malo je bilo iznenađujuće što o tome nijesu obaviješteni zvanični državni organi Crne Gore.
Rečeno je da bi po samoj prirodi stvari izgradnja brane bi ozbiljno narušila i ugrozila biodiverzitet Skadarskog jezera
Na žalost, zvanično obaviještenje je izostalo tako da smo mi naše primjedbe tom prilikom saopštili i tada je rečeno da po samoj prirodi stvari izgradnja brane bi ozbiljno narušila i ugrozila biodiverzitet Skadarskog jezera, odmah bi uticala na nivo vode i naravno na njenu temperaturu, što bi po nekom kumulativnom efektu odmah dovelo u pitanje postojeću infrastrukturu biodiverziteta na jezeru i ugrozilo definitivno biljni i životinjski svijet."
Pored štetnog uticaja elektrane, koju Albanija namjerava da gradi, a koji bi seprelivao preko granice sa Crnom Gorom, sporno je i to što crnogorski državni organi, do sada nijesu bili upoznati sa takvim planovima. Gradjani Crne Gore su za namjeru susjedne Albanije saznali iz medija, koji su objavili ovu, do sada nezvaničnu, informaciju.
Nesagledive posljedice po ekologiju
Predsjednik ulcinjskog ekološkog društva "Kalimera" Fejzi Hodža kaže da je i sam, tek juče saznao za albansku namjeru da gradi hidro-elektranu na Drimu ali, odlučno se protiveći takvom projektu, ipak izražava nadu da će se u medjudržavnoj komunikaciji naći zadovoljavajuće rješenje za obije zemlje:
Crna Gora može da utiče?
Nezavisna ekspertiza kaže da bi projekat hidrocentrale na Drimu mogao nanijeti dugoročnu štetu životnoj sredini, odnosno, da bi od rada ove elektrane zavisio dotok vode u rijeku Bojanu, te da bi to sigurno uticalo na ekosistem, i razorno djelovalo na njeno korito, što bi u moglo dovesti i do djelimičnog, ili potpunog nestajanja Ade Bojane, koja se nalazi na krajnjem jugu, odnosno, na ušću Bojane u more, i predstavlja značajan ekološki i turistički resurs Crne Gore.
Crna Gora je potpisnica takozvane ESPO konvencije što je obavezuje da u projekte od značaja za životnu sredinu, odnosno, u postupak procjene, uključi eksperte iz regiona. Ovaj dokument su, navodno, potpisale i: Srbija, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Makedonija, Grčka, Bugarska, Rumunija, a prema raspoloživim podacima i Albanija. Zvanične potvrde još uvijek nema, a od tog podatka zavisi dalja sudbina ovog projekta, odnosno, mogućnost Crne Gore da na njega utiče. Direktorka državne Agencije za zaštitu životne sredine Daliborka Pejović.
"Kada dobijemo odgovor na to pitanje onda ćemo znati koji su mehanizmi koje možemo koristiti prilikom uticaja ne samo na ovaj projekat nego i za sve buduće slične koji se budu radili i budu tangirali životnu sredinu Albanije, odnosno Crne Gore. Za sada ćemo morati da tražimo, kao što smo to i u slučaju nuklearne elektrane, zvanično izjašnjenje državnih organa, jer negdje pretpostavljamo da je priča o hidro-centrali, odnosno, uopšte priča o branama, alternativno rješenje nuklearne elektrane u Albaniji koja se takođe zagovarala kao jedna od mogućih rješenja."
