Više od 30 nevladinih organizacija zatražilo je od Vlade Crne Gore 16. aprila da bude kosponzor rezolucije Ujedinjenih nacija (UN) o genocidu u Srebrenici.
Iz Ministarstva vanjskih poslova nisu odgovorili Radiju Slobodna Evropa (RSE) na upit da li će se zvanična Podgorica pridružiti sponzorisanju rezolucije.
Nacrt rezolucije trebao bi biti razmatran u srijedu 17. aprila na zatvorenoj sjednici UN, prije nego što se o njoj bude glasalo na Generalnoj skupštini UN početkom maja.
“Budući da se podrazumijeva da će Crna Gora 2. maja glasati za Rezoluciju, smatramo da treba da učini i korak više i pridruži se grupi od trenutno 18 država svijeta koje su je kosponzorisale i koje razumiju važnost izgradnje mira”, navodi se u inicijativi upućenoj premijeru Miloju Spajiću.
Inicijativu je, osim nevladinih organizacija, podržalo i više građanskih aktivista, među kojima i bivša ministarka evropskih poslova Jovana Marović.
I iz opozicione Bošnjačke stranke su poručili da je Crnoj Gori mjesto među kosponzorima rezolucije.
Šta se navodi u rezoluciji?
Rezolucijom, koju su inicirale Njemačka i Ruanda, se 11. juli proglašava Međunarodnim danom sjećanja na genocid u Srebrenici, piše u nacrtu u koji je RSE imao uvid.
Zločin u Bosni i Hercegovini je pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu označen kao genocid.
Odnosi se na ubijanje više od 8.000 Bošnjaka, kako je to utvrđeno presudama međunarodnih sudova, u julu 1995. godine, kada je Vojska Republike Srpske zauzela Srebrenicu.
Za genocid i zločine u Srebrenici do sada je osuđeno više od 50 osoba, na više od 700 godina zatvora.
U tekstu se, između ostalog, traži da se bez rezerve osudi svako poricanje genocida u Srebrenici, kao i radnje koje veličaju osuđene za ratne zločine, uključujući i one odgovorne za genocid.
U rezoluciji se naglašava važnost dovršetka procesa traženja i identifikacije preostalih žrtava i omogućavanje njihovog dostojanstvenog ukopa.
Poziva se i na nastavak procesuiranja počinilaca genocida.
Rezoluciju su podržale, između ostalog, i Sjedinjene Države i Francuska, a od zemalja regiona Albanija, Sjeverna Makedonija i Slovenija.
Ko na Zapadnom Balkanu (ne) priznaje genocid u Srebrenici?
'Prava strana istorije'
Njegujući regionalnu saradnju i dobrosusjedske odnose po kojima je bila prepoznata, Crna Gora mora značajno doprinijeti da se kultura sjećanja na žrtve genocida podigne na međunarodni nivo, poručuje se u inicijativi koju je podržalo više od 30 NVO i više građanskih aktivista.
U saopštenju se napominje da je Skupština Crne Gore prije 15 godina usvojila Deklaraciju o prihvatanju rezolucije Evropskog parlamenta o Srebrenici a prije tri i Rezoluciju o genocidu o Srebrenici.
Potpisnici su pozvali premijer Spajića da potpisivanjem formulara o kosponzorstvu rezolucije pokaže da stoji "uz sve što u ovim dokumentima piše", kao i da stavi "Crnu Goru na pravu stranu istorije, gdje joj je uvijek i bilo mjesto".
Za Rezoluciju iz 2021. godine je glasalo 55 od 81 poslanika. Protiv ili udržani su bili poslanici vladajuće većine iz redova prosrpske Socijalističke narodne partije (SNP) i proruskih partija iz bivšeg Demokratskog fronta (DF).
Narednih mjeseci se očekuje, shodno koalicionom sporazumu stranaka većine, rekonstrukcija Vlade u koju treba da uđu kadrovi DF-a.
Ni nakon usvajanja Rezolucije u crnogorskom parlamanetu, potpisnici inicijative ističu da negiranje genocida u Srebrenici nije prestalo.
Tako je, na primjer, predsjednik Opštine Nikšić (DF) Marko Kovačević negirao je sredinom 2021. godine da je u Srebrenici počinjen genocid.
Međutim, Viši sud je utvrdio da on nije počinio krivično djelo izazivanja nacionalne ili vjerske mržnje.
