Tri i po godine nakon donošenja Opšteg zakona o manjinskim pravima, sekretar Republičkog saveta za nacionalne manjine Petar Lađović uverava da se sada u tom telu efikasno radi na donošenju zakona koji će precizirati ovlašćenje i način izbora nacionalnih saveta:
“Radimo na osnovu niza prijedloga, a u stavari imamo jedan prijedlog koji mi nazivamo neslužbeno neka četvrta verzija zakona koja nam služi kao pretpostavka. Imamo za sada visok stepen konsenzusa kad su u pitanju ovlašćenja i nikako konsenzus kada su u pitanju izbori.”
Njegovu tvrdnju da čitav posao sada otežava činjenica što se takozvane velike manjine zalažu za direktan način izbora tih tela ubuduće, a da su male manjine zato da ostane elektorski sistem izbora, potvrđuju i reči i Borisa Nebesnog iz Ukrajinskog nacionalnog saveta:
“Osamdeset pet posto Ukrajinaca živi u Vojvodini i u svim opštinama, nema nijedne opštine u Vojvodini, sve da je i 4-5 hiljada stanovnika, u svim opštinama ima Ukrajinaca. Kako organizovati neposredne izbore u takvim uslovima?”
Savet vojvođanskih Mađara svojevremeno je podržao elektorski način izbora nacionalnih saveta. Sada međutim smatra da treba predvideti direktne izbore, kaže Laslo Galamboš:
“Način izbora na osnovu elektorskog sistema, taj sistem nije dobar, mislim da je to bilo nužno zlo u prvom koraku.”
Stranka Andraša Agoštona, podseća on, od početku je bila protiv elektorskog načina izbora manjinskih nacionalnih saveta:
“Mi smatramo da je to u stvari samo jedno političko mešetarenje za takav izlaz da najjače stranke ili grupacije imaju premoć uticanja.”
Pavel Domonji iz Helšinskog odbora za ljudska prava u Srbiji podseća, međutim, da su i predstavnici države pre tri godine bili protiv direktnog načina izbora nacionalnih saveta:
“Kada je gospodin Ljajić izjavio da su posebni birački spiskovi uvod u segregaciju nacionalnih manjina.”
U svakom slučaju to što još uvek nema zakona koji će precizirati i nadleženost nacionalnih saveta, loša je poruka od strane države, kaže Esad Džudžević iz Bošnjačkog nacionalnog saveta:
“Još uvek nema, dakle, političke volje da se to uradi u smislu upravo operacionalizacije, odnosno veoma konkretnih i preciznih definicija prava i obaveza države prema nacionalnim savetima i prava i obaveza nacionalnih saveta prema državi.”
Direktor Centra za multikulturalnost Alpar Lošonc primećuje tako da je još uvek suviše velika nestabilnost u pogledu svih institucionalnih aspekata manjinske politike:
“Ne postoje dakako profili tih insitucija, postoje nacionalni saveti, postoji republički savet koji koordiniše rad svih nacionalnih saveta ali naprosto ne postoji integracija toga, jedan institucionalni, konstitucionlani poredak Srbije kao političke zajednice. Shodno tome, skoro svaki aspekat manjinske politike je podložan ad hok političkim pregovaranjima, podložan je jednoj takvoj nestabilnosti što ne prestano ruši kvalitet manjinske politike.”
“Radimo na osnovu niza prijedloga, a u stavari imamo jedan prijedlog koji mi nazivamo neslužbeno neka četvrta verzija zakona koja nam služi kao pretpostavka. Imamo za sada visok stepen konsenzusa kad su u pitanju ovlašćenja i nikako konsenzus kada su u pitanju izbori.”
Njegovu tvrdnju da čitav posao sada otežava činjenica što se takozvane velike manjine zalažu za direktan način izbora tih tela ubuduće, a da su male manjine zato da ostane elektorski sistem izbora, potvrđuju i reči i Borisa Nebesnog iz Ukrajinskog nacionalnog saveta:
“Osamdeset pet posto Ukrajinaca živi u Vojvodini i u svim opštinama, nema nijedne opštine u Vojvodini, sve da je i 4-5 hiljada stanovnika, u svim opštinama ima Ukrajinaca. Kako organizovati neposredne izbore u takvim uslovima?”
Savet vojvođanskih Mađara svojevremeno je podržao elektorski način izbora nacionalnih saveta. Sada međutim smatra da treba predvideti direktne izbore, kaže Laslo Galamboš:
“Način izbora na osnovu elektorskog sistema, taj sistem nije dobar, mislim da je to bilo nužno zlo u prvom koraku.”
Stranka Andraša Agoštona, podseća on, od početku je bila protiv elektorskog načina izbora manjinskih nacionalnih saveta:
“Mi smatramo da je to u stvari samo jedno političko mešetarenje za takav izlaz da najjače stranke ili grupacije imaju premoć uticanja.”
Pavel Domonji iz Helšinskog odbora za ljudska prava u Srbiji podseća, međutim, da su i predstavnici države pre tri godine bili protiv direktnog načina izbora nacionalnih saveta:
“Kada je gospodin Ljajić izjavio da su posebni birački spiskovi uvod u segregaciju nacionalnih manjina.”
U svakom slučaju to što još uvek nema zakona koji će precizirati i nadleženost nacionalnih saveta, loša je poruka od strane države, kaže Esad Džudžević iz Bošnjačkog nacionalnog saveta:
“Još uvek nema, dakle, političke volje da se to uradi u smislu upravo operacionalizacije, odnosno veoma konkretnih i preciznih definicija prava i obaveza države prema nacionalnim savetima i prava i obaveza nacionalnih saveta prema državi.”
Direktor Centra za multikulturalnost Alpar Lošonc primećuje tako da je još uvek suviše velika nestabilnost u pogledu svih institucionalnih aspekata manjinske politike:
“Ne postoje dakako profili tih insitucija, postoje nacionalni saveti, postoji republički savet koji koordiniše rad svih nacionalnih saveta ali naprosto ne postoji integracija toga, jedan institucionalni, konstitucionlani poredak Srbije kao političke zajednice. Shodno tome, skoro svaki aspekat manjinske politike je podložan ad hok političkim pregovaranjima, podložan je jednoj takvoj nestabilnosti što ne prestano ruši kvalitet manjinske politike.”
