Piše: Christopher Miller (RSE)
Ukrajinski zvaničnici i političari alarmirani su izvještajem da Vijeće Evrope razmišlja o ukidanju sankcija nametnutih Rusiji zbog vojne intervencije na Krimu zbog straha da bi Moskva mogla napusiti ovo tijelo.
‘Jako smo zabrinuti,’ izjavio je Dmitro Kuleba, ambasador Ukrajine u Parliamentarnoj skupštini Vijeća Evrope (PACE). 'Ovo pitanje prevazilazi interese Ukrajine. U interesu čitavog regiona je da se odbrani Vijeće Evrope od ruske ucjene i naginjanja prema Rusiji.'
Kuleba je ovo izjavio nakon izvještaja Financial Timesa od 26 novembra da Moskva zahtjeva da joj se vrati pravo glasa u PACE -- koje je ukinuto 2014. kao odgvoor na aneksiju Krima -- i da generalni sekretar Vijeća Evrope lobira za ovakvu odluku.
FT je javio da Generalni sekretar Vijeća Evrope Thorbjorn Jagland obilazi Evropu upozoravajući da bi se Moskva mogla povući iz tijela koje ima 47 članica -- i koje nadgleda Evropsku konvenvciju o ljudskim pravima i Evropski sud za ljudska prava -- ako se ne ispune njeni uslovi.
‘Bilo bi stvarno jako, jako loše ako Rusija napusti (Vijeće Evrope) ... jer su konvencija i sud bili tako važni za ruske građane,’ FT je citirao Jaglandovu izjavu. ‘Bio bi to negativan razvoj za Evropu jer ćemo imati Evropu bez Rusije.’
Intrevju sa Jaglandom je izazvao ljutnju u Kijevu. U objavi na Facebooku, Volodimir Arijev, šef ukrajinske delegacije i parlamentarni zastupnik vladajuće partije prdsjednika Petro Porošenka, optužio je jaglanda da pati od ‘Stokholmskog sindroma’, sugerirajući da je postao talac ruskih interesa.
Neki se, međutim slažu da bi izostanak Rusije iz Vijeća Evrope, PACE i, samim tim, Evropskog suda za ljudska prava, ima i lošu stranu. Ruski slučajevi predstavljaju otprilike jednu trećinu slučajeva pred strazburškim sudom.
Tanja Lokšina iz ogranka Human Rights Watch-a u Moskvi je izjavila za FT da je sud ‘bio majuspješniji međunarodnio mehanizam zaštite’ za prava Rusa, dodajući da da je sud ‘bio posljednja instanca u situaciji kada nisu mogli doći do pravde na domaćim sudovima’.
Rusija se mjesecima bori za povratak prava glasa i u junu je prestala sa uplatama Vijeću Evrope u znak odmazde zbog oduzimanja prava glasa njene delegacije, Reuters je tada javio.
Independent, koji citira rusko Ministarstvo vanjskih poslova, je također javio da je ‘proganjanja’ njenih ruskih delegata dodatni razlog za ovaj potez.
Novi ruski pokušaj da joj se vrati pravo glasa se dešava u sito vrijeme kao i zbor novog evropskog komesara za ljudska prava. Moskva je rela da neće priznati pobjednika ako joj se ne vrati pravo glasa.
Bilo je, također, sugestija da bi vraćanje prava glasa Rusiji moglo biti korišteno kao dokaz pobjede predsjednika Vladinira Putina uoči predsjedničkih izbira u martu. Putin nije najavio kandidaturu ali je opšte očekivanje da će to učiniti.
Ako se Rusija vrati u PCAE u januaru, izjavio je Kuleba, ‘biće to izvrstan poklon Putinu uoči izbora’.
Kuleba, koji je od početka svoje uloge u ljeto 2016. radio na tome da spriječi povratak Rusije u PACE dok se ne ispune sve obaveze za dizanje sankcija, izjavio je da se pitanje dozvoljavanja bezuslovnog povratka Moskve ‘odvija u sjeni, jer niko nije zainteresovan da uključi osoblje Vijeća Evrope’.
Ako Rusija dobije nazad pravo glasa, kazao je Kuleba, Ukrajina će ostati član Vijeća Evrope, ‘iako će naši paralementarci ozbiljno razmotriti povlačenje iz PACE’.
‘Vlada je u svojoj reakciji neću narušiti naše pravne obaveze ali će razmotriti sve vidove saradnje na bazi dobre volje i preporuka,’ kazao je ukrajinski zvaničnik.
‘Ukrajini je potrebno snažno Vijeće Evrope radi odbarne ljudskih prava u Ukrajini i na teritoriji koju je ojupirala Rusija i da nam pomogne sa reformama,’ izjavio je Kuleba, govoreći o istočnim oblastima Donjeck i Luganjsk, gdje se vladine snage još uvijek bore protiv militanata koje podržava Moskva u ratu koji je uzeo više od 10.000 života. ‘Ako se Rusiji dozvoli da se varti u PACE bez plaćanja cijene, Vijeće Evrope će postati slabo i izgubuće kredibilitet u Ukrajini.’
On je dodao: ‘Postići mir sa Rusijom na račun Ukrajine -- dešava se upravo to.’
*****
Na fotografiji: Ruski šef diplomatije Sergej Lavrov (L) i generalni sekretar Vijeća Evrope Thorbjorn Jagland u Moskvi 20. oktobra.
