Uporište za inicijativu o izmjeni Zakona o izboru odbornika i poslanika Vijeće narodnih skupština, inače aktivni participant u Pokretu za očuvanje Državne zajednice, nalaze u tome što se na posljednjem popisu u Crnoj Gori, prema njihovom tumačenju, pokazalo da nema većinskog naroda, jer nijedna nacionalna zajednica ne broji 51 procenat od ukupnog broja stanovnika, te, po njihovom mišljenju, albanski narod ne može imati veća prava od drugih, obrazlaže član Upravnog odbora Vijeća narodnih skupština Momčilo Vuksanović:
«Čim nema većinskog naroda onda nema ni manjinskog naroda i onda je potpuna zloupotreba da neko ima privilegiju pozitivne diskriminacije, a da svi drugi nemaju, jer u Crnoj Gori nije samo albanska nacionalna zajednica niti najveća, niti najmanja.“
Važećim Zakonom o izboru poslanika Crna Gora podijeljena je u dvije izborne jedinice, od kojih je jedna ona na kojoj živi većinsko albansko stanovništvo iz kojeg se biraju četiri poslanika koja, shodno izbornoj volji, mogu, ali i ne moraju biti iz albanskih nacionalnih stranaka. Na naše pitanje da li mu je poznato da je odredba o pozitivnoj diskriminaciji nešto što predstavlja međunarodni standard, te da je u saglasju i sa Poveljom državne zajednice o ljudskim i manjinskim pravima, Vuksanović odgovara:
«Ja ne znam da li shvatate i vidite li koliko su svi drugi neravnopravni u odnosu na Albance. Da li je to Vama kao građaninu jasno?“
Inicijativa o ukidanju pozitvne diskriminacije od strane Vijeća narodnih skupština uslijedila je samo petnaestak dana nakon što je ta ista nevladina organizacija zatražila od albanske nacionalne zajednice da se do riješenja državnog statusa Crne Gore uzdrže od stavljanja na bilo čiju stranu, je, kako su naveli, „oni su u stvaranju crnogorske državnosti učestvovali veoma malo ili nimalo“. Vuksanovića smo pitali i zbog čega su dva njihova posljednja oglašavanja usmjerena na albansku nacionalnu zajednicu u Crnoj Gori:
«Može se samo tumačiti da predstavnici albanskih nacionalnih partija su uglavnom instruisani preporukama aktuelnog režima, vrše napad na srpsku nacionalnu zajednicu i vi ste mogli da vidite da jednostavno potpuno neprincipijelno gospodin Dinoša poziva i prije raspisivanja referenduma i prije bilo kakvog koncensusa, svoju nacionalnu zajednicu da se priključi separatističkom režimu i da glasa za samostalnu i nezavisnu Crnu Goru.“
RSE: Izvinite, a da li je to napad na bilo koji način na srpsku zajedicu u Crnoj Gori?
VUKSANOVIĆ: Jeste, jer mi želimo da živimo u zajedničkoj državi sa Srbijom.
Komentarišući za naš program zahtjev Vijeća narodnih skupština, predsjednik Demokratske unije Albanaca Ferhat Dinoša kaže da ga ne čudi što plemenske skupštine ne poznaju evropske standarde koje su garantovane čak i Ustavnom poveljom državne zajednice za koju se zalažu:
«Ali me čudi što hoće da gaze i Ustavnu povelju ove državne zajednice. Naime, bez pozitivne diskriminacije, odnosno afirmativne akcije, ne može biti riječi o pravima nacionalnih manjina u multietničkim demokratijama, a stečena prava su zagarantovana Ustavnom poveljom ove državne zajednice. Crna Gora jeste multietnička demokratija i multinacionalna država i Albanci u njoj su jedna od nacionalnim manjina koja je u proteklom periodu pluralizma stekla neka prava koja ne mogu biti dovedena u pitanje.“
Za istraživača kršenja ljudskih prava i člana Radne grupe za izradu zakona o nacionalnim manjinama Aleksandra Zekovića posebno je zabrinjavajuće to što se Vijeće narodnih skupština po drugi put u vrlo kratkom periodu usmjerilo protiv albanske nacionalne zajednice u Crnoj Gori:
«Inicijativa Vijeća narodnih skupština, ova sadašnja i ona koja je bila prije petnaestak dana zaista bi trebalo da budu predmet interesovanja kako civilnog društva, kako medija, a, meni se čini i imam utisak, zbog određenih elemenata koje one sadrže i nadležnih državnih organa.“
Što se tiče pozitivne diskriminacije kao jednog od stečenoh prava albanske zajednice u Crnoj Gori, kao i međunarodnog standarda, Zeković podsjeća:
«Ono što danas imaju pripadnici albanske nacionalne manjine u Crnoj Gori to bi trebalo da imaju pripadnici drugih manjinskih naroda i upravo će u tom pravcu buduća izmjena izborne regulative sigurno ići, u tom pravcu da se omogući djelotvorna participacija i ostalih manjinskih zajednica u Crnoj Gori. Mislim da bi uopšte i samo uzimanje u obzir njihove inicijative Crnu Goru u svijetu prepoznalo kao zemlju u kojoj se neozbiljno vodi računa o ljudskim i manjinskim pravima.“
«Čim nema većinskog naroda onda nema ni manjinskog naroda i onda je potpuna zloupotreba da neko ima privilegiju pozitivne diskriminacije, a da svi drugi nemaju, jer u Crnoj Gori nije samo albanska nacionalna zajednica niti najveća, niti najmanja.“
Važećim Zakonom o izboru poslanika Crna Gora podijeljena je u dvije izborne jedinice, od kojih je jedna ona na kojoj živi većinsko albansko stanovništvo iz kojeg se biraju četiri poslanika koja, shodno izbornoj volji, mogu, ali i ne moraju biti iz albanskih nacionalnih stranaka. Na naše pitanje da li mu je poznato da je odredba o pozitivnoj diskriminaciji nešto što predstavlja međunarodni standard, te da je u saglasju i sa Poveljom državne zajednice o ljudskim i manjinskim pravima, Vuksanović odgovara:
«Ja ne znam da li shvatate i vidite li koliko su svi drugi neravnopravni u odnosu na Albance. Da li je to Vama kao građaninu jasno?“
Inicijativa o ukidanju pozitvne diskriminacije od strane Vijeća narodnih skupština uslijedila je samo petnaestak dana nakon što je ta ista nevladina organizacija zatražila od albanske nacionalne zajednice da se do riješenja državnog statusa Crne Gore uzdrže od stavljanja na bilo čiju stranu, je, kako su naveli, „oni su u stvaranju crnogorske državnosti učestvovali veoma malo ili nimalo“. Vuksanovića smo pitali i zbog čega su dva njihova posljednja oglašavanja usmjerena na albansku nacionalnu zajednicu u Crnoj Gori:
«Može se samo tumačiti da predstavnici albanskih nacionalnih partija su uglavnom instruisani preporukama aktuelnog režima, vrše napad na srpsku nacionalnu zajednicu i vi ste mogli da vidite da jednostavno potpuno neprincipijelno gospodin Dinoša poziva i prije raspisivanja referenduma i prije bilo kakvog koncensusa, svoju nacionalnu zajednicu da se priključi separatističkom režimu i da glasa za samostalnu i nezavisnu Crnu Goru.“
RSE: Izvinite, a da li je to napad na bilo koji način na srpsku zajedicu u Crnoj Gori?
VUKSANOVIĆ: Jeste, jer mi želimo da živimo u zajedničkoj državi sa Srbijom.
Komentarišući za naš program zahtjev Vijeća narodnih skupština, predsjednik Demokratske unije Albanaca Ferhat Dinoša kaže da ga ne čudi što plemenske skupštine ne poznaju evropske standarde koje su garantovane čak i Ustavnom poveljom državne zajednice za koju se zalažu:
«Ali me čudi što hoće da gaze i Ustavnu povelju ove državne zajednice. Naime, bez pozitivne diskriminacije, odnosno afirmativne akcije, ne može biti riječi o pravima nacionalnih manjina u multietničkim demokratijama, a stečena prava su zagarantovana Ustavnom poveljom ove državne zajednice. Crna Gora jeste multietnička demokratija i multinacionalna država i Albanci u njoj su jedna od nacionalnim manjina koja je u proteklom periodu pluralizma stekla neka prava koja ne mogu biti dovedena u pitanje.“
Za istraživača kršenja ljudskih prava i člana Radne grupe za izradu zakona o nacionalnim manjinama Aleksandra Zekovića posebno je zabrinjavajuće to što se Vijeće narodnih skupština po drugi put u vrlo kratkom periodu usmjerilo protiv albanske nacionalne zajednice u Crnoj Gori:
«Inicijativa Vijeća narodnih skupština, ova sadašnja i ona koja je bila prije petnaestak dana zaista bi trebalo da budu predmet interesovanja kako civilnog društva, kako medija, a, meni se čini i imam utisak, zbog određenih elemenata koje one sadrže i nadležnih državnih organa.“
Što se tiče pozitivne diskriminacije kao jednog od stečenoh prava albanske zajednice u Crnoj Gori, kao i međunarodnog standarda, Zeković podsjeća:
«Ono što danas imaju pripadnici albanske nacionalne manjine u Crnoj Gori to bi trebalo da imaju pripadnici drugih manjinskih naroda i upravo će u tom pravcu buduća izmjena izborne regulative sigurno ići, u tom pravcu da se omogući djelotvorna participacija i ostalih manjinskih zajednica u Crnoj Gori. Mislim da bi uopšte i samo uzimanje u obzir njihove inicijative Crnu Goru u svijetu prepoznalo kao zemlju u kojoj se neozbiljno vodi računa o ljudskim i manjinskim pravima.“
