Posljednje istraživanje Centra za monitoring pokazuje da 75% građana smatra članstvo u Evropskoj Uniji dobrim za Crnu Goru, a samo 3% negativnim. Đuro Stojanović, predsjednik Upravnog odbora CEMI-ja, za naš radio kaže da su Evropskoj Uniji najnaklonjeniji građani koji o njoj i njenim propisima najmanje znaju:
“Tako, na primjer, populacija građana bez obrazovanja u najvećoj mjeri se izjašnjava pozitivno i veoma pozitivno o Evropskoj Uniji, a istovrremeno nijedan od ispitanika nije rekao da poznaje dobro ili veoma dobro Evropsku Uniju. Najveći dio ispitanika je reklo da uopšte ne poznaje Evropsku Uniju, uopšte ne poznaje njene institucije i rad, ali sa druge strane u potpunosti podržava”.
Prema istraživanju CEMI-ja veliki procjenat crnogorskih građana nikada nije imao priliku da stav o Evropskoj Uniji formira na osnovu ličnog iskustva. Naime, 63% građana nije posjetilo nijednu zemlju članicu Evropske Unije, a ipak ima čvrst stav o toj zajednici. Đuro Stojanović:
“Na primjer, čak 71% mladih mlađih od dvadeset pet godina nije nijednom bio u zemljama Evropske Unije. Izuzetno veliki broj mladih građana koji nijesu bili u Evropskoj Uniji, a ipak imaju određeni formirani stav da je to dobro ili veoma dobro”.
Građani Podgorice koje smo anketirali od Evropske Unije uglavnom očekuju pomoć i boljitak u svakom smislu:
PODGORIČANKA 1: Dobro za sve. Za narod. Vjerovatno će imati neku pomoć. Više pomoći od Evrope, a ograničenja ima sigurno, ali ja se nadam da će samo bit bolje.
PODGORIČANIN 1: Ja ne znam koliko će nam pomoć ta Evropska Unija. Inače, vjerovatno, ipak se osjeti ući u Evropsku Uniju da je dobro, ali ja, na primjer, ne vidim tu spas.
RSE: A gdje vidite?
PODGORIČANIN 1: Spas vidim da kada bi sad krenuli da radimo, a ne da sve rasprodajemo i ostade svijet bez posla.
PODGORIČANIN 2: Osnovno je da je slobodan protok robe i ljudi. Znači, slobodno zapošljavanje, slobodan rad, što je najbitnije.
RSE: Mislite li i na plate, neki bolji standard?
PODGORIČANIN 2: To se podrazumijeva. Normalno, ako ne bi bio onaj evropski trenutno neka bude polovina od tog evropskog standarda mi bi bili zadovoljni sigurno.
PODGORIČANIN 3: To bi bila civilizacijska pobjeda ovog naroda, ove države da postane dio, uz sve mane koje imamo kao: ograničavanje suvereniteta država, znači imaš nekog nad tobom. A to onda može za male obične ljude da bude ogromna prednost. Zato uopšte nećemo da idemo kod našeg Šefka ombudsmana, nego će se ić na sud, vjerovatno Strazbur ili neki njihov gdje ćeš moći svoje pravo da išćeraš do kraja.
PODGORIČANIN 4: Što nam donosi, a što odnosi Evropska Unija to je sljedeće. Crnogorci kao po priči neradan narod moraće da rade. A odnosi onima koji neće da rade, odnosno što će morati da rade, iako to možda ne žele.
Na takve stavove građana, prema riječima Đura Stojanovića, u najvećoj mjeri utiču mediji:
“Tu je izuzetno velika i značajna uloga medija, jer oni definitivno, prema našem istraživanju, praktično u potpunosti oblikuju svijest o Evropskoj Uniji i njenoj ulozi”.
Dragan Đurić, pomoćnik ministra za evropske integracije, kaže da mu euforija koja vlada oko ulaska u Evropsku Uniju liči na vrijeme kada se upotrebljavala floskula “Komunizam je na horizontu”. Tako je sada, prema njegovim riječima, Evropska Unija na vidiku:
“Kada pogledate što je horizont, vidjećete da je to jedna zamišljena linija koja spaja nebo i zemlju, koju možeš pokušati da dostigneš, ali nikad ne možeš zato što je zemlja okrugla. Javlja se jedan osjećaj da je to sve nešto nedostižno za nas i da sadrži neke standarde u koje se mi uopšte ne razumijemo”.
Đurić kaže da je svjestan da ljudi nemaju dovoljno informacija o Evropskoj Uniji i procesu pridruživanja, te ni o prednostima, ni o manama koje donosi učlanjenje u tu zajednicu. On kaže da je Crna Gora počela intenzivno da radi na edukaciji ljudi u tom smislu, ali dodaje da nije vrijeme da se građanima ukazuje na potencijalne opasnosti i troškove pridruživanja Evropskoj Uniji, već prvenstveno na koristi:
“Pitanje ukupne sigurnosti, stabilnosti, eliminisanje prijetnje ratom teško je izmjeriti. Tako da je teško sad porediti vrijednost tog cilja i nekakav trošak prilagođavanja proizvodnje sira i načina proizvodnje sira i fitosanitarnih kontrola koje se pri tome moraju ispuniti itd.”
“Tako, na primjer, populacija građana bez obrazovanja u najvećoj mjeri se izjašnjava pozitivno i veoma pozitivno o Evropskoj Uniji, a istovrremeno nijedan od ispitanika nije rekao da poznaje dobro ili veoma dobro Evropsku Uniju. Najveći dio ispitanika je reklo da uopšte ne poznaje Evropsku Uniju, uopšte ne poznaje njene institucije i rad, ali sa druge strane u potpunosti podržava”.
Prema istraživanju CEMI-ja veliki procjenat crnogorskih građana nikada nije imao priliku da stav o Evropskoj Uniji formira na osnovu ličnog iskustva. Naime, 63% građana nije posjetilo nijednu zemlju članicu Evropske Unije, a ipak ima čvrst stav o toj zajednici. Đuro Stojanović:
“Na primjer, čak 71% mladih mlađih od dvadeset pet godina nije nijednom bio u zemljama Evropske Unije. Izuzetno veliki broj mladih građana koji nijesu bili u Evropskoj Uniji, a ipak imaju određeni formirani stav da je to dobro ili veoma dobro”.
Građani Podgorice koje smo anketirali od Evropske Unije uglavnom očekuju pomoć i boljitak u svakom smislu:
PODGORIČANKA 1: Dobro za sve. Za narod. Vjerovatno će imati neku pomoć. Više pomoći od Evrope, a ograničenja ima sigurno, ali ja se nadam da će samo bit bolje.
PODGORIČANIN 1: Ja ne znam koliko će nam pomoć ta Evropska Unija. Inače, vjerovatno, ipak se osjeti ući u Evropsku Uniju da je dobro, ali ja, na primjer, ne vidim tu spas.
RSE: A gdje vidite?
PODGORIČANIN 1: Spas vidim da kada bi sad krenuli da radimo, a ne da sve rasprodajemo i ostade svijet bez posla.
PODGORIČANIN 2: Osnovno je da je slobodan protok robe i ljudi. Znači, slobodno zapošljavanje, slobodan rad, što je najbitnije.
RSE: Mislite li i na plate, neki bolji standard?
PODGORIČANIN 2: To se podrazumijeva. Normalno, ako ne bi bio onaj evropski trenutno neka bude polovina od tog evropskog standarda mi bi bili zadovoljni sigurno.
PODGORIČANIN 3: To bi bila civilizacijska pobjeda ovog naroda, ove države da postane dio, uz sve mane koje imamo kao: ograničavanje suvereniteta država, znači imaš nekog nad tobom. A to onda može za male obične ljude da bude ogromna prednost. Zato uopšte nećemo da idemo kod našeg Šefka ombudsmana, nego će se ić na sud, vjerovatno Strazbur ili neki njihov gdje ćeš moći svoje pravo da išćeraš do kraja.
PODGORIČANIN 4: Što nam donosi, a što odnosi Evropska Unija to je sljedeće. Crnogorci kao po priči neradan narod moraće da rade. A odnosi onima koji neće da rade, odnosno što će morati da rade, iako to možda ne žele.
Na takve stavove građana, prema riječima Đura Stojanovića, u najvećoj mjeri utiču mediji:
“Tu je izuzetno velika i značajna uloga medija, jer oni definitivno, prema našem istraživanju, praktično u potpunosti oblikuju svijest o Evropskoj Uniji i njenoj ulozi”.
Dragan Đurić, pomoćnik ministra za evropske integracije, kaže da mu euforija koja vlada oko ulaska u Evropsku Uniju liči na vrijeme kada se upotrebljavala floskula “Komunizam je na horizontu”. Tako je sada, prema njegovim riječima, Evropska Unija na vidiku:
“Kada pogledate što je horizont, vidjećete da je to jedna zamišljena linija koja spaja nebo i zemlju, koju možeš pokušati da dostigneš, ali nikad ne možeš zato što je zemlja okrugla. Javlja se jedan osjećaj da je to sve nešto nedostižno za nas i da sadrži neke standarde u koje se mi uopšte ne razumijemo”.
Đurić kaže da je svjestan da ljudi nemaju dovoljno informacija o Evropskoj Uniji i procesu pridruživanja, te ni o prednostima, ni o manama koje donosi učlanjenje u tu zajednicu. On kaže da je Crna Gora počela intenzivno da radi na edukaciji ljudi u tom smislu, ali dodaje da nije vrijeme da se građanima ukazuje na potencijalne opasnosti i troškove pridruživanja Evropskoj Uniji, već prvenstveno na koristi:
“Pitanje ukupne sigurnosti, stabilnosti, eliminisanje prijetnje ratom teško je izmjeriti. Tako da je teško sad porediti vrijednost tog cilja i nekakav trošak prilagođavanja proizvodnje sira i načina proizvodnje sira i fitosanitarnih kontrola koje se pri tome moraju ispuniti itd.”
