"U početku Bog stvori nebo i zemlju.” Tako počinje priča o nastanku po Bibliji. Kur’an takođe naziva Alaha “Stvoriteljem nebesa i zemlje”.
Čovjekovo traganje za Bogom uvijek je pokazivalo prema nebesima. Onda nije slučajnost da je put vjere naveo muslimanske astronome, a kasnije i hriščanske Evropljane, da otkriju naučne istine o planetama i zvijezdama.
Poznati američki astronom Guy Consolmagno, po kojem je jedan asteroid čak dobio i ime, vidi čovjekovo traganje za naučnom istinom blisko povezanim sa njegovom koncepcijom Boga. On je Isusovac koji se bavi naukom u vatikanskom centru za astronomiju, južno od Rima.
“Ivan počinje Evanđelje: ‘U početku bijaše Riječ’. Sada, ‘riječ’ je u stvari grčka riječ ‘logos’ iz koje dobijamo riječ ‘logika’. Za grčke filozofe tog vremena ta riječ je nosila veliku težinu jer je značila prosuđivanje i logiku. Evanđelje kaže da je u početku bila logika, prosuđivanje i zakoni univerzuma. Ovo je od Boga.”
Tako je čovjek počeo svoje traganje za naučnom istinom, a od ranih dana je svog pogled usmjerio ka zvijezdama.
Drevna Perzija, Indija i Grčka napravile su prve prodore u astronomiji. Grčko-rimski astronom Ptolomej vjerovao je da je Zemlja centar univerzuma oko kojeg se okreću Sunce, planete i zvijezde. Njegova teorija važila je do 16. vijeka, kada je Poljak Kopernik otkrio da je sunce u centru našeg solarnog sistema u okviru beskrajnog svemira.
Njegovu teoriju potvrdio je Italijan Gelileo Gelilej, koji je često nazivan ocem moderne astronomije zbog poboljšanja koje je napravio na teleskopu. Ustvari, Godina astronomije je posvećena 400. godišnjici Galilejovih otkrića, nakon kojih su ga vlasti u Vatikanu zatvorile zbog krivovjerstva.
Nakon Galileja, doba prosuđivanja i naučnog razvoja zahvatilo je Evropu, dok je ostatak svijeta ostao u pozadini. Međutim, u periodu između Ptolomeja i Galileja, odnosno u rasponu od 1.500 godina, nastalo je “zlatno doba” islamske astronomije, koja je transformisala umjetnost gledanja u nebo u znanost o zvijezdama.
Postoje brojni dokazi da su islamski astronomi dali temeljni impuls evropskoj renesansi i kasnijem razvoju nauke.
Kur’an je pozvao vjernike da nađu smjernice u kretanju zvijezda. U Kur’anu takođe stoji da “univerzumom vlada jedan set zakona”, što stavlja logiku i prosuđivanje iza stvaranja, kao i u Evanđelju po Ivanu”.
Prvi muslimanski astronomi izučavali su nebesa kako bi razvili novi islamski kalendar, koji se za protok vremena ravna prema mjesečevim mjenama. Oni su takođe bili primorani da pronađu matematički način da se odredi smjer Meke sa bilo koje lokacije.
Među najpoznatijim islamskim astronomima nalazi se Muhammad ibn Jabir al-Harrani al-Battani, koji je u periodu oko 900. godine utvrdio da solarna godina ima 365 dana, pet sati, 46 minuta i 24 sekunde. Tu je i Ulugh Beg, turski astronom rođen u Perziji, koji je napravio ključni napredak u oblasti trigonometriji i popisa zvijezda, a 1400. godine je osnovao školu u Samarkandu, danas glavnom gradu Uzbekistana.
George Saliba, koji je rođen u Libanu, je istoričar islamskih nauka na Columbia University u Njujorku. U svojoj najnovijoj knjizi “Islamska nauka i nastanak evropske renesanse”, Saliba istražuje veze između islamskog “zlatkog boda” astronomije i doba prosuđivanja u Evropi. On posebno naglašava da je otkrio nove dokaze da je arapska nauka imala uticaj na Kopernikov rad.
Saliba kaže da su Muslimani transformisali astronomiju u nauku tako što su se fokusirali na čisto empirijsko istraživanje i razvoj sofisticirane matematike. On dodaje da je ovo bio ogroman napredak za drevni svijet, koji je na zvijezde gledao u mitološkom smislu, kao simbole bogova i božanstava:
“Zbog onoga što je Islam uradio i što je islamska civilizacija proizvela može se reći da je astronomija kao bilo koja druga naučna disciplina: morate biti dosljedni kada objašnjavate fizički fenomen sa jezikom matematike, da taj jezik treba biti dosljedan sa fizikom koju opisujemo. Mislim da je ova unutrašnja konzistentnost nauke najvažniji doprinos koju je dala islamska astronomija.”
Ali, gdje su nestali najveći islamski astronomi i naučnici? Neki istoričari, kao Amin Maalouf, krivicu za pad islamske nauke u zadnja tri vijeka prepisuju smanjenoj političkoj slobodi u muslimanskom svijetu, u odnosu na onu koja postoji u Evropi.
Saliba kaže da je čitav svijet, a ne samo islamski, zaostao za Evropom:
"Ovo ne dodiruje samo islamsku, nego i indijsku, kinesku i sve ostale ne evropske civilizacije. Svi oni ljudi koju pokušavaju da odgovore na ovo pitanje tako što traže nešto pogrešno Kur’anu, ili nešto loše u Islamu, su na pogešnom putu. Ovo pitanje se ne odnosi na Islam. Radi se o univerzalnom fenomenu da je Evropa počela za napreduje, dok je ostatak svijeta kaskao za njom.”
Neki bi možda ukazali da je progon Galileja od katoličke crkve dokaz da je religija zla kob nauke. Tek 1992. godine, papa Ivan Pavle II se javno izvinio i rehabilitovao Galileja.
Ali, Isusovac Consolmagno vidi Galileja kao samo jednom u nizu veliki hrišćanskih astronoma. On naglašava da su katolički sveštenici zaslužni za mnoga velika astronomska otkrića nakon Galileja.
Za ovog američkog astronoma želja za istinom i značenjem je u srcu vjere i nauke.
“Religija mi govori ko je stvorio univerzum, a nauka mi govori kako ga je stvorio.”
“Mislim da nam i astronomija i religija pomažu da shvatimo da ne živimo na ravnoj planeti gdje sam ja centar univerzuma. Mi smo u stvari dio mnogo većeg, i iskreno, prekrasnog svijeta.”
Čovjekovo traganje za Bogom uvijek je pokazivalo prema nebesima. Onda nije slučajnost da je put vjere naveo muslimanske astronome, a kasnije i hriščanske Evropljane, da otkriju naučne istine o planetama i zvijezdama.
Poznati američki astronom Guy Consolmagno, po kojem je jedan asteroid čak dobio i ime, vidi čovjekovo traganje za naučnom istinom blisko povezanim sa njegovom koncepcijom Boga. On je Isusovac koji se bavi naukom u vatikanskom centru za astronomiju, južno od Rima.
“Ivan počinje Evanđelje: ‘U početku bijaše Riječ’. Sada, ‘riječ’ je u stvari grčka riječ ‘logos’ iz koje dobijamo riječ ‘logika’. Za grčke filozofe tog vremena ta riječ je nosila veliku težinu jer je značila prosuđivanje i logiku. Evanđelje kaže da je u početku bila logika, prosuđivanje i zakoni univerzuma. Ovo je od Boga.”
Tako je čovjek počeo svoje traganje za naučnom istinom, a od ranih dana je svog pogled usmjerio ka zvijezdama.
Drevna Perzija, Indija i Grčka napravile su prve prodore u astronomiji. Grčko-rimski astronom Ptolomej vjerovao je da je Zemlja centar univerzuma oko kojeg se okreću Sunce, planete i zvijezde. Njegova teorija važila je do 16. vijeka, kada je Poljak Kopernik otkrio da je sunce u centru našeg solarnog sistema u okviru beskrajnog svemira.
Njegovu teoriju potvrdio je Italijan Gelileo Gelilej, koji je često nazivan ocem moderne astronomije zbog poboljšanja koje je napravio na teleskopu. Ustvari, Godina astronomije je posvećena 400. godišnjici Galilejovih otkrića, nakon kojih su ga vlasti u Vatikanu zatvorile zbog krivovjerstva.
Nakon Galileja, doba prosuđivanja i naučnog razvoja zahvatilo je Evropu, dok je ostatak svijeta ostao u pozadini. Međutim, u periodu između Ptolomeja i Galileja, odnosno u rasponu od 1.500 godina, nastalo je “zlatno doba” islamske astronomije, koja je transformisala umjetnost gledanja u nebo u znanost o zvijezdama.
Postoje brojni dokazi da su islamski astronomi dali temeljni impuls evropskoj renesansi i kasnijem razvoju nauke.
Kur’an je pozvao vjernike da nađu smjernice u kretanju zvijezda. U Kur’anu takođe stoji da “univerzumom vlada jedan set zakona”, što stavlja logiku i prosuđivanje iza stvaranja, kao i u Evanđelju po Ivanu”.
Prvi muslimanski astronomi izučavali su nebesa kako bi razvili novi islamski kalendar, koji se za protok vremena ravna prema mjesečevim mjenama. Oni su takođe bili primorani da pronađu matematički način da se odredi smjer Meke sa bilo koje lokacije.
Među najpoznatijim islamskim astronomima nalazi se Muhammad ibn Jabir al-Harrani al-Battani, koji je u periodu oko 900. godine utvrdio da solarna godina ima 365 dana, pet sati, 46 minuta i 24 sekunde. Tu je i Ulugh Beg, turski astronom rođen u Perziji, koji je napravio ključni napredak u oblasti trigonometriji i popisa zvijezda, a 1400. godine je osnovao školu u Samarkandu, danas glavnom gradu Uzbekistana.
George Saliba, koji je rođen u Libanu, je istoričar islamskih nauka na Columbia University u Njujorku. U svojoj najnovijoj knjizi “Islamska nauka i nastanak evropske renesanse”, Saliba istražuje veze između islamskog “zlatkog boda” astronomije i doba prosuđivanja u Evropi. On posebno naglašava da je otkrio nove dokaze da je arapska nauka imala uticaj na Kopernikov rad.
Saliba kaže da su Muslimani transformisali astronomiju u nauku tako što su se fokusirali na čisto empirijsko istraživanje i razvoj sofisticirane matematike. On dodaje da je ovo bio ogroman napredak za drevni svijet, koji je na zvijezde gledao u mitološkom smislu, kao simbole bogova i božanstava:
“Zbog onoga što je Islam uradio i što je islamska civilizacija proizvela može se reći da je astronomija kao bilo koja druga naučna disciplina: morate biti dosljedni kada objašnjavate fizički fenomen sa jezikom matematike, da taj jezik treba biti dosljedan sa fizikom koju opisujemo. Mislim da je ova unutrašnja konzistentnost nauke najvažniji doprinos koju je dala islamska astronomija.”
Ali, gdje su nestali najveći islamski astronomi i naučnici? Neki istoričari, kao Amin Maalouf, krivicu za pad islamske nauke u zadnja tri vijeka prepisuju smanjenoj političkoj slobodi u muslimanskom svijetu, u odnosu na onu koja postoji u Evropi.
Saliba kaže da je čitav svijet, a ne samo islamski, zaostao za Evropom:
"Ovo ne dodiruje samo islamsku, nego i indijsku, kinesku i sve ostale ne evropske civilizacije. Svi oni ljudi koju pokušavaju da odgovore na ovo pitanje tako što traže nešto pogrešno Kur’anu, ili nešto loše u Islamu, su na pogešnom putu. Ovo pitanje se ne odnosi na Islam. Radi se o univerzalnom fenomenu da je Evropa počela za napreduje, dok je ostatak svijeta kaskao za njom.”
Neki bi možda ukazali da je progon Galileja od katoličke crkve dokaz da je religija zla kob nauke. Tek 1992. godine, papa Ivan Pavle II se javno izvinio i rehabilitovao Galileja.
Ali, Isusovac Consolmagno vidi Galileja kao samo jednom u nizu veliki hrišćanskih astronoma. On naglašava da su katolički sveštenici zaslužni za mnoga velika astronomska otkrića nakon Galileja.
Za ovog američkog astronoma želja za istinom i značenjem je u srcu vjere i nauke.
“Religija mi govori ko je stvorio univerzum, a nauka mi govori kako ga je stvorio.”
“Mislim da nam i astronomija i religija pomažu da shvatimo da ne živimo na ravnoj planeti gdje sam ja centar univerzuma. Mi smo u stvari dio mnogo većeg, i iskreno, prekrasnog svijeta.”
