U sredu ističe četvrti rok za okončanje pregovora Vlade sa italijanskom kompanijom A2A o načinu dalje, eventualne, saradnje u okviru crnogorske Elektroprivrede. Javnost jedino zna da pregovori traju već godinu dana, da se neprestano prolongiraju, a u vezi sa sadržajem povremeno stižu samo nezvanične informacije koje su često oprečne.
Nakon najave da je raskid na pomolu, sada se, opet prema nezvaničnim informacijama, stavovi približavaju.
Iako je do sada najvjerovatniji bio izlazak A2A iz Elektroprivrede, odnosno prodaja njihovog udjela Vladi koja trenutno posjeduje 57 posto akcija, prema medijskim informacijama, pregovarači su se dogovorili da crnogorska strana danas u Milano pošalje novu ponudu o kojoj će se izjasniti menadžment italijanske kompanije, koja u EPCG ima nešto manje od 42 posto akcija.
Do sada se, prema pisanju Pobjede pregovaralo o sumi koja se kreće oko 260 miliona eura za otkup akcija u posjedu itlaijanske kompanije, kao i o roku otplate, a da je Vlada nastojala isplatu partnera rastegne na šest godina.
Crna Gora bi, ukoliko ova opcija pobijedi, mogla ostati bez investitora koji spada u red najvećih javnih energetskih kompanija u Italiji, a koje je u vlasništvu gradova: Milano, Breša i Bergamo.
Tu mogućnost je komentarisao predsjednik Skupštine, Ranko Krivokapić.
„Dobili smo jednog zapadnog investitora, iz EU, u strateškoj grani i sada, kao što vidite, on nas napušta. Ne možemo govoriti da smo mi zemlja dobrog ekonomskog upravljanja, a ključni prigovor nam je da nismo zemlja vladavine prava i da je uticaj korupcije na visokom nivou štetan po ukupan društveni sistem. Ako nas napušta državni italijanski investitor, onda je to i politička i ekonomska poruka da mi ne stvaramo ambijent da dolaze pravi investitori, nego ovako, sumnjivi koji ne izbacuju rezultate, a dobijaju ogromne privilegije.“
Na Krivokapićevu, prema Vladi kritički intoniranu, izjavu, reagovalo je Ministarstvo ekonomije pisanim saopštenjem u kom se konstatuje da je predsjednik Skupštine iznenadio cjelokupnu domaću javnost.
“Iako se predsjednik Parlamenta Ranko Krivokapić javno zalagao u više navrata za raskid ugovora sa italijanskim partnerom u Elektroprivredi Crne Gore, A2A, na opšte iznenanađenje javnosti, juče je napravio zaokret izražavajući zabrinutost zbog toga što nas, kako je rekao, napuštaju „državni italijanski investitori“, kaže se u saopštenju Ministarstva ekonomije.
Reagovala je i stručna javnost, ali ne na izjavu Ranka Krivokapića već na medijsko špekulisanje mogućim varijantama raspleta pregovora Vlade i A2A.
„Za Vladu je bolje rješenje da oni izađu iz EPCG, samo je pitanje – kako da ih isplatimo. Mi već imamo problem visokog javnog duga od preko 60 posto i kako bi mi njih uopšte mogli da isplatimo i u slučaju da se dogovorimo za cijenu. To je vrlo problematična situacija“, smatra ekonomski analitičar, Siniša Lekić.
Italijansku kompaniju A2A, od prvog pominjanja u domaćoj javnosti, prate špekulacije o njenom privilegovanom položaju u Crnoj Gori koji je rezultat, navodno, tajnih dogovora premijera Crne Gore i Italije: Mila Đukanovića i Silvija Berluskonija. Sve je počelo 2009. godine, u vrijeme Berluskonijeve službene posjete Podgorici, uoči tadašnjih izbora za crnogorsku Skupštinu. Italijanski premijer je tada, u jeku predizborne kampanje, uputio eksplicitnu podršku vladajućoj, Đukanovićevoj Demokratskoj partiji socijalista.
Tvrdnje da je A2A miljenik Vlade, dobile su vjetar u jedra kada je u sred tenderskog procesa za dokapitalizaciju crnogorske Elektroprivrede, ova kompanija, kupila paket od 15-ak posto akcija nacionalne elektro-energetske kompanije, koje su bile u vlasništvu domaćih investicionih fondova, a za šta se pretpostavlja da se ne bi moglo uraditi bez instrukcija iz Vlade. Finiš tendera je dodatno podgrijao nagadjanja o favorizovanju Italijana jer je, po ocjeni kritičara tog tenderskog procesa, samo tražen razlog da se odbaci finansijski, tridesetak posto bolja, ponuda grčkog konzorcijuma, što je na kraju i učinjeno, uz obrazloženje da su uz ponudu, Grci ispostavili i dodatne, neprihvatljive uslove. Na kraju je pobijedila italijanska A2A koja je za dokapitalizaciju i kupovinu dijela državnih akcija Elektroprivrede, kao i za isplatu manjinskih akcionara, uplatila ukupno oko 400 miliona eura, preko Prve banke, zbog čega se A2A našla na meti čestih kritika da novac koji su unijeli u Elektroprivredu ne koriste za unapredjenje sistema, već za održavanje likvidnosti Prve banke koju kontroliše porodica premijera Mila Đukanovića.
Ekonomski analitičar Siniša Lekić smatra da je cjelokupan proces ulaska italijanske A2A u Elektroprivredu bio kontroverzan sa više aspekata, ali i da je i proces pregovora koji su u toku u potpunosti netransparentan.
„Mi ne znamo ni šta se pregovara, ni kako se pregovara, a posebno moram da kažem, pregovarač sa Vladine strane, Vujica Lazović – znamo u kojoj je, trenutno, političkoj poziciji u kojoj on nema pravo uporište u svojoj stranci da legitimno obavlja tu funkciju.“
