Uposlenici 13 fakulteta i akademija u Sarajevu su u štrajku. Na tim fakultetima do daljnjeg nema polaganja ispita, ni upisa novih studenata. Sindikalci su nezadovoljni, između ostalog, visinom plata, koja je niža od plata službenika u Kantonu Sarajevu. No nisu su svi fakulteti Univerziteta u Sarajevu u štrajku. Ni Senat, a ni Upravni odbor Sarajevskog univerzitea ne podržavaju štrajk. Smatraju da predizborno vrijeme nije dobro za prekid nastavnih aktivnosti. S druge strane, u sindikatu tvrde da neće podleći političkim pritiscima, koji već danima ne prestaju, te da su prvi put poslije dugo godina uposlenici visokoškolskih ustanova spremni da počnu rješavati brojne probleme.
Admir je student prve godine Poljoprivrednog fakulteta u Sarajevu. Danas je trebao polagati ispit iz matematike, ali profesori na tom fakultetu su u štrajku. Sumnja u uspjeh štrajka:
„Pomjeren je i sada ne znam ni kada će biti, sve je zbunjujuće. Ali mislim da će sve ovo biti, nažalost, kako je to inače kod nas u BiH, uzalud“, kaže Admir.
Na Filozofskom fakultetu drugačija slika. Studenti užurbano ulaze u zgradu, sjede u holu i ponavljaju naučeno. Ovaj fakultet nije dio Sindikata Univerziteta u Sarajevu i danas rade ustaljenim tempom. Studenti Filozofskog fakulteta smatraju da su i njihovi profesori trebali danas biti u štrajku:
Da nije pravo vrijeme obustave nastavnih aktivnosti misli i dekan Ekonomskog fakulteta u Sarajevu Željko Šain:
„Mi ne nalazimo uopće opravdanje da se štrajkom u ovom trenutku mogu riješiti neka esencijalna pitanja“, smatra Šain.
No razloga za štrajk je mnogo, kažu u Sindikatu. Među prvim je neravnopravan status Univerziteta u Sarajevu u odnosu na druge budžetske korisnike.
Za razliku od službenika u Kantonu Sarajevo, fakulteti se finasiraju iz granta za obrazovanje. Zbog toga traže usaglašavanje primanja sa platama ostalih javnih preduzeća.
„Imate doktora nauka sa 30, 40 godina radnog staža i kad to pogledate u prosječnim platama koje imaju npr. ova komunalna preduzeća u Kantonu Sarajevo, koji su isto javne ustanove, oni imaju u prosjeku oko 20, 25 posto veće plate nego na Univerzitetu“, navodi predsjednik Sindikata Berko Zečević.
Kolektivni ugovor (ne)primjenjiv
Uplatom tri i pol tranše za plate zaposlenim na Sarajevskom univerzitetu Vlada Kantona Sarajevo smatra da je riješila problem. Isto misle i u Senatu i Upravnom odboru Univerziteta.
Predsjednik Upravnog odbora Mevludin Mekić poziva Sindikat i Vladu da nastave pregovore, ali zbog uplate novca za plate koje su im dugovali, Mekić kaže da nema osnove za štrajk. I to ovako objašnjava:
„Vlada je našla načina i mogućnosti i u jednom kratkom vremenskom roku datirala akademskoj zajednici tri i po tranše. Glavni razlog zbog čega bi trebao da se desi štrajk je finansijska situacija na Univerzitetu u Sarajevu i mislim da je s ovim potezom Vlade taj argument izbijen.“
Već godinama Sindikat čeka usvajanje kolektivnog ugovora. Prije šest godina uradili su njegov nacrt, ali nije bilo političke volje da se potpiše. Senat Univerziteta u Sarajevu, koji je u junu dao podršku Sindikatu, na posljednjoj sjednici promijenio je mišljenje.
Rektor Sarajevskog univerziteta Muharem Avdispahić kaže da su sindiklaci iz ladica izvukli nacrt kolektivnog ugovora iz 2008. godine koji se ne može danas primijeniti:
„Pitam se je li iko šest godina pogledao taj tekst. Da li zbog takvog teksta treba stvarati ovakvu situaciju na Univerzitetu? Kolektivni ugovor treba da je rezultat organizovane, promišljene akcije unutar Univerziteta. Univerzitet je suviše ozbiljna institucija, pogotovo Univerzitet u Sarajevu, da bi bio dio bilo kakvog predizbornog procesa“, naglašava rektor.
Vlada Kantona Sarajevo nije do sada odgovorila na brojne dopise Sindikata, ni na pozive na sudska ročišta. Nakon uplate tri i pol tranše za plate smatraju da su obavili posao, te da su ostali zahtjevi Sindikata neutemeljeni.
„Kolektivni ugovor znači akt visokoobrazovanih, želi da riješi svoj problem unutar Vlade i ove skupštine, onda on mora doći na trezor“, smatra v.d. premijer Muhamed Kozadra.
S druge strane, sve ove poteze i Vlade i Senata, u Sindikatu nazivaju politički motivisanim i kažu u štrajku će biti do daljnjeg. Predsjednik Sindikata Berko Zečević smatra da je to uspjeh jer nakon dugo godina rada u lošim uslovima profesori su se odlučili na ovaj korak. Zbog toga su izloženi političkim pritiscima:
„Počeli su mobinzi, prijetnje, ucjene. Ja sam sretan i mogu da kažem da smo uspjeli da odolimo tim pritiscima. Za mene je izvanredna stvar da smo prvi put u istoriji Univerziteta identificirali naše probleme i sad treba da budemo uporni da u narednom periodu pokušamo da rješavamo jedan po jedan problem“, zaključuje Zečević.
