Saradnja RS i Srbije: Mijenja li Beograd prioritete

Zvaničnici Srbije tvrde da će zbog teške finansijske situacije neki zajednički projekti sa Republikom Srpskom biti otkazani. Iz tog entiteta demantuju otkazivanje projekata i uvjeravaju da se samo promijenila lista priroteta. Nezavisni ekonomisti, međutim, smatraju da je saradnja uvijek bila politička priča na osnovu koje su se sticali poeni s obje strane Drine.

Ministar finansija Srbije Lazar Krstić rekao je sredinom januara da će se neki od zajedničkih projekata koje su Srbija i Republika Srpska sprovodile morati obustaviti zbog nedostatka novca, ali da će saradnja biti nastavljena. Koji dan kasnije uslijedila je reakcija iz Republike Srpske. Premijerka tog entiteta Željka Cvijanović izjavila je da nema obustavljanja projekata, već su neki od njih koji ne proizvode novu vrijednost stavljeni na drugi dio liste prioriteta:

„Jedino obustavljanje dijela projekta, a to je stvar koja se nije desila sada, nego je usaglašena još polovinom godine, se odnosi na drugi fazu projekta za obrazovanje pod nazivom Dositej. Želim da kažem da su to špekulacije, da postoje određene varijacije kad su u pitanju određeni projekti, ali svakako fokus ostaje na onome što smo prioritetno definisali kao glavni ili najvažniji - i kojima se, zapravo, manifestuje stvarni nivo saradnje između R Srbije i RS-a.“

Ove kontradiktorne izjave zvaničnika Srbije i Republike Srpske govore da ti projekti nemaju nikakvo ekonomsko vrednovanje i nisu bili predmet ozbiljnih ekonomskih razmatranja - smatra direktor Ekonomskog instituta u Bijeljini Aleksa Milojević.

„To tako i završava - u jednom se momentu da veliki prioritet tome, velika politička pompa se na bazi toga napravi, a onda poslije to sve splasne.“

Personalni odnosi

Iako je Sporazum o specijalnim i paralelnim vezama na snazi više od sedam godina, urednik portala Capital.ba Siniša Vukelić kaže da se konkretni pomaci gotovo i ne vide.

„Najveći zajednički projekat koji su ugovorili Srbija i RS sa Italijom - to je izgradnja hidrocentrala na srednjoj Drini, 1,3 milijarde maraka vrijedan, sada je u zastoju. Loptica se prebacuje na Italijane - da oni razmatraju isplativost tog projekta. I to je ono što je bilo najznačajnije“, kaže Vukelić.

Ipak, Srpska novinska agencija (Srna), pozivajući se na Ministarstvo finansija Srbije, javlja da su zajednički projekti "Podrinje" koji predviđa razvoj 25 opština sa obje strane Drine, i izgradnja mosta Bratunac - Ljubovija izvjesni i planirani u budžetu Srbije.

O daljim koracima za ostale zajedničke projekte, izvještava Srna, dogovaraju se dvije vlade. Na njihovoj posljednjoj zajedničkoj sjednici, sredinom decembra u Banjaluci, prvi put se pojavio i srbijanski vicepremijer Aleksandar Vučić.

„Ja sasvim sigurno kao i neki od mojih kolega nemamo šarma kao što su neki drugi imali, ali mislim da je za građane RS-a, kao i za građane Srbije, neuporedivo važnije da gradimo i uspostavljamo bliže i bolje odnose, pre svega u ekonomiji“, rekao je Vučić.

Ono što se, ipak, čini izvjesnim jeste da saradnja RS i Srbije u velikoj mjeri zavisi i od personalnih odnosa njihovih zvaničnika. Iako se predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik iz petnih žila trudi da svoje odnose sa srbijanskim vicepremijerom Vučićem prikaže izuzetno dobrim, oni se ne mogu porediti sa vezama koje je Dodik imao sa bivšim predsjednikom Srbije Borisom Tadićem.

Zbog svega toga nezavisni ekonomisti smatraju da saradnja nije zasnovana na pouzdanim ekonomskim principima i računicama, nego je riječ o manipulaciji u čijoj je suštini protokolarni politički marketing.