Visoki sud pravde u Londonu, odbio je zahtjev ruske VTB banke za izmjenu prethodne Naredbe istog suda o priznanju stečajnog postupka u slučaju podgoričkog Kombinata aluminijuma pred Privrednim sudom u Crnoj Gori. Kakve su implikacije ove presude na ostale sporove od kojih su najvažnije dvije arbitraže protiv države Crne Gore vrijedne 900 miliona eura?
Odbijanje zahtjeva ruske VTB banke da Visoki sud pravde Engleske i Velsa ne prizna stečajni postupak podgoričkog Kombinata aluminijuma dobra je vijest za državu ali to ne znači da neće biti međunarodne arbitraže.
Osnovna razlika između ovih procesa koji nemaju nikakve veze je što je pred Visokom sudu pravde u Londonu tužitelj bila ruska VTB banka, a tužena strana KAP, dok su arbitraže u Beču i Međunarodnom centru za rješavanje investicionih sporova pri Svjetskoj banci pokrenule En plus grupa i
Centralnoevropska aluminijumska kompanija ruskog oligarha Olega Deripaske koje odštetu od 900 miliona eura traže od države Crne Gore.
Glavni rezultat odluke Visokog suda pravde u Londonu je činjenica da građani Crne Gore neće morati da plate 28 miliona eura koliko je na ime odštete tražila VTB banka. Pored toga, postoji mogućnost i određenog uticaja na arbitraže u Vašingtonu i Beču, o čemu je za državnu televiziju govorio stečajni upravnik KAP-a, Veselin Perišić.
„Imaće pozitivno djejstvo, bar kad je u pitanju pozicija KAP-a. U vezi sa arbitažom, država i KAP će pružiti najbolju moguću pravnu zaštitu i viđećemo kakav će biti ishod. Ono što je veoma bitno je da je ovaj postupak koji je VTB banka pokrenula radi odštete od preko 28 miliona eura je definitivno obustavljen.“
O glavnim efektima i kolateralnoj dobiti od, za Crnu Goru, povoljne presude Visokog suda pravde u Londonu, za naš Radio govori i član međunarodnog tima advokata, jedan od pravnih zastupnika KAP-a, advokat Vesko Božović.
„Ovo je prvi put da je neki zakon prihvaćen u EU jer u potpunosti odgovara evropskoj i legislativi Engleske i Velsa. Drugo, prihvaćene su sve odluke, odnosno, dosadašnji stečajni postupak u KAP-u.“
Nakon uvođenja stečaja, država ali i sam KAP su se izložili brojnim sudskim sporovima od kojih su se neki vodili pred Privrednim sudom u Podgorici, na Kipru gdje je sjedište Centralnoevropske aluminijumske kompanije, a u toku su i arbitražni sporovi.
„Presuda Visokog suda u Londonu koristi Crnoj Gori, ali i Kombinatu aluminijuma u svim postupcima koji se vode“, kaže advokat Vesko Božović.
„Postupak u Nikoziji još uvijek nije završen, a sve zahtjeve koje su podnijeli povjerioci: En plus grupa, CEAC i VTB banka su odbijeni pred Privrednim sudom i potvrđeni od strane Apelacionog suda. Ad hoc arbitraže u Beču i investiciona arbitraža u Vašingtonu su u toku, ali će se arbitraža voditi u Parizu. Mislim da će državi u ovim postupcima, odluka Visokog suda u Londonu mnogo koristiti. Ovom odlukom je opovrgnuto da je postojala sprega Vlade, stečajnog sudije i stečajnog upravnika, odnosno, izvršne i sudske vlasti.“
Građanski pokret URA je ovih dana optužio Vladu da djeluje tajno u dva arbitraža postupka vrijedna 900 miliona eura, koje Deripaskina Centralno evropska aluminijumska kompanija, u vezi sa KAP-om, vodi protiv Crne Gore.
U međuvremenu se oglasilo Ministarstvo ekonomije saopštivši da su oba postupka u ranim fazama i da bi otkrivanje detalja moglo znatno oštetiti položaj države i ostalih tuženih, odnosno, poremetiti šanse za uspješnu odbranu.
Iz Ministarstva je poručeno da je Vlada u mogućnosti da javnosti proslijedi samo informacije koje su dostupne na internet stranici nadležne arbitražne institucije.
Što se tiče tvrdnji o transparentnosti postupka arbitraža, saopšteno je da arbitražne postupke ne vodi
Vlada već isključivo nadležni sudovi, odnosno, arbitraže.
Koordinator URA-e za ekonomsku politiku, Dejan Mijović kaže da ni najnoviju presudu nije u mogućnosti da komentariše upravo zbog nedostatka informacija.
„Vlada nije transparetna i nije objasnila u čemu je suština spora, tako da nijesmo u mogućnosti da procijenimo koliko će ona uticati na druge sporove. Međutim, prema onome što znam iz medija, mislim da se tu radi o različitim sporovima.“
