Mladi žele evropsku i ekološku Crnu Goru

Najnoviji rezultati istraživanja stavova srednjoškolaca u Crnoj Gori pokazuje da imaju manje evroentuzijazma u odnosu na društvo u cjelini, jednako su protiv ulaska u NATO, a identitska pitanja su im manje bitna od pripadanja porodici, generaciji i široj društvenoj zajednici.

"Status Crne Gore kao kandidata predstavlja fer priznanje svih dostignuća do sada i takođe pozitivan primjer dostignutog konsenzusa od svih zainteresovanih strana. Proces evropskih integracija zahtijeva mobilizaciju svih političkih i socijalnih sila, ali takođe i mladi ljudi moraju da igraju važnu ulogu u tom procesu", istakao je Nikola Bertolini iz delegacije Evropske unije u Crnoj Gori važnost informisanja, podizanja svijesti i aktivnog učešća mladih u procesu evropskih integracija.

A istraživanja koje su zajednički sprovele Nevladine organizacije Juventas, Centar za monitoring i Bonum, koje je finansirala Evropska unija, pokazuje da mladi u Crnoj Gori uglavnom prate stavove društva, ali imaju i svoju listu prioriteta.

"Kada ih pitamo koji su priroritetni ciljevi našeg društva onda je to za njih pod broj jedan zaštita okoline. Oni Crnu Goru žele vidjeti kao evropsku, ekološku državu. Državu jednakih mogućnosti, koja njeguje kulturu različitosti i državu u kojoj se unaprjeđuje kvalitet obrazovanja", navodi Ivana Vujović iz Juventasa.

Kada je riječ o očekivanja mladih u Crnoj Gori od Evropske unije, pitanje koje se postavlja jeste koliko su ona autentična, a koliko su rezultat sveopšteg društvenog konsenzusa o važnosti evropskih integracija i gotovo potpunog nekritičkog medijskog saglasja da nema alternative.

Prvo porodica, pa nacija i vjera

Ivana Vujović ocjenjuje da mladi u Crnoj Gori razmišljaju svojom glavom, što potvrđuju i podaci o raspoloženju prema Evropskoj uniji i NATO-u. Istraživanje je pokazalo da je broj mladih evroentuzijasta manji 6 procenata u odnosu na opštu populaciju i iznosi 60 odsto.

"Uvijek među tinejdžerima imate ono što je otpor prema onom što je mejnstrim i tu se negdje može tumačiti ta razlika od 6 procenata, koja nije velika. Da li smatraš da Crna Gora treba da bude članica NATO? Ovdje već imamo različitu situaciju, imamo više onih koji Crnu Goru trenutno ne vide kao dio NATO saveza. 30 posto smatra da Crna Gora treba da bude članica NATO, a 43 posto smatra da ne treba", ističe Vujović.

Zanimljiv je i odnos mladih prema identitetskim pitanjima, tim prije što su prethodnih godina upravo ta pitanja bila forsirana od političke klase i bila uzrok podjela po nacionalnim, vjerskim i jezičkim šavovima. Srednješkolskoj populaciji međutim na prvom mjestu je pripadnost porodici i svojoj generaciji.

"I onda idu nacija i vjera, a tek na kraju su slovenski narodi, evropski narodi, balkanski narodi. Ono što je ovdje zabilježeno i ohrabrujuće je jeste da većina mladih se osjeća vezanim za ljude uopšte. Kada ih pitamo da li osjećaju pripadnost evropskom identitetu i Evropi uopšte većina se osjeća Evropljanima, građaninom svijeta, pripadnikom prostora gdje živi i nacije", kaže Vujović

Da li rezultati istraživanja nagovještavaju da će budući donosioci odluka u crnogorskom društvu racionalnije promišljati i više afirmisati ono što su preovlađujuće evropske vrijednosti, odgovara Daliborka Uljarević iz Centra za građansko obrazovanje

"Moj je utisak da su danas mladi u Crnoj Gori više nego ikada spremni i otvoreni za razne nivoe i vidove komunikacije sa svim društvenim grupama i da imaju manje predrasuda, što je jedna dobra stvar. Druga dobra stvar je da oni u toj otvorenosti prepoznaju u najvećoj mogućoj mjeri evropske integracije kao šansu crnogorskog društva. Kada se ove dvije dobre stvari iskombinuju sa prilično zrelom procjenom prioriteta u kojem nema imaginarnih nacionalnih opterećenja onda dobijamo ohrabrujuću tendenciju koja može indicirati da će te generacije unijeti to toliko potrebno osvježenje u crnogorskom političkom spektrumu", ocjenjuje Uljarević.