Kako je potrošen novac od prodaje Telekoma i naftne industrije RS

Novac koji je RS pretežno dobila prodajom Telekoma i naftne industrije trebalo je da bude iskorišten za reforme i razvojne programe. Poznato je da su se njime do sada uveliko krpile rupe u fondovima i u budžetu. Ali još uvijek je nepoznanica koliko je tačno sredstava ostalo na računu za posebne namjene.

I dok je ministar finansija RS Zoran Tegeltija prije nepuna tri mjeseca tvrdio da je na escrow računu oko 30 miliona maraka, predsjednik entitetske Vlade Aleksandar Džombić je za banjalučki Alternativnu televiziju iznio drugu cifru:

„Oko 100 miliona, ili tačnije 96 miliona su ukupna sredstva na escrow računu. To su naša likvidna sredstva.“

Poslanik Demokratske partije u NSRS Dragan Čavić misli da je escrow račun danas potpuno prazan. On podsjeća da je Investiciono-razvojna banka trebala da plasira oko milijardu i 200 miliona kroz socijalno i ekonomsko-razvojnu komponentu. Takođe kaže da je sa računa za posebne namjene posuđivan novac fondovima i ističe da javnost uopšte nema informaciju gdje su potrošena sva sredstva:

„Vidjeli smo da je bilo više odluka kojima je u vidu pozajmica koje do sada uopšte nisu vraćene bilo krpljenja budžetskih deficita kratkoročnim pozajmicama sa escrow računa“, tvrdi Čavić.

„Problem je što vlada troši sredstva, a za ta utrošena sredstva ne ostvaruje nikakvu ekonomsku povrat. Dakle, svi pokazatelji razvoja su negativni, a vlada uporno troši sredstva. To je naš veliki problem, gdje se vlada potpuno osamostalila, bez ikakve demokratske kontrole, i niko više nije u stanju da kontroliše tu vladu koja nas vidljivo vuče u potpunu ekonomsku propast“, upozorava ekonomista Aleksa Milojević.

Ekonomski ekspert Slaviša Raković kaže da je istorija escrow računa vrlo dinamična upravo zbog izmjena zakona o sredstvima privatizacije, gdje je uklonjena ta barijera da sredstva moraju biti uložena u ekonomsko-socijalni razvoj, nakon čega je došlo do prelivanja sredstava u budžetsku potrošnju.

„Jedna zanimljiva priča oko famoznog deficita budžeta RS nastala je prilikom zaključivanja prethodnog aranžamana sa MMF-om, gdje je MMF, upravo zahvaljajući tim transferima sredstava sa escrow računa na budžet RS, konstatovao poveliki deficit budžeta upravo ne prihvatajući da se jednokratne transakcije mogu smatrati prihodima. Sada su sredstva privatizacije definitivno potrošena i to današnje stanje računa nije više ni tako materijalno. Ono jedino što se materijalizovalo u privrednom razvoju odnosi se na sredstva koja su plasirana kroz Investiciono-razvojnu banku i, nažalost, nije nam dostupno kakav je kvalitet kreditnog portfelja koji je formirala IRB“, kaže Raković.

„Mislim da ova sredstva nisu u najboljoj mjeri iskorištena za razvojni proces gdje bismo ulaganjem i podsticanjem prevashodno privrednih kapaciteta, pa i u elektroenergetskom sektoru, da se tim sredstvima koja su bila u profitabilnoj funkciji na određen način taj profit i akumulacija reinvestiranjem ponovo ostvaruju“, ocjenjuje poslanik SDS-a u NSRS Zoran Latinović.

I dok iz Vlade RS uporno uvjeravaju da će pola novca biti vraćeno jer je plasiran kroz kredite IRB-a, a da je druga polovina utrošena na infrastrukturu, opozicija pita zašto svoje dobre poteze i domaćinsko raspolaganje novcem sa escrow računa vlada ne učini transparentnim kroz izvještaj o potrošenim sredstvima.