Na crnogorskoj političkoj sceni sve više se zapaža približavanje vladajuće DPS i Srpske crkve. Politički analitičari to tumače kao pokušaj partije Mila Đukanovića da, nakon sve većeg udaljavanja od Krivakapićeve SDP, novu većinu na predstojećim izborima u Podgorici formira sa partijama na koje Srpska crkva ima uticaj.
Hoće li obnavljanje starog savezništva Đukanovića i Amfilohija, obojici donijeti plodove na koje računaju?
Posljednji mjeseci, prema riječima direktora nevladine organizacije „Centar za monitoring“, političkog analitičara Zlatka Vujovića, pokazuju da su se narušeni odnosi vladajuće DPS i Srpske pravoslavne crkve prilično popravili i ušli u fazu u kojoj Srpska crkva otvoreno podržava Đukanovićevu partiju i njen ulazak u koaliciju sa nekom od prosrpskih partija.
Vidljivo je da se SPC, koja je do sada radila prikriveno, sada otvoreno postavlja kao politički akter, koji želi da utiče na formiranje vlasti i kreiranje politika, ističe Vujović.
„SPC u Crnoj Gori nikada se nije odrekla ambicije da utiče na politička dešavanja i procese i uvijek je pokušavala da ima značajan uticaj na one koji donose odluke. Uvijek je postojala ta pragmatična veza DPS-a i SPC-a koja nije ni ideološka niti je iskrena već je interesna i racionalna.“
Ta interesna veza mogla bi se manifestovati već na proljećnim izborima u Podgorici, čiji ishod bi mogao da odredi rasplet odnosa u vladajućoj koaliciji na državnom nivou, u kojoj se sve više udaljavaju Đukanovićevi socijalisti i socijaldemokrate Ranka Krivokapića, koji je nedavno upozorio na vraćanja crkve u centar političkog života u Crnoj Gori.
„Nije dobro da se u centar političkog života vraćaju pitanja nacionalnih podjela i crkva kao medijator u tim nacionalnim podjelama. To je ono što zabrinjava i što nas udaljava od evropskih i NATO integracija“, ocijenio je.
Svetozar Jovićević
Na vraćanje staroj osovini Đukanović - Amfilohije ukazuje i politički analitičar, profesor Svetozar Jovićević u intervjuu „Vijestima“.
Mitropolitu Srpske crkve DPS treba da održi svoju imovinu i poziciju političkog faktora, dok DPS-u Amfilohije treba za manevre na političkoj sceni. Kalkulantski i neprincipijelan odnos po pitanju crkve vlast je, prema Jovićevićevim riječima, odavno pokazala odlukom da ne uklanja metalnu crkvu sa Rumije koju je Srpska crkva nezakonito postavila ali i potvrdila najnovijim primjerom osveštanja hrama Srpske crkve u Podgorici, uz svesrdnu pomoć i pokroviteljstvo predsjednika države i Vlade.
U kojoj mjeri može uspjeti Đukanovićev naum da preko crkve ponovo uđe u prosrpsko biračko tijelo, pitali smo Zlatka Vujovića:
„Mogućnost za tako nešto je veoma limitirana budući da to povlači sa sobom gubitak procrnogorskih birača. Ukoliko bi se desilo da dođe do radikalnog osipanja crnogorskih birača u korist nekog državotvornog bloka pa na taj način da bude ugrožena pozicija DPS-a, onda bismo možda mogli govoriti o nekoj takvoj promjeni programske profilacije. Međutim, u ovoj situaciji ne očekujem neku značajnu promjenu u profilaciji DPS u odnosu na SPC jer bi to imalo visoku cijenu po tu partiju, odnosno gubitak suverenističkih birača.“
U međuvremenu, socijaldemokrate su najavile formiranje državotvornog bloka za podgoričke izbore, u koji bi ušle sa Pozitivnom i Forumom 2010.
Da li bi račune mogla da im pobrka upravo Srpska crkva podržavanjem partnerstva DPS-a sa nekom od prosrpskih partija na lokalnom nivou?
„Ne bih ulazio u te vrste eksplikacija. Prioritet SDP biće da se ova država razvija kao sekularna država svih njenih građana bez obzira da li su vjernici i kojoj konfesiji pripadaju. Priroritet je da u centar pažnje dođu teme koje su najvažnije za život crnogorskih građana“, kaže portparol SDP Mirko Stanić.
I na kraju, kako razmišljaju u partiji građanske orijentacije Pozitivnoj Crnoj Gori, hoće li jačanje simbioze na relaciji Đukanović – Amfilohije, obojici donijeti plodove koje će ubrati već nakon podgoričkih izbora, koji bi mogli da iscrtaju novu političku mapu Crne Gore?
„Ne vidimo u tome da će biti nekog pozitivnog efekta, odnosno bojimo se da će i to voditi nekim novim podjelama. Smatramo da je u Crnoj Gori prošlo vrijeme podjela i da znamo da nas to vodi unazad, umjesto da idemo onim putem oko koga smo svi valjda saglasni – putem evropskih integracija. Mislim da je ovo samo korak unazad, nazadna je bilo kakva simbioza i bilo kakvo korišćenje bilo koje crkve“, kaže poslanik Pozitivne Mladen Bojanić.
