Nakon šestogodišnjeg istraživanja i traganja za zločinima, žrtvama i izvršiocima ratnih zločina protiv civilnog stanovništva koji su izvršeni tokom prve polovine '99. godine na potezu planine Hajle, uz granicu sa Kosovom, na teritoriji rožajske opštine u Kaluđerskom Lazu i okolini, Crnogorski komitet pravnika za zaštitu ljudskih prava u partnerstvu za Odborom za zaštitu ljudskih prava i sloboda iz Peći došli su do nepobitnih činjenica i dokaza o tome da su te zločine počinili pripadnici podgoričkog korpusa tadašnje Vojske Jugoslavije, zbog čega je advokat Velija Murić podnio krivičnu prijavu državnom tužiocu Crne Gore. “Žrtve izvršenih zločina su starci, žene, djeca i muškarci koji su se iz pravca Kosova u zbjegu kratali prema Rožajama, pri čemu su obrađena ubistva njih dvadeset”, kaže Velija Murić, predsjednik Komiteta pravnika za zaštitu ljudskih prava, koji je zbog nečinjenja i ćutanja nadležnih državnih organa o tom zločinu obavijestio i Haški tribunal:
“Naša krivična prijava je usmjerena protiv izvršilaca koje za sada nijesmo imenovali, pripadnika Vojske Srbije i Crne Gore, vojne jedinice Podgorički korpus, Vojna pošta 2939 i Vojna pošta 1310, Podgorica, a kojoj su izvršioci dobro poznati. Prema raspoloživim dokazima i podacima oni su kao pripadnici naznačenih vojnih jedinica u periodu od marta do juna '99. godine na potezu planine Hajle i rožajskih sela Besnik, Balotiće, Daciće, Gornji Bukelj, Donji Bukelj i Kaluđerski Laz, bez stvarnog povoda i razloga, motivisani isključivo nacionalističkim razlozima i razlozima neodgovornog ubijanja nevinih ljudi vojničkim naoružanjem i drugim sredstvima lišili života žrtve koje su se iz pravca Kosova u zbjegu i izbjegličkim kolonama kretali prema Rožajama, a ne pripadnike kosovskih paravojnih formacija, kako se to neopravdano predstavilo u tadašnjim vojnim izvještajima”.
Murić posebno ističe nečinjenje crnogorskih državnih organa koji, tvrde, posjeduju elemente za pokretanje sudskog postupka:
“Znajući da je za krivični progon izvršilaca ovog zločina nadležan samo državni tužilac, mada svjesni da se već dugi niz godina o ovom zločinu neopravdano ćuti i on kao najteži zločin na ovom prostorima prepušta zaboravu, mi smo u partnerstvu za Odborom za zaštitu ljudskih prava i sloboda iz Peći prijavom inicirali pokretanje krivičnog postupka. Podnošenjem krvične prijave prethodila je naša višegodišnja aktivnost koju je znatno otežavala apstinencijia nekih državnih organa, koji su bez opravdanog razloga odbijali da nam pruže čak i osnovne dokaze koji su tokom uviđaja pribavljani. Dio kriminalističko-tehničke dokumentacije, što smo pouzdano utvrdili, nalazi se kod višeg tužioca u Bijelom Polju”.
U obimnoj dokumentaciji u kojoj su obrađeni slučajeve dvadeset ubistava i više ranjavanja, Murić naglašava krivotvorenje vojnih organa, ilustrujući to primjerom javnosti poznatijeg dešavanja u Kaluđerskom Lazu:
“Ubijanje dvadeset civila u vrijeme i nakon ratnog pira tadašnje vojske, propratili su i vojni i novinarski izveštaji. U vezi sa tim, veoma je interesantan jedan vojni izveštaj iz tog vremena, u kome se za šest ubijenih civila iz izbegličke kolone u Kaluđerskom Lazu, između ostalog, kaže: “U žestokom obračunu Vojska Jugoslavije je likvidirala naoružanu grupu OVK.” Na drugoj strani, ako su tom prilikom ubijeni trinaestogodišnji Labinot Kastrati, ranjena njegova vršnjakinja Špresa Zogaj, ubijena nepokretna sedamdesetogodišnja starica Nemka Branimaj i Arif Arifaj, čije je tijelo nađeno konopcem zavezanih nogu, čini više nego jasnim da je takav vojni izvještaj samo dio plana i posledica organizovanog zločina”.
O slučajevima ubistava izbjeglica albanske nacionalnosti koji su se u vrijeme NATO intervencije '99. godine našli u Crnoj Gori do sada se u javnosti nešto više znalo kroz slučaj ubijenih civila u Kaluđerskom Lazu. Neke informacije govorile su o ukupno osamnaest žrtava na teritoriji rožajske opštine, a sada se po prvi put pominje brojka od dvadeset žrtava. Državni tužilac Crne Gore je u minuliz šest godina više puta nagovještavao sudski postupak do koga još uvijek nije došlo.
“Naša krivična prijava je usmjerena protiv izvršilaca koje za sada nijesmo imenovali, pripadnika Vojske Srbije i Crne Gore, vojne jedinice Podgorički korpus, Vojna pošta 2939 i Vojna pošta 1310, Podgorica, a kojoj su izvršioci dobro poznati. Prema raspoloživim dokazima i podacima oni su kao pripadnici naznačenih vojnih jedinica u periodu od marta do juna '99. godine na potezu planine Hajle i rožajskih sela Besnik, Balotiće, Daciće, Gornji Bukelj, Donji Bukelj i Kaluđerski Laz, bez stvarnog povoda i razloga, motivisani isključivo nacionalističkim razlozima i razlozima neodgovornog ubijanja nevinih ljudi vojničkim naoružanjem i drugim sredstvima lišili života žrtve koje su se iz pravca Kosova u zbjegu i izbjegličkim kolonama kretali prema Rožajama, a ne pripadnike kosovskih paravojnih formacija, kako se to neopravdano predstavilo u tadašnjim vojnim izvještajima”.
Murić posebno ističe nečinjenje crnogorskih državnih organa koji, tvrde, posjeduju elemente za pokretanje sudskog postupka:
“Znajući da je za krivični progon izvršilaca ovog zločina nadležan samo državni tužilac, mada svjesni da se već dugi niz godina o ovom zločinu neopravdano ćuti i on kao najteži zločin na ovom prostorima prepušta zaboravu, mi smo u partnerstvu za Odborom za zaštitu ljudskih prava i sloboda iz Peći prijavom inicirali pokretanje krivičnog postupka. Podnošenjem krvične prijave prethodila je naša višegodišnja aktivnost koju je znatno otežavala apstinencijia nekih državnih organa, koji su bez opravdanog razloga odbijali da nam pruže čak i osnovne dokaze koji su tokom uviđaja pribavljani. Dio kriminalističko-tehničke dokumentacije, što smo pouzdano utvrdili, nalazi se kod višeg tužioca u Bijelom Polju”.
U obimnoj dokumentaciji u kojoj su obrađeni slučajeve dvadeset ubistava i više ranjavanja, Murić naglašava krivotvorenje vojnih organa, ilustrujući to primjerom javnosti poznatijeg dešavanja u Kaluđerskom Lazu:
“Ubijanje dvadeset civila u vrijeme i nakon ratnog pira tadašnje vojske, propratili su i vojni i novinarski izveštaji. U vezi sa tim, veoma je interesantan jedan vojni izveštaj iz tog vremena, u kome se za šest ubijenih civila iz izbegličke kolone u Kaluđerskom Lazu, između ostalog, kaže: “U žestokom obračunu Vojska Jugoslavije je likvidirala naoružanu grupu OVK.” Na drugoj strani, ako su tom prilikom ubijeni trinaestogodišnji Labinot Kastrati, ranjena njegova vršnjakinja Špresa Zogaj, ubijena nepokretna sedamdesetogodišnja starica Nemka Branimaj i Arif Arifaj, čije je tijelo nađeno konopcem zavezanih nogu, čini više nego jasnim da je takav vojni izvještaj samo dio plana i posledica organizovanog zločina”.
O slučajevima ubistava izbjeglica albanske nacionalnosti koji su se u vrijeme NATO intervencije '99. godine našli u Crnoj Gori do sada se u javnosti nešto više znalo kroz slučaj ubijenih civila u Kaluđerskom Lazu. Neke informacije govorile su o ukupno osamnaest žrtava na teritoriji rožajske opštine, a sada se po prvi put pominje brojka od dvadeset žrtava. Državni tužilac Crne Gore je u minuliz šest godina više puta nagovještavao sudski postupak do koga još uvijek nije došlo.
