Slučajnost ili ne, od kada su crnogorski šefovi policije i Agencije za nacionalnu bezbjednost uveli praksu da podnose izvještaj skupštinskom Odboru za bezbjednost i odbranu, detalji iz strogo povjerljive dokumentacije tih službi pune stranice crnogorskih medija.
Prvo je štampa objavila infomaciju da je šef Uprave policije Veselin Veljović pred poslanicima optužio predsjednika Vrhovnog suda Ratka Vukotića i sude Višeg suda u Podgorici Ivicu Stankovića i Radovana Mandića da opstruiraju policijske istrage. Tu informaciju propratile su manje-više ubjedljivi demanti. Odmah nakon toga, podgoričke „Vijesti“ objavile su izvode iz dokumenta Agencije za nacionalnu bezbjednost koje je šef te službe Duško Marković nedavno dao na uvid skupštinskom Odboru. Taj dokument sadrži mapu kriminalnih klanova u Crnoj Gori po gradovima i regijama i imena ljudi iz kriminalnog miljea koja su uglavnom poznata javnosti, kao i opise ilegalnih poslova u koje su, prema podacima tajne policije, ti ljudi uključeni. U tom se dokumentu navode i kanali za regionalnu distribuciju ilegalnih roba, uglavnom droge i oružja, a crnogorski kriminalci uvezuju se sa razgranatom međunarodnom mrežom.
Komentarišući činjenicu da povjerljive informacije koje se razmjenjuju na zatvorenim sjednicama Odbora konstantno nalaze put do medija, član Odbora iz Socijalističke narodne partije Velizar Kaluđerović kaže da je tačno da su podaci o nekim zabrinjavajućim pojavama objelodanjeni i to pravda na ovaj način:
„Ja sam slobodan da pozovem javno u odnosu na pitanje čak i da je neko prekršio dogovor da se o tim informacijima ne saopštavaju podaci javnosti vidi da li je prekršaj tog dogovora sa manjom društvenom opasnošću u odnosu na upoznavanje javnosti sa tim pitanjima ili makar indicijama o problemima koji je u vezi sa svim tim poslovima“.
On, međutim, tvrdi da iza otkrivanja povjerljive dokumetacije u kojoj se pominju konkretna imena osoba koje se dovode u vezu sa kriminalnim poslovima i operativnih saznanja javne i tajne policije:
„Apsolutno ne nego od nekih neodgovornih ljudi koji očigledno nemaju interesa da se uđe u proces otkrivanja počinilaca teških krivičnih djela“.
Međunarodni policijski ekspert Marko Nicović za naš radio kaže da je praksa ustanovljena u modernim evropskim državama da je sve ono što se iznese na skupštinskim odborima ili drugim sličnim tijelima, a tiče se službi bezbjednosti, službena tajna, te da se iznošenje tih podataka obično smatra krivičnim djelom:
„Ovde je praksa da obično ovi koji su u tim komisijama, poslanici i slično, ko zna iz kojih razloga, da li razloga da se međusobno te kriminalne grupe suprotstavljaju, pa jedni izdaju druge, jedni rade za prve i slično. Crna Gora je mala kao teritorija i verovatno je ipak mali prostor gde vrlo teško informacija ostaje sačuvana“.
Nicović kaže da objelodanjivanje povjerljivih podataka i operativnih saznanja može biti pogubno za evenualne policijske akcije:
„Mogu ugroziti živote čak i nekih policajaca ili nekih svedoka ili nekih građana koji mogu biti po bilo kom osnovu uključeni u te policijske operacije predstavljaju veliku opasnost što se tiče bezbednosti zemlje“.
Advokat i član Savjeta za civilnu kontrolu rada policije Nikola Martinović napominje da je odavanje strogo povjerljivih padataka krivično djelo i u crnogorskom slučaju:
„Otkrivanje podataka iz dokumenta koji se označava kao službena tajna, a u to je uključen i svaki dokument na kojem stoji oznaka „strogo povjerljivo“ predstavlja krivično djelo odavanja službene tajne. Prema tome, lica koja otkriju nešto što su saznala iz dokumenta koji ima oznaku „strogo povjerljivo“ naravno da vrše prekršaj iz Krivinog zakonika Republike Crne Gore“.
Podsjetimo. Prema Zakonu o policiji članovi radnih tijela dužni su da čuvaju povjerljive informacije do kojih dođu u radu tog tijela, a dužnost čuvanja ih obavezuje i poslije prestanka članstva.
Prvo je štampa objavila infomaciju da je šef Uprave policije Veselin Veljović pred poslanicima optužio predsjednika Vrhovnog suda Ratka Vukotića i sude Višeg suda u Podgorici Ivicu Stankovića i Radovana Mandića da opstruiraju policijske istrage. Tu informaciju propratile su manje-više ubjedljivi demanti. Odmah nakon toga, podgoričke „Vijesti“ objavile su izvode iz dokumenta Agencije za nacionalnu bezbjednost koje je šef te službe Duško Marković nedavno dao na uvid skupštinskom Odboru. Taj dokument sadrži mapu kriminalnih klanova u Crnoj Gori po gradovima i regijama i imena ljudi iz kriminalnog miljea koja su uglavnom poznata javnosti, kao i opise ilegalnih poslova u koje su, prema podacima tajne policije, ti ljudi uključeni. U tom se dokumentu navode i kanali za regionalnu distribuciju ilegalnih roba, uglavnom droge i oružja, a crnogorski kriminalci uvezuju se sa razgranatom međunarodnom mrežom.
Komentarišući činjenicu da povjerljive informacije koje se razmjenjuju na zatvorenim sjednicama Odbora konstantno nalaze put do medija, član Odbora iz Socijalističke narodne partije Velizar Kaluđerović kaže da je tačno da su podaci o nekim zabrinjavajućim pojavama objelodanjeni i to pravda na ovaj način:
„Ja sam slobodan da pozovem javno u odnosu na pitanje čak i da je neko prekršio dogovor da se o tim informacijima ne saopštavaju podaci javnosti vidi da li je prekršaj tog dogovora sa manjom društvenom opasnošću u odnosu na upoznavanje javnosti sa tim pitanjima ili makar indicijama o problemima koji je u vezi sa svim tim poslovima“.
On, međutim, tvrdi da iza otkrivanja povjerljive dokumetacije u kojoj se pominju konkretna imena osoba koje se dovode u vezu sa kriminalnim poslovima i operativnih saznanja javne i tajne policije:
„Apsolutno ne nego od nekih neodgovornih ljudi koji očigledno nemaju interesa da se uđe u proces otkrivanja počinilaca teških krivičnih djela“.
Međunarodni policijski ekspert Marko Nicović za naš radio kaže da je praksa ustanovljena u modernim evropskim državama da je sve ono što se iznese na skupštinskim odborima ili drugim sličnim tijelima, a tiče se službi bezbjednosti, službena tajna, te da se iznošenje tih podataka obično smatra krivičnim djelom:
„Ovde je praksa da obično ovi koji su u tim komisijama, poslanici i slično, ko zna iz kojih razloga, da li razloga da se međusobno te kriminalne grupe suprotstavljaju, pa jedni izdaju druge, jedni rade za prve i slično. Crna Gora je mala kao teritorija i verovatno je ipak mali prostor gde vrlo teško informacija ostaje sačuvana“.
Nicović kaže da objelodanjivanje povjerljivih podataka i operativnih saznanja može biti pogubno za evenualne policijske akcije:
„Mogu ugroziti živote čak i nekih policajaca ili nekih svedoka ili nekih građana koji mogu biti po bilo kom osnovu uključeni u te policijske operacije predstavljaju veliku opasnost što se tiče bezbednosti zemlje“.
Advokat i član Savjeta za civilnu kontrolu rada policije Nikola Martinović napominje da je odavanje strogo povjerljivih padataka krivično djelo i u crnogorskom slučaju:
„Otkrivanje podataka iz dokumenta koji se označava kao službena tajna, a u to je uključen i svaki dokument na kojem stoji oznaka „strogo povjerljivo“ predstavlja krivično djelo odavanja službene tajne. Prema tome, lica koja otkriju nešto što su saznala iz dokumenta koji ima oznaku „strogo povjerljivo“ naravno da vrše prekršaj iz Krivinog zakonika Republike Crne Gore“.
Podsjetimo. Prema Zakonu o policiji članovi radnih tijela dužni su da čuvaju povjerljive informacije do kojih dođu u radu tog tijela, a dužnost čuvanja ih obavezuje i poslije prestanka članstva.
