Poljski Institut pamćenja naroda predložio je da se dobar deo od raznih 500 spomenika zahvalnosti Crvenoj armiji, koji će biti uklonjeni kao simboli totalitarnog komunističkog režima i dominacije strane sile nad Poljskom, premesti u budući muzej na otvorenom u nekadašnjoj vojnoj bazi Červoni bor na istoku Poljske.
"Poljacima je potrebna galerija koja će podsećati na propagandu koja se najduže održala u javnom prostoru i tako upozoravati na totalitarni sistem" kazao je Andžej Zavistovski iz nacionalnog Instituta pamćenja naroda koji se bavi istragom zločina totalitarnog okupacionog nemačkog fašističkog i komunističkog režima.
Dolazak poljske konzervativne desnice na vlast u oktobru prošle godine ubrzao je planove da se iz javnog prostora uklone komunistički i sovjetski simboli.
Od oko 500 spomenika Crvenoj armiji i Sovjetskom Savezu ili njegovim zvaničnicima oko 100 spomenika Crvenoj armiji našlo bi se u Crvenom boru, na simboličnom mestu, zato što su sve do leta 1941. s tamošnje železničke stanice poljski zarobljenici prebacivani na istok u dubinu teritorije Sovjetskog Saveza u vreme kada je Moskva u dogovoru s Hitlerovom Nemačkom rasparčala Poljsku i zaposela njene istočne oblasti.
Rusija je po običaju vrlo oštro reagovala na najavu uklanjanja spomenika Crvenoj armiji i diplomatije dve zemlje razmenile su žustra saopštenja a rusko Ministarstvo spoljnih poslova optužilo je Poljsku da vodi gotovo varvarski rat spomenicima protiv Rusije.
Šef IPN-a odbio je optužbe iz Kremlja da Poljska želi da izbriše iz istorijskog kolektivnog pamćenja da je za slobodu Poljaka od Hitlerovih fašista živote položilo oko 660.000 vojnika Crvene armije.
Kao i u susednoj Češkoj, gde je posebno nakon sovjetske invazije na Čehoslovačku 1968. godine, svaki spomenik sovjetskom vojniku izgubio u očima Čeha značenje zahvalnosti za oslobodjenje domovine i postao simbol agresora koji je Čehoslovačku "bratski" pregazio tenkovima, i u Poljskoj i vlada i opozicija naglašavaju da su to u stvari spomenici dominacije Rusa.
